FunkcjonowanieRynku R1160 361

Z punktu widzenia dostawców, nabywców oraz kanałów dystrybucji najkorzystniejsza jest taka sytuacja na rynku, którą charakteryzuje konieczność przezwyciężania przez sprzedawców niskich barier wejścia oraz wysokich barier wyjścia. Sytuacja taka stwarza przesłanki wzrostu siły przetargowej otoczenia rynkowego w stosunkach rynkowych ze sprzedawcami.

Zjawisko współzależności występuje nie tylko w sferze stosunków sprzedawcy z wymienionymi podmiotami otoczenia rynkowego, lecz także w sferze jego stosunków z działającymi na rynku konkurentami. Wymienione podmioty otoczenia rynkowego sprzedawcy działają na rzecz zwiększania barier wyjścia z rynku. Odmienny jest kierunek oddziaływania konkurentów. Konkurenci działają na rzecz zmniejszania wielkości i zakresu barier wyjścia oraz tworzenia warunków skłaniających sprzedawcę do opuszczenia rynku. Zmniejszanie tych barier przez konkurentów sprzyja bowiem osłabianiu intensywności konkurencji na rynku. Z punktu widzenia konkurentów najkorzystniejsza jest taka sytuacja na rynku, którą charakteryzuje konieczność przezwyciężania przez sprzedawców wysokich barier wejścia oraz niskich barier wyjścia.

7. Mobilność podmiotów rynku a formy rynku

Mobilność podmiotów rynku kształtuje się na zróżnicowanym poziomie w zależności od form rynku. Forma rynku decyduje zarówno o liczbie barier wejścia i wyjścia, jak i o ich wielkości. Ogólną zależność między kształtowaniem się poziomu mobilności podmiotów rynku a formami rynku ilustruje rys. 97.

Z rys. 97 wynika, że mobilność sprzedawców na rynku osiąga najwyższy poziom w warunkach istnienia doskonałego polipolu, a najniższy — w warunkach istnienia monopolu. Oznacza to równocześnie, że w miarę przekształcania sytuacji monopolistycznych w inne formy rynku poziom mobilności sprzedawców wzrasta i odwrotnie.

Rysunek 97

Mobilność podmiotów rynku a formy rynku

W warunkach doskonałego polipołu pewne bariery wejścia i wyjścia mogą w ogóle nie występować, inne z kolei kształtują się na niskim poziomie. Spośród wymienionych już barier wejścia na rynek mogą nie występować pewne bariery strukturalne, jak:

—    bariera kosztowo-cenowa,

—    bariera tworzenia otoczenia rynkowego,

—    bariera kapitałowa.

Sprzedawcy działający w warunkach doskonałego polipołu nie mogą tworzyć bariery kosztowo-cenowej ze względu na brak możliwości autonomicznego kształtowania cen. Gdyby nawet tego typu możliwość istniała, to operowanie ceną napotyka barierę kosztów, gdyż możliwości ich redukcji przez sprzedawców o małym udziale w rynku są ograniczone. Wynika to zarówno z ograniczoności zasobów, których wykorzystywanie może podlegać racjonalizacji, jak i z ograniczonej skali ich działania.

Bariera tworzenia otoczenia rynkowego może nie występować wtedy, kiedy dostawcy czynników wytwórczych oraz nabywcy oferowanych przez sprzedawcę produktów mają mały udział w rynku, a więc kiedy skala ich działania jest stosunkowo mała. Bariera ta może się pojawiać wtedy, kiedy sprzedawca jest w procesie tworzenia

361