Geografia turyzmu8

SK f Metody badań geografii luryzmu

McAllistcr, Kletl I97ó| i “o piawdn od (nkicgoś tv.ji.su w badaniach nad turyzmem można dostrzec pewien mlwiói od posługiwania się metodami ilościowymi - na rzecz analizy jakościowej /. sięganiem do metodologii socjologicznej, psychologicznej i etnologicznej, jak również z wykorzystaniem teorii ekonomii politycznej i zarządzania - ale nadal niektórzy autorzy korzystają z wyżej wymienionych technik |np. di Benedetto, Bojanie I9‘M|.

Spośród polskich autorów stosujących metody ilościowe w badaniach z zakresu geografii turyzmu można wymienić np. wspomnianego już A. Gadzojanisa |1977], J. Grocha [1991], A. Jackowskiego [1981], A. Kowalczyka [1994] i J. Warszyńską [1974]. Przegląd niektórych technik ilościowych stosowanych w geografii turyzmu zawiera również praca A. Matczaka [1992].

W geografii turyzmu najpopularniejszymi kierunkami badawczymi są podejścia klasyczne i neopozy ty wisty czne, dlatego większość miar statystycznych służących analizie zebranych informacji ma postać prostych miar i współczynników, najlepiej opisujących badane zjawisko. Jednym z najczęściej stosowanych współczynników jest tzw. wskaźnik Baretje’a i Deferta [Defert 1960] świadczący o stopniu rozwoju funkcji turystycznej (wartość wskaźnika Tf(t) powyżej 100 informuje o rozwiniętej funkcji turystycznej):

37(0 =

L- 100 P

gdzie: L - liczba miejsc noclegowych na danym obszarze, P - liczba ludności na danym obszarze.

W zmodyfikowanej wersji wskaźnik Tf(t) ma postać następującą [Warszyńska, Jackowski 1978, 66]:

7/(0 =

L- 100 Po + kL

gdzie: L - liczba miejsc noclegowych na danym obszarze; Po - liczba ludności na danym obszarze nie pracującej w usługach turystycznych; k - wskaźnik ludności zatrudnionej w usługach turystycznych, uzależniony od liczby miejsc noclegowych i kategorii hoteli (zawiera się od 0 do 1, a dla hoteli klasy Lux wynosi 1).

Innymi współczynnikami stosowanymi w geografii turyzmu są wskaźniki intensywności ruchu turystycznego na danym obszarze [Warszyńska, Jackowski 1978, 66]:

(1)

(2)

liczba turystów x 100 liczba stałych mieszkańców

liczba osobonoclegów x 100 liczba stałych mieszkańców

liczba osobonoclegów (w okresie /) liczba miejsc noclegowych (w okresie /)

Wśród współczynników podanych pi ze/, wspomnianych autorów na uwagę /usługują jeszcze wskaźniki charakter y/ująee zagospodarowanie turystyczne:

(1)    wskaźnik rozwoju bazy noclegowej:

liczba turystów liczba miejsc noclegowych

(2)    wskaźnik rozwoju bazy gastronomicznej:

liczba turystów + liczba ludności miejscowej liczba miejsc konsumpcyjnych

Wskaźnikiem pozwalającym określić stopień rozwoju funkcji turystycznej jest również współczynnik lokalizacji:

WL, = ^T-i

Li

yd/ie: 7/ - odsetek miejsc noclegowych (lub liczba turystów, liczba zatrudnionych w usługach turystycznych itp.) w jednostce przestrzennej „i" w stosunku do wielkości zjawiska na całym badanym obszarze; Li - wielkość danego zjawiska nu • ulym badanym obszarze.

Z kolei L.E. Hudman i J.A. Davis [1994] zaproponowali, również nawiązujący do idei współczynnika lokalizacji, wskaźnik PTGI (ang. population-adjusted trawi i(rtu-nition index) mający postać:

PTGI =

Nc/Nw

Pc/Pw

Ifd/ir Nr - liczba turystów wyjeżdżających z kraju; Nw ~ liczba turystów wyjcź d/«|»|eyeh na świecie; Pc - liczba ludności kraju; Pw - liczba ludności na świcelo.

<)bok przedstawionych wyżej współczynników lokalizacji, w anulizuch m/, Hitcs/c/.enia zasobów i walorów turystycznych, jak również urządzeń składujących uh nu zagospodarowanie turystyczne często wykorzystuje się metodę nujbliŹM/rgo «i|><iudu (img. nearest neighbourhood method), której jedna z wersji (metoda <’hu lot I'vulisa) ma postać:

R =

do

do gd/le d„ średnia odległość obserwowana; d_r średnia odległość oczekiwana; 4 kolei:

'h,

H*l# U* g rzeczy wintu gęstość obiektów mt danym obu/,arze.