geodezja wyklad5

Skale i podziałki

Skala mapy.

Zobrazowanie powierzchni Ziemi dokonywane jest na płaszczyźnie w odpowiednim pomniejszeniu. Stopień tego zmniejszenia nazywamy skala mapy, która określa stosunek odległości na mapie do rzeczywistej odległości w terenie. Skala jest wyrażona w postaci ułamka 1 :M, np. 1:10 000, co oznacza, że odległość na mapie w tej skali jest 10 000 razy mniejsza od odpowiedniej odległości w terenie, czyli 1 cm na mapie odpowiada 10 000 cm w terenie, tj. 100 m (gdyż 1 m = 100 cm, więc 10 000 cm/100 = 100 m), a 1 mm na mapie odpowiada 10 000 mm w terenie, tj. 10 m (gdyż 1 m = 1000 mm, więc 10 000 mm/1000 = 10 m). Zatem im większa jest liczba w mianowniku, tym skala jest mniejsza. Ddokładniejszy obraz terenu prezentują mapy w większych skalach.

Skale mapy należy interpretować według zasady, iż licznik oznacza jednostkę miary na mapie, a mianownik - liczbę tych samych jednostek w terenie.

Mapa analogowa, będąca graficznym obrazem terenu, wykonanym na odpowiednim podkładzie (arkuszu papieru, folii lub planszy aluminiowej), charakteryzuje się dokładnością graficzną (kartograficzną) - A, oznaczającą dokładność wyznaczenia punktu na mapie. Przyjmuje się, że jest to najmiejszy odcinek, możliwy do rozróżnienia przez „nieuzbrojone” oko ludzkie, który wynosi 0,1 mm. Przeto dokładność kartometryczna mapy wynosi: A = ±0,1 mm • M

Na przykład dokładność graficzna mapy w skali 1:500 wynosi:

A₅₀o = ±0,1 mm • 500 = ±0,05 m, a dokładność mapy w skali dziesięciokrotnie mniejszej, czyli 1:5 000 jest dziesięciokrotnie mniejsza i wynosi A₅₀oo = ±0,1 mm • 5000 = 0,5 m.