Ekonomika turystyki R Łazarek (13)

Określenie „migracja” pochodzi z łaciny na oznaczenie wędrówki i w tym znaczeniu jest używane w naukach społecznych, w statystyce, w demografii i oznacza zmianę miejsca na stałe lub na pewien okres; wchodzi tu w grę także zmiana miejsca pobytu w związku z pracą, nauką, rozrywką, itd.²⁰, a także czasowa zmiana stałego zamieszkania w związku z zaspokajaniem potrzeb turystycznych.

Migracja jest mechanicznym ruchem ludności w odróżnieniu od jej ruchu naturalnego. Migracje dzieli się na stałe i czasowe, międzykontynentalne i międzypaństwowe, na wewnętrzne i zewnętrzne (przyjmując za kryterium obszar państwa). Tak więc mielibyśmy międzynarodowe i krajowe migracje turystyczne. Migracje turystyczne stanowią zatem integralny element migracji ludnościowych.

Mamy trzy podstawowe mierniki wielkości ruchu turystycznego czy też migracji turystycznych, a mianowicie „odwiedzający”, „turysta” i „odwiedzający bez noclegów” - zgodnie z przedstawionymi uprzednio Zaleceniami Światowej Organizacji Turystycznej.

W każdym kraju cały ruch turystyczny można przedstawić według trzech podstawowych form, tj.: turystyka krajowa, czyli podróże mieszkańców danego kraju po jego terytorium, turystyka przyjazdowa, która obejmuje przyjazdy do danego kraju osób mieszkających stale za granicą oraz turystyka wyjazdowa, czyli wyjazdy mieszkańców danego kraju do innych krajów. W rezultacie kombinacji tych trzech form otrzymujemy trzy kolejne formy turystyki, a mianowicie:

- turystyka wewnątrzkrajowa, czyli turystyka w kraju, obejmująca turystykę krajową i zagraniczną turystykę przyjazdową;

- turystyka narodowa, czyli turystyka mieszkańców danego kraju, obejmująca turystykę krajową i zagraniczną turystykę wyjazdową;

- turystyka międzynarodowa, na która składa się turystyka wyjazdowa i przyjazdowa.

Podstawowe formy turystyki zostały przedstawione na rysunku 1.

Unia Europejska traktuje turystykę jako jedną z ważnych dziedzin swego działania. W 1990 r. Wspólnota Europejska uznała potrzebę ustalania ram, które umożliwiłyby kompilację metod statystycznych poprzez ujednolicenie pojęć i metod przyjętych przez poszczególne kraje członkowskie. Rada Wspólnoty Europejskiej przyjęła dokument pt. Dodatek do Zaleceń Rady Wspólnoty w kwestii metodologii w zakresie turystyki.

Wytyczne Wspólnoty Europejskiej, u których podstaw leżą Zalecenia ONZ/ /WTO, są nieco bardziej szczegółowo zdefiniowane i pozwalają zaadaptować te ostatnie do realiów europejskich, a ponadto stanowią dokument, do którego łatwiej jest się odwołać w czasie przetwarzania danych statystycznych. Wytyczne Wspólnoty wprowadzają pojęcia rezydenta i nierezydenta. Według tych wytycznych trzy podstawowe formy turystyki zostały zdefiniowane jak poniżej.

Turystyka krajowa jest to zespół czynności rezydentów danego obszaru podróżujących do i przebywających w miejscach znajdujących się poza obrębem tego obszaru (a tym samym poza ich stałym otoczeniem).

^2U PWN WEP, t. 7, 1966, s. 303-304.