,1 (2)

1

i

1

\

0*Na^

|| + Na^OH* T |l + HjO

tymol

Do grupy związków fenolowych zalicza się także inne związki, najprzykład: o-ksylcnol (l,2-dimetylo-3-hydroksybcnzen)CH₃CtfH<OH o-ctylófcnol (i-ctylo-i-hydroksybenzcnJCiHiCfiH^OH tymol (CH^CHCfiHjCOH^Hj Ct-naftol CjoHtOH a-antrol C_hH₉OH

a-mflol

Fenole należą do bardzo ważnych i często stosowanych substancji w przemyśle chemicznym. Można je otrzymywać przez destylację smoły węglowej lub • syntetycznie. Występują w znacznych ilościach (do kilku g/dm³) w ściekach z koksowni, gazowni, zakładów zgazowy wania paliw stałych, przeróbki ropy naftowej, produkcji tworzyw sztucznych, barwników, środków ochrony roślin i in. Fenole mogą znajdować się także w ściekąch.z wielu innych zakładów przemysłowych* gdzie fenol jćst.stosowąny jako_: surowiec. Krtzóle stosowane są często do impregnacji.uDowód po wierzchnio wych odprowadzane są najczęściej fenol i krezole. Pozostałe fenole mają mniejsze zastosowanie gospodarcze i tylko sporadycznie mogą dostawać się do wód powierzchniowych.

Fenole są również normalnymi produktami przemiany materii i mogą znajdować się w moczu zwierząt, mogą być wydzielane przez roślinność wodną. Mogą one także„ powstawać w procesach rozkładu białka. Ilości fenoli powstające w naturalnych warunkach są znacznie mniejsze od ilości wprowadzanych do wód wraz ze ściekami przemysłowymi

Fenole należą do substancji łatwo podlegających biodegradacji w wodzie, jeżeli nie występują w stężeniach toksycznych dla mikroorganizmów. Adaptacja mikroorganizmów znacznie przyspiesza proces rozkładu. Podczas .rozkładu fenoli następuje pęknięcie pierścienia benzenowego. Czasami jednak w przyro-dzic może zachodzić proces połączenia kilku pierścieni benzenowych i powstania niewielkich ilości substancji smolistych.

Fenol może reagować ze związkami nieorganicznymi, tworząc ćhlorofenolc, kwasy fenolosulfono we, nitrofenole. Ćhlorofenolc mogą powstawać przy chlorowaniu wody i ścieków zawierających fenole. Ćhlorofenolc, nitrofenole i inne' • pochodne fenolu są stosowane w przemyśle chemicznym i mogą znajdować się j

w ściekach przemysłowych odprowadzanych do wód powierzchniowych.........J

Nitrofenole są stosowane do produkcji barwników, pigmentów, pestycydów i leków. Nitrofenole mogą być niepożądanymi pośrednimi produktami rozkładu niektórych pestycydów. Znaczenie gospodarcze mają 2,4-dinitrofenol i 2,4,6-tri-nitrofenol.

279