IMAG0044 (4)

2.

■’ ^Łv1bli‘n’

i l

^ak6w; ba

^ruk w: y,y_bór

³¹ (dodatek d₀

’> nr 51, s. 3,

nr 189, s. |

61 (dział „Po-

Świat w sty-

Gombrowicz, 1963, s. 23-29. iński”, nr 207,

itoldzie Gom-notek prze-

3.

, nr 1.

ł 6-ruk

* m P'¹™⁰

ROZDZIAŁ V

SPOŁECZNE RAMY LEKTURY: 1018—1000 (REKONESANS)

WSTĘP

Według Janusza Sławińskiego „kultura literacka” danej publiczności czytającej jest systemem orientacyjnym procesów rozumienia tełutu >, W koncepcji tej odnaleźć można jeden z ważniejszych wątków d //.idz.e-stowiecznej epistemologii. Twierdzi się bowiem, że akt poznawczy dowolnego podmiotu (tzn. także akt czytania, analizowania i int.tórpróto-wania tekstu literackiego) nie ma charakteru czystego, bezpośredniego wglądu w istotę dzieła. Wszelki akt poznawczy ma zatem charakter me-bezpośredni, co znaczy, że pomiędzy podmiotem (czytającym) a przedmiotem (dziełem czytanym) istnieje niezwykle aktywna ,,;f<¹ra pośrod-nicząca” — trzeci, obok podmiotu i przedmiotu, element, aktu poznaw-czego (tu: czytanie). Ingarden jeszcze sądził, że sfera ta ukonstytonwana jest na jednostkowych aktach psychicznych i że jej wytwór w postaci „konkretyzacji” ma przede wszystkim charakter indywidualny, Id-spm czytania — upraszczam tu arcysubtelne rozważania filozofa byt/, y/lęc dokładne dopasowanie dzieła i jego konkretyzacji. Krótko mówiąc, W koncepcji Ingardena (i nie tylko jego) istnieje pewien ideał doskonaP-j konkretyzacji czytelniczej („wiernej”, „poprawnej”), polegający na (ym, Ze czytelnik rezygnując ze swych osobistych uwarunkowań, zdolny jest „poprawnie uchwycić dzieło sztuki”. Poprawnie - tzn zgodno- % najgłębszymi intencjami samego dzieła ¹. Jak się zda je, niezależnie od tego

1

¹ Koncepcję „kultury literackiej” przejmuję od .1. Sławińskiego logia literatury i poetyka historyczna, (w:) Dziełoi Język, Tradytjtt,    10/-t,

s. 65-66). Kultura literacka w tej koncepcji jest systemem, który „nmrrżliw>a j£jj uczestnikom efektywne porozumiewanie się poprzez dzieła” <s. 69;, <^ei gtgtygfy® cznymi wyznacznikami są: wiedza (o utworach literackich), gasi (og/ri iffplo&gl? czytelniczych), kompetencja literacka (zdolność do rozumiani¹ utworów nic-un.-dardowych).

s Odwołuję się tu do dwóch książek H. Ingardena.' oraz O poznawaniu dzieła literackiego. lngardenoWskiej koncept ji „fconkr«t/r«>»di"