filozofia37

p,—z postulował filozof konieczność panowania nad nimi, bowiem tylko wówczas ||—r ifla człowieka użyteczne. Ponieważ Kartezjusz za najważniejszą własność duszy H—i wolność woli, to wola właśnie ograniczać ma „namiętności duszy". Postulował I—if życie w zgodzie obyczajami kraju, w którym się mieszka, oraz konsekwencję —zaniu obraną przez siebie drogą. W ten sposób należy zarazem pojmować njHńska etykę.

bmMa

Kartezjusz, jak sam twierdził, zerwał z wszelką tradycją filozoficzną, to nie ■—«4 swego systemu w próżni. Badacze podkreślają związek jego myśli z tradycją hi—>xzną oraz z myślą augustyńską (np.: podkreślanie wagi umysłu, koncepcja ■pi suito źródła wiedzy, teoria woli, koncepcja wolności), nawiązywał także do phBstów (koncepcja nieograniczonej wolności Bożej). Tradycje te jednakże poddał h—Bani i wypracował nową metodologię argumentacji.

iw i recepcja

Hfe. tao w czasach Kartezjusza zabierał głos w naukach filozoficznych, nie mógł ^■—ck poglądów kartezjanizmu. Zwolenników stanowiska filozofa określa się Hta—r szkoły kartezjańskiej i zalicza do niej przede wszystkim filozofów francuskich faskich XVII w. Kartezjanizm stał się przedmiotem wykładów w uniwersytetach HM—hde i w Lejdzie jeszcze za życia filozofa. Zwolennikami Kartezjusza byli H—Ki przede wszystkim Antoni Arnauld i Piotr Nicole oraz teologowie Bossuet

IppBBZ Holandię kartezjanizm przeniknął do Niemiec, następnie do Anglii i Włoch Hh—KEtxh państw.

■fi—szuatorzy Kartezjusza zajęli się uzupełnianiem systemu w tych dziedzinach, ^Bpfcfiozof nie opracował do końca, niektóre zaś jego poglądy, uznawszy je za trudne ■fi——e. przekształcali, dostosowując je do własnych doktryn (neoaugustynizm,

HBamTin).

— —sennie Kartezjusza zapożyczeni byli również tacy wielcy filozofowie, jak ■H—oche (okazjonalizm), Spinoza, Leibniz (idea przedustawnej harmonii), Locke, IfciSiiEt-je oraz Kant.

i.....iTeganizm spotkał się także z głosami sprzeciwu z wielu stron. Hobbes

H—wiał się spirytualizmowi Kartezjusza, teologowie Bourdin i Voetius zarzucali ■fij-gor w systemie objawienia, Gassendi atakował zarówno spirytualizm, jak ■—pacność z doktryną chrześcijańską. Pisma Kartezjusza znalazły się na indeksie ■kafniETii w 1663 r.

Kartezjusz w swojej pracowni, miedzioryt nieznanego artysty.