ET2

82 Rozdział 6. Popyt turystyczny

Wzrost ceny z c, do c₂ powoduje spadek popytu turystycznego z Q, na Q,, i odwrotnie, spadek ceny z c₂ do c, powoduje wzrost popytu turystycznego z <2₂ do Q_y Poruszanie się po krzywej popytu w górę lub w dół jest graficznym odzwierciedleniem reakcji popytu na zmianę ceny.

W turystyce prawo popytu należy odnosić do potrzeb na usługi wyższego rzędu (np. różne formy turystyki wypoczynkowej). Z kolei przykładem nietypowej reakcji popytu turystycznego na zmiany cen mogą być takie rodzaje turystyki, jak:

•    lokalna, realizowana w pobliżu miejsca zamieszkania (działki ogrodowe, wędkarstwo),

•    zdrowotna (finansowana przez Narodowy Fundusz Zdrowia),

•    socjalna i motywacyjna (finansowana przez instytucje państwowe, fundacje, zakłady pracy itp.),

•    religijna i pielgrzymkowa (związana z kultywowaniem wartości religijnych),

•    etniczna (odwiedzenie kraju ojczystego, odwiedzenie krewnych i znajomych).

W wymienionych przypadkach zmiany popytu turystycznego i cen są jednokierunkowe - wzrost ceny powoduje wzrost popytu, a spadek ceny spadek popytu (rysunek 6.2). Popyt zachowuje się więc nietypowo. Reaguje analogicznie do znanych w ekonomii paradoksów Giffena (dotyczy popytu na dobra niższego rzędu) i Veblcna (dotyczy popytu na dobra prestiżowe; w turystyce - gdy wyjazd jest efektem demonstracji lub dotyczy grup społecznych charakteryzujących się luksusową konsumpcją).

Rysunek 6.2. Krzywa popytu turystycznego w przypadkach paradoksów Giffena i Veblena

Źródło: opracowanie własne na podstawie: Podstawy ekonomii, op. cit., s. 102.

W konsumpcji usług turystycznych przejawia się także działanie tzw. efektu pokazowego, który polega na tym, że im częściej konsumenci stykają się z dobrem wyższej jakości, tym prędzej i skuteczniej zmieniają nabyte przyzwyczajenia używania dóbr niższej jakości, nawet kosztem ograniczenia oszczędzania i wzrostu wydatków konsumpcyjnych. Częstotliwość i siła tych bodźców zależą od częstotliwości kontaktów z ludźmi będącymi