farma019 (2)

19

Na rynku farmaceutycznym dostępne są leki, których działanie ma polegać na poprawie odżywienia soczewki i opóźnienia niekorzystnych zmian chemicznych w jej składzie. Działanie to nie zostało jednak udowodnione. Ponieważ postęp zaćmy u niektórych pacjentów jest bardzo powolny, trwa latami, to część z nich chętnie stosuje leki, które powodują u nich subiektywną poprawę (naturalnie ma się tu na myśli człowieka). W Polsce dostępne są powyższe preparaty. Należy przyjąć, że żaden ze znanych leków stosowanych w terapii zaćmy u człowieka nie odwraca procesu mętnienia soczewki, ani nie hamuje go całkowicie. Skuteczność stosowania tego typu leków u psów i kotów nie jest zbadana. Nie wydaje się aby celowe było stosowanie tych środków u zwierząt.

W bieżącym momencie jedynie w przypadku zaćmy stanowiącej powikłanie cukrzycy, można liczyć na pewien postęp w farmakologicznym leczeniu tej choroby —> być może stosowanie inhibitorów reduktazy aldozy* zwolni/zatrzyma mętnienie soczewki na tle cukrzycy. Na razie leki te nie są dostępne a jedyną relatywnie skuteczną metodą leczenia jest usunięcie zmętniałej soczewki.

(*reduktaza aldozy jest odpowiedzialna za syntezę sorbitolu z nadmiaru glukozy, który to sorbitol odkłada się m.in. w soczewce —» hieperosmolamość —» przenikanie płynu do soczewki —> zaćma pęczniejąca)

9) Leki immunosupresyjne

Cyklosporyna A {Optimmune\ maść o stężeniu 0,2%; prep. wet.)

Jest wytwarzana przez gatunek grzyba Tylopocladium inflatum gams. Jej działanie immunosupresyjne jest następstwem hamowania wytwarzania interleukiny-2 (interleukina 2 jest najważniejszym czynnikiem wzrostu dla limfocytów T, zwłaszcza cytotoksycznych !). Lek ten w niewielkim tylko stopniu wpływa hamująco na limfocyty B (-» tym samym tylko w niewielkim stopniu upośledza odporność humoralną oka; podczas stosowania cyklosporyny zaobserwowano mniejsze, w porównaniu z innymi lekami immunosupresyjnymi, ryzyko zakażeń wirusowych i bakteryjnych). Wskazania do stosowania cyklopsoryny:

® suche zapalenie spojówki i rogówki (KCS)

® naciek limfoplazmocytarny brzegu trzeciej powieki,

« przewlekłe, powierzchowne zapalenie rogówki (CKS)

® przewlekle, wrzodziejące zapalenie rogówki o typie spotykanym u jamników długo- i szorstkowłosych

• zapalenie skóry powiek kąta przyśrodkowego

Zastosowanie cyklosporyny w terapii suchego zapalenia spojówek i rogówki (KCS)

Badania histologiczne i serologiczne wskazują, że choroba ta jest w zdecydowanej większości przypadków rezultatem destrukcji gruczołów łzowych na tle reakcji immunologicznej lub auto immunologicznej. Prowadzi do wysuszenia powierzchni spojówek i rogówki, a następnie ich przewlekłego stanu zapalnego, z tworzeniem dużej ilości śluzu, a następnie ropy. Zanim wprowadzono do lecznictwa cyklosporynę leczenie opierało się na podawaniu sztucznych łez, kortykosteroidów i parasympatykomimetyków (pilokarpina). Wprowadzenie do leczenia cyklosporyny zmieniło radykalnie postępowanie lecznicze. Cyklosporyna jest skuteczna u pacjentów, u których choroba jest wynikiem niedoboru fazy wodnej filmu łzowego i u których występuje nadal czynna biologicznie tkanka gruczołowa. Cyklosporyna działa jako supresor limfocytów T w leczeniu autoimmunologicznego zapalenia gruczołów łzowych. Aby stwierdzić skuteczność leczenia u pacjentów, którzy wolno reagują na leczenie, należy ją stosować przez przynajmniej sześć tygodni z jednoczesnym rutynowym podawaniem sztucznych łez zwiększających nawilżenie rogówki. Cyklosporyna jest stosowana początkowo dwa razy dziennie, ale u wielu pacjentów może być stosowana co 24, 48 czy nawet co 72 godziny (psy, które nie reagują na leczenie maścią z cyklosporyną [Optimmune], mogą zareagować na 1% lub 2% roztwór cyklosporyny, przygotowywany w aptece jako lek recepturowy). Po zlikwidowaniu objawów chorobowych można zmniejszyć lub zaprzestać podawanie sztucznych łez.

Najbardziej nawet skuteczna terapia farmakologiczna pozwala jedynie na spowolnienie procesu zwyrodnienia gruczołów, ale mimo to wyniki takiego leczenia mogą okazać się wystarczające przez bardzo długi czas. Cyklosporyna jest podstawowym lekiem w terapii KCS, ale u pacjentów, u których gruczoły łzowe i gruczoły trzeciej powieki zostały uszkodzone do tego stopnia, że

T.M.