IMAG0091

punkt kontrolny G2/M kontrolowany przez cyklinę B i kinazę CDK2 zależną od cykliny

T S

G1

punkt kontrolny G1/S kontrolowany przez cykliny D i E oraz produkt genu RB

====Ea Rycina 17.4.

Punkty kontrolne cyklu komórkowego i białkowe produkty genów biorących udział w ich regulacji.

Wszystkie wirusy mające zdolność do transformacji należą do dwóch podstawowych grup: DNA-wirusów i RNA-wirusów, tzw. retrowirusów — wymagających współdziałania specyficznego enzymu, tzw. odwrotnej transkryptazy (zob. dalej: kar-cynogeneza wirusowa).

Okazało się, że tylko część RNA-wirusów zawiera geny, które mają zdolność szybkiej, bezpośredniej transformacji nowotworowej (onkogeny), inne retrowirusy powodują wolny wzrost nowotworów, do ich replikacji jest niezbędna kooperacja z różnymi onkogenami komórkowymi lub z tzw. wirusem pomocniczym.

Jak wspomniano wyżej, onkogeny wirusowe (y-onc) są strukturalnie homologiczne z onkogenami komórkowymi (c-onc). Na przykład onkogen wirusa mięsaka Rousa różni się od onkogenu komórkowego jedynie utratą nukleotydów pośrednich (intronu).

W genomie retrowirusów (y-onc) można wyodrębnić kilka specyficznych genów o określonej aktywności, tj. gen „gag” (koduje białka o cechach antygenów grupowo swoistych), gen (dla odwrotnej transkryptazy), gen „env” (białka kapsydu wirusowego). Na rycinie 17.5 przedstawiono typową lokalizację onkogenów komórkowych i wirusowych mięsaka Rousa.

Zakażenie komórki przez wirus DNA ma przebieg wieloetapowy - najpierw następuje adsorpcja wirusa do receptorów, zazwyczaj swoistych potem jego penetracja do komórki, dzięki endocytozie lub pmocytoz.e. Z kolei dochodź, do „odsło-

924