fakultet 4
1

NOWE LEKI NA BAZIE CISPLATYNY 539

spełniają ten warunek w odniesieniu do nowotworów, w których duża frakcja komórek proliferuje i wykazuje krótki czas podwojenia. Wówczas komórki nowotworowe, o szybszym metabolizmie, szybciej ulegają zniszczeniu niż komórki normalne. Tylko do roku 1979 w USA przetestowano ponad 1000 cyto-statyków na bazie cisplatyny. Większość z nich nie odpowiada oczekiwaniom i nie została dopuszczona nawet do badań przedklinicznych. Udało się jednak zsyntezować kilka związków o lepszych parametrach w stosunku do cis-DDP [3]. Są to między innymi: karboplatyna (JM-8, paraplatyna), spiroplatyna (TNO-6), iproplatyna (JM-9) (rys. 8). Dane, obrazujące wyniki testów tych związków, przedstawia tab. 1.

NOWE LEKI NA BAZIE CISPLATYNY 539

A) Karboplatyna

B) Spiroplatyna

h₃n

h₃n

/    V    ^NH2\

(X    Pl(S0₄XH₂0)

\-/ \ MLI

C) Iproplatyna

OH

i-C₃H₇NH₂\^ | y/Ci ^N Pt

| \_c,

OH

D) JM 216 (może być podawany doustnie)

F) 254-S

E) Oxaliplatin

Me    Me

i CI    Cl i,

/ / \

O    h₃n    nh₂c₆h,,

fi V j

NH₂ ^O-^NS

G) NK 121    H) D-19466

Rys. 8. Wybrane przykłady będących w użyciu lub testowanych związków na bazie cisplatyny [6]

Związki te wykazują wyraźnie niższą toksyczność, zarówno ogólną, jak i w odniesieniu do nerek. Najkorzystniejsze właściwości wykazuje karboplatyna, stosowana jako lek przeciwko rakowi jajników i niektórym formom raka płuc [4].

Największe zainteresowanie klinicystów wzbudzają związki platyny zawierające 1,2-diaminocykloheksan lub resztę kwasu 1,1-cyklobutanodikarboksylo-wego. W wielu wypadkach pochodne cisplatyny pierwszej i wyższych generacji zawierają tego typu podstawniki [3] (rys. 8). Dużą nadzieję na rozszerzenie spektrum aktywności leku stwarzają związki platyny o niesymetrycznej struk-