Ekonomika turystyki R Łazarek (78)

wpływ wiele czynników. Część z nich jest taka sama jak zaliczone poprzednio do „czynników ekonomicznych”, „otoczenia” i „społeczeństwa”. Pozostałe czynniki moglibyśmy ująć w następujących trzech grupach: „konsumenci-nabywcy”, „przedsiębiorstwo” i „państwo”⁶⁸.

Do grupy „konsumenci-nabywcy” zaliczymy motywy i cele podróży, modę, a także udział „turystyki narodowej” oraz zagranicznej turystyki przyjazdowej w popycie turystycznym.

Do grupy „przedsiębiorstwo” zaliczymy udział małych, średnich i dużych firm w podaży turystycznej, system obciążeń podatkowych, alternatywne możliwości inwestycyjne, koszty produkcji, rynek siły roboczej.

Do grupy „państwo” — oprócz międzynarodowych stosunków politycznych i gospodarczych - zaliczymy cały system interwencji państwa w rozwó j gospodarki, w tym także w rozwój gospodarki turystycznej. Działalność państwa w zakresie kształtowania podaży turystycznej obserwuje się w takich dziedzinach jak: ułatwienia formalne dotyczące turystów, planowanie regionalne i opieka nad walorami turystycznymi, rozwój bazy noclegowej i gastronomicznej (tradycyjnej i komplementarnej), rozwój transportu pasażerskiego i działalność biur podróży, recepcja i informacja turystyczna, kształcenie zawodowe, a także podnoszenie świadomości turystycznej społeczeństwa i ogólnie w polityce turystycznej oraz w programach rozwoju turystyki na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym. Zakres interwencji państwa w wymienionych dziedzinach jest rozmaity w poszczególnych krajach.

7. CENY

7.1. Funkcje i znaczenie cen

Cena jest instrumentem sprzedaży i jako taka występuje pod różnymi nazwami, np. cena wycieczki, cena noclegu w hotelu, taryfa przewozowa (czyli cena biletu lotniczego, kolejowego itp.), czy też cena wstępu do muzeum. Ceną jest także wynagrodzenie przewodnika za oprowadzenie wycieczki oraz prowizja, jaką agent podróży otrzymuje od przewoźników za sprzedaż biletów czy wycieczek przygotowanych przez organizatora podróży - touroperatora. Cena jest to zatem suma pieniędzy, za którą konsument nabywa towary łub usługi od producentów czy sprzedawców, a także prowizja za wykonywanie usług pośredniczenia. Rozróżnia się cenę postulowaną - jako sumę pieniędzy, za którą oferujący produkt gotów jest go sprzedać, oraz cenę transakcyjną - jako sumę pieniędzy, za którą dokonano transakcji⁶⁹.

⁶- W, Freyer: op. cit., s. 117; R. Łazarek: Systemy organizacyjne turystyki. Studium porównawcze, „Ruch Turystyczny - Monografie” 1967, nr 3, s. 155-192 (Kształtowanie podaży turystycznej). ⁶⁹ J. Atkom: Podstawy marketingu, Kraków 1992, s. 234.