IMAG0267 (7)

^■tnUki Polaków

OJ

z wyrazami pospolitymi mają zerwany i nie są przez użytkowo I -* rozumiane Czasem bywa tak, że w tekście niemieckim ktoś określany jest nazwą roemio , w tekście polskim nazwą polską, a w tekście łacińskim nazwą pe**ą lub ki tłumaczeniem łacińskim. Np Konrad książę śląski z Koźla notowany ** w dokumentach piętnastowiecznych w trzech formach, por A domino Cwrsdo dieto Bały (* Biały), duce Coaaebettai (1419). Cooraden dem altan Htaws herzogen in Slesien (1450), Conradi ARH juniom. dum Otamm ą Komłemas (1478). Konrad określany był jako Biały. Brus. tfw Niekiedy w tri MHta notatce pojawia się nazwa polaka i niemiecka Np w rok a I4W zupmk krakowski Paweł notowany jest jako Czarny lub Sekwan, pnr Pnalaa Cuuwr alias Schwarz, zuppanua Cracouiensis. Niekiedy to tłumaczenie me jest sam Formę przetłumaczonej na język polski dodaje aę polskie pnryrotfkt Często powstają formy „nobliwe”. Widać to w procesie świadomego zmieniania wta nazwiska Może kilka przykładów: Outtrrrr staje aę Dobroszyńskun. JTufnwuw Czerwińskim, Rymer Rzemieńskim i Rymarskim, Schałz Soitrkonsktm. Offtnan Dworzańskim i Dwornickim, Lang Dłużyńskim. M iłderman Dzikomyskim. hrt-tur Żarłockim i Jadlińskim, Molier Młyńska* i Młynarskim.

Do tej pory mówiliśmy o takich wypadkach, w których koloniści niemieccy przybywając do Polski zatrzymywali swoje niemieckie nazwiska względnie, kiedy te genetycznie niemieckie nazwiska podlegały różnorodnym procesom polonizacyjnym. Na zwiększenie się nazwisk niemieckich w naszym zasobie Mnwniczym wpływały także zjawiska jakby odwrotne Polacy, noszący polskie nazwiska, pozbywali się nazwisk rodzimych przyjmując niemieckie Ten proces zachodził na obszarach, które dostały się pod panowanie niemieckie. Na Pomorzu i na Śląsku zmiany słowiańskich nazw osobowych na niemieckie odbywały się już od średniowiecza. Wynaradawianiu towarzyszyło także rugowanie nazwisk polskich. Celowy proces rugowania nazwisk polsku li był jaskrawy za czasów Bismarcka, a potem w okresie hitlerowskim Na obszarach objętych panowaniem niemieckim mamy do czynienia z dwoma zjawiskami — zmiany nazwiska polskiego na nazwisko zupełnie inne, niemieckie. Drugie zjawisko polegało na nadaniu formie genetycznie polskiej językowej postaci niemieckiej. W tym drugim wypadku zachodziły procesy językowe takie same, jak przy polonizowaniu nazwisk niemieckich na polskie tylko w odwrotnym kierunku. Głoski polskie zastępowano niemieckimi, polskie przyrostki zastępowano przyrostkami niemieckimi, nazwiska odapelatywne tłumaczono na język niemiecki.

Pod koniec wieku XVIII i przez wiek XIX na obszarze zaboru austriackiego, a także pruskiego. Żydzi połacy, którzy wcześniej nie zawsze mieli nazwiska, otrzymywali je urzędowo. Bardzo często były to nazwiska niemieckie tworzone przez urzędników. Często tworzono nazwiska dostojne, a przez to ośmieszające, np. Gołdberg, Rasenkranz. Goilirh Część tych ruenuecfcicfc nazwisk pozostała do dziś. część została w Polsce niepodległej zastąpsocw polskimi.

Duży wpływ na zasób nazwisk obecnie w Polsce używanych miały języki naszych najbliższych wschodnich sąsiadów, ukraiński i białoruski Ze względu na duże podobieństwo struktury i języków, i nazwisk ukraińskich i białoruskich.