BUDŻET PACSTWA W KONSTYTUCJI RP
l. Budżet państwa - akt mający formę ustawy
Problematyka budżetu państwowego jest przedmiotem regulacji
konstytucyjnych, zarówno w Konstytucji RP /. 2 kwietnia 1997 r. (D/..U. Nr 7X,
poz. 453 ), jak i w konstytucjach poszczególnych państw świata. Zagadnienia
budżetowe Konstytucja RP podejmuje m.in. w przepisach art. art. 146, 190, 204,
216-226. Pozostałe przepisy konstytucji także odnoszą się do budżetu w
określonym - większym lub mniejszym - stopniu. Ustawy budżetowe i ustawy
wprowadzające różnorodne rozwiązania budżetowe nie są bowiem oddzielone od
porządku prawnego ustalonego w konstytucji. Odniesienie do budżetu państwa
mają wszystkie przepisy konstytucyjne. Większość regulacji bezpośrednio
dotyczących budżetu państwa znajduje się w rozdziale X Konstytucji
zatytułowanym Finanse Publiczne. Budżet państwa jest aktem prawnym
mającym formę ustawy. Jest dyskusyjne czy jest to akt prawny o charakterze
normatywnym (tj. akt ustanawiający normy prawne) czy o innym charakterze
(np. zbliżony do aktu indywidualnego)'. Podkreślić trzeba, że niezależnie od
przyjętego stanowiska co do normatywnego lub indywidualnego charakteru
budżetu państwa akt ten ma formę ustawy. Zgodnie z art. 219 ust. l Konstytucji
Sejm uchwala budżet państwa na rok budżetowy w formie ustawy budżetowej .
Ustawowa forma budżetu państwowego sprawia, że do stanowienia ustawy
budżetowej mają odpowiednie zastosowanie przepisy konstytucyjne dotyczące
inicjatywy ustawodawczej, kompetencji Sejmu, Senatu i Prezydenta w procesie
ustawodawczym, uprawnień rządu, zadań Najwyższej Izby Kontroli itp.
2. Inicjatywa ustawodawcza w zakresie ustawy budżetowej
Zgodnie z art. 118 Konstytucji inicjatywa ustawodawcza przysługuje posłom.
Senatowi, Prezydentowi Rzeczypospolitej i Radzie Ministrów. Inicjatywa
ustawodawcza przysługuje również grupie co najmniej 100000 obywateli
mających prawo wybierania do Sejmu (art. 118 ust. 2 Konstytucji). Jednakże
zasady przewidziane w art. 118 dotyczące inicjatywy ustawodawczej nie mają
zastosowania do ustawy budżetowej. Zgodnie z art. 221 Konstytucji inicjatywa
ustawodawcza w zakresie ustawy budżetowej, ustawy o prowizorium
budżetowym, zmiany ustawy budżetowej, ustawy o zaciąganiu długu publicznego
oraz ustawy o udzielaniu gwarancji finansowych przez państwo przysługuje
wyłącznie Radzie Ministrów. Ustrojodawca przyjął więc, że jedynie Rada
Ministrów ma wystarczające możliwości organizacyjne, kadrowe, techniczne aby
opracować projekt budżetu i zainicjować proces ustawodawczy w zakresie
ustawy budżetowej. Inne podmioty (w tym np. Sejm, Prezydent, grupa obywateli)
nie są w stanic przygotować takiego projektu, który wymaga długotrwałych,
wielomiesięcznych prac prowadzonych w ministerstwach, poszczególnych
sferach administracji rządowej i instytucjach państwa. Rząd posiada najwięcej
informacji na temat gospodarki finansowej właściwych działów administracji
rządowej i jednostek organizacyjnych państwa, ale także może całościowo,
fachowo i wszechstronnie ocenić posiadane dane i skonfrontować je z
poszczególnymi wskaznikami spoleczno-gospodarczymi odzwierciedlającymi
stan aktualnych i przewidywanych procesów.
Zasady i tryb opracowania projektu budżetu państwa, stopień jego
szczegółowości oraz wymagania, którym powinien odpowiadać projekt ustawy
budżetowej, a także zasady i tryb wykonywania ustawy budżetowej określa
ustawa (art. 219 ust. 2 Konstytucji). Ustawą tą była ustawa z 5 I 1991 r. Prawo
budżetowe (Dz.U. z 1993 r. Nr 72, póz. 344 z pózn. zm.), a od l stycznia 1999 r.
ustawa o finansach publicznych. Zgodnie z art. 222 Konstytucji Rada Ministrów
przedkłada Sejmowi najpózniej na 3 miesiące przed rozpoczęciem roku
budżetowego projekt ustawy budżetowej na rok następny. Tak więc projekt
ustawy budżetowej powinien być opracowany przez Radę Ministrów i
przedłożony Sejmowi najpózniej do dnia 30 września roku poprzedzającego rok
budżetowy. Przepis ten ma umożliwić Sejmowi przeprowadzenie gruntownych,
kilkumiesięcznych prac nad projektem budżetu. Wspomniany przepis Konstytucji
(art. 222) postanawia jednak, że w wyjątkowych przypadkach możliwe jest
pózniejsze (tj. po dniu 30 września) przedłożenie projektu ustawy budżetowej
Sejmowi.
3. Ustawa o prowizorium budżetowym
Zasadą jest stanowienie budżetu w formie ustawy budżetowej określającej
dochody i wydatki państwa na rok budżetowy. Budżet państwa jest aktem
prawnym obowiązującym przez określony z góry odcinek czasu - przez jeden
rok. Rok budżetowy jest to rok kalendarzowy. Zgodnie jednak z art. 219 ust. 3 w
wyjątkowych przypadkach dochody i wydatki państwa w okresie krótszym niż
rok może określać ustawa o prowizorium budżetowym. Ustawa o prowizo-
rium budżetowym ustanawia budżet prowizoryczny, ograniczony do określonego
czasu (np. do pierwszego kwartału roku budżetowego) i zawierający jedynie
niezbędne dla funkcjonowania państwa ustalenia dotyczące dochodów i
wydatków. Ustawa ta traci moc (staje się bezprzedmiotowa) z chwilą wejścia w
życie zwykłej (rocznej) ustawy budżetowej. Jednakże przepisy dotyczące
projektu ustawy budżetowej (np. dotyczące terminu przedłożenia Sejmowi)
stosuje się odpowiednio do projektu ustawy o prowizorium budżetowym (art. 219
ust. 3 zdanie drugie Konstytucji). Ustawa o prowizorium budżetowym jest
stanowiona w ramach trybu uchwalania ustaw, który przewiduje Konstytucja.
4. Budżetowe prace sejmu i senatu
Zgodnie Z art. 119 ust. l Konstytucji Sejm rozpatruje projekt ustawy w trzech
czytaniach. Prawo wnoszenia poprawek do projektu ustawy w czasie
rozpatrywania go przez Sejm przysługuje posłom i Radzie Ministrów (art. 119
ust. 2). Sposób pro cedowania w Sejmie, w tym postępowania w komisjach
sejmowych, określa regulamin Sejmu. Główna rolę w procesie prac sejmowych
nad projektem ustawy budżetowej lub ustawy o prowizorium budżetowym ma
Komisja Finansów Publicznych. Marszałek Sejmu może odmówić poddania pod
głosowanie poprawki, która uprzednio nie była przedłożona komisji. Sejm
uchwala ustawę budżetową, podobnie jak inne ustawy, zwykłą większością
głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby postów (art. 120
Konstytucji). Ponieważ Sejm składa się z 460 posłów, ustawa budżetowa może
być uchwalona przy obecności co najmniej 230 posłów. Do jej uchwalenia
wystarczy większość zwykła, tj. jeżeli glosy oddane za projektem przewyższają
liczbę głosów przeciwnych. Glosy wstrzymujące się nie mają tu znaczenia, choć
są istotne z punktu widzenia zachowania kworum. zdolnego do przyjmowania
ustaw.
W trakcie prac Sejmu musi być jednak respektowana zasada, określona w art.
220 ust. l Konstytucji, że zwiększenie wydatków lub ograniczenie dochodów
planowanych przez Radę Ministrów nie może powodować ustalenia przez Sejm
większego deficytu budżetowego niż przewidziany w projekcie ustawy
budżetowej. Istotne znaczenie ma też regulacja art. 220 ust. 2, według której
ustawa budżetowa nie może przewidywać pokrywania deficytu budżetowego
przez .zaciąganie zobowiązania w centralnym banku państwa.
Ustawę uchwaloną przez Sejm (w tym ustawę budżetową) Marszałek Sejmu
przekazuje Senatowi (art. 121 ust. l Konstytucji). Senat w ciągu 30 dni od dnia
przekazania ustawy może ją przyjąć bez zmian, uchwalić poprawki albo w
całości ją odrzucić (art. 121 ust. 2). Termin 30-dniowy dotyczący uchwalenia
poprawek nie dotyczy jednak ustawy budżetowej. Według art. 223 Konstytucji
Senat może uchwalić poprawki do ustawy budżetowej w ciągu 20 dni od dnia
przekazania jej Senatowi. Ten krótszy (o 10 dni) termin do uchwaleniu poprawek
ma na celu zmobilizowanie do szybszego procedowania, co ma związek z
przepisami (poi", art. 225) o możliwości skrócenia kadencji Sejmu w przypadku
nieuchwalenia ustawy budżetowej w odpowiednim terminie. Uchwale Senatu
odrzucająca ustawę albo poprawkę zaproponowana w uchwale Senatu uważa się
za przyjętą, jeżeli Sejm nie odrzuci jej bezwzględną większością głosów w
obecności co najmniej połowy ustawowej liczby postów (art. 121 ust. 3).
Nie prowadząc bliższej analizy konstytucyjnoprawnej należy jednak
zauważyć, że w świetle przepisów Konstytucji Senat ma 20 dni na uchwalenie
poprawek, a 30 dni na podjęcie uchwały odrzucającej ustawę budżetową. W
świetle gramatycznej wykładni przepisów konstytucji uprawnienie Senatu do
podjęcia uchwały o odrzuceniu ustawy budżetowej w całości, zostało bowiem
zachowane. Wydaje się, że dla realizacji uprawnienia Senatu o odrzuceniu
projektu ustawy budżetowej powinien być przewidziany, podobnie jak dla
uchwalenia poprawek do tej ustawy, 20-dniowy termin.
5. Uprawnienia budżetowe prezydenta
Po zakończeniu postępowania w Sejmie i Senacie Marszałek Sejmu
przedstawia uchwaloną ustawę budżetową do podpisu Prezydentowi
Rzeczypospolitej (art. 122 ust. l). Prezydent podpisuje w ciągu 7 dni od dnia
przedstawienia ustawę budżetową albo ustawę o prowizorium budżetowym,
przedstawioną mu przez Marszałka Sejmu (art. 224 ust. l Konstytucji). Dla
innych ustaw obowiązuje dłuższy, 21-dniowy termin od dnia przedstawienia
ustawy przez Marszałka Sejmu, w ciągu którego Prezydent obowiązany jest
podpisać ustawę (art. 122 ust. 2). Po podpisaniu ustawy budżetowej (lub ustawy
o prowizorium budżetowym) Prezydent zarządza jej ogłoszenie w Dzienniku
Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.
Przed podpisaniem ustawy budżetowej lub ustawy o prowizorium
budżetowym Prezydent Rzeczypospolitej może wystąpić do Trybunału
Konstytucyjnego z wnioskiem w sprawie zgodności ustawy z konstytucją.
Wystąpienie Prezydenta do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem w sprawie
zgodności ustawy budżetowej (lub ustawy o prowizorium budżetowym) z
konstytucją wstrzymuje bieg 7-dnio-wego terminu do podpisania ustawy.
Prezydent nie może odmówić podpisania ustawy, którą Trybunał Konstytucyjny
uznał za zgodną z konstytucją. Natomiast Prezydent odmawia podpisania ustawy
budżetowej (lub ustawy o prowizorium budżetowym), którą Trybunat
Konstytucyjny uznał za niezgodną /, konstytucją (art. 122 ust. 3 i 4 Konstytucji).
Jeżeli jednak niezgodność z konstytucją dotyczy poszczególnych przepisów
wspomnianych ustaw. ;i Trybunał Konstytucyjny nie orzeknie, że są one
nierozerwalnie związane z całą ustawą, Prezydent, po zasięgnięciu opinii
Marszałka Sejmu, podpisuje ustawę z pominięciem przepisów uznanych za
niezgodne z konstytucją albo zwraca ustawę Sejmowi w celu usunięcia
niezgodności (art. 122 ust. 4).
W przypadku zwrócenia się Prezydenta Rzeczypospolitej do Trybunału
Konstytucyjnego w sprawie zgodności z konstytucją ustawy budżetowej albo
ustawy o prowizorium budżetowym przed jej podpisaniem, Trybunał orzeka w tej
sprawie nie pózniej niż w ciągu 2 miesięcy od dnia złożenia wniosku w
Trybunale (art. 224 ust. 2 Konstytucji). Prezydentowi nie przysługuje natomiast
prawo przekazania ustawy budżetowej lub ustawy o prowizorium budżetowym
do ponownego rozpatrzenia przez Sejm, tj. do złożenia weta. Zgodnie z art. 224
ust. l, do ustawy budżetowej i ustawy o prowizorium budżetowym nie stosuje się
przepisu art. 122 ust. 5 Konstytucji (czyli przepisu określającego weto Prezydenta
w stosunku do przyjętej przez Sejm i Senat ustawy, które Sejm może odrzucić
większością 3/5 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby
posłów).
Istotne znaczenie ma regulacja dotycząca terminu uchwalenia ustawy
budżetowej przewidziana w art. 225 Konstytucji. Stanowi ona, że jeżeli w ciągu 4
miesięcy od dnia przedłożenia Sejmowi projektu ustawy budżetowej nic zostanie
ona przedstawiona Prezydentowi do podpisu. Prezydent może w ciągu 14 dni
zarządzić skrócenie kadencji Sejmu. Przepis ten zmusza Sejm do
nieprzeciągania prac nad projektem ustawy budżetowej i do podjęcia decyzji
budżetowych w określonym terminie, mimo różnych wątpliwości dotyczących
polityki budżetowej państwa. Zastrzeżenia lub wątpliwości posłów nie mogą być
przyczyną niepodjęcia decyzji w sprawie budżetu. Finanse państwowe muszą być
ujęte w ramy ustawy budżetowej, powinny być określone co do kierunków i
granic wydatków skierowanych na finansowanie zadań publicznych. Corocznie
będą występować różne, nawet bardzo trudne ze społecznego punktu widzenia
problemy, jednakże brak rozstrzygnięć finansowych i chaos budżetowy jest
gorszym rozwiązaniem, niż niepodjęcie decyzji w ogóle.
Owszem, Sejm może nie uchwalić budżetu, może okazać się niezdolny do
określenia w ramach ustawy budżetowej dochodów i wydatków państwa, lecz
wskutek tego może zostać skrócona jego czteroletnia kadencja. Wraz ze
skróceniem kadencji Sejmu skrócona zostaje również kadencja Senatu. Prezydent
zarządzając skrócenie kadencji Sejmu zarządza jednocześnie wybory do Sejmu i
Senatu (art. 98 ust. 4 i 5 Konstytucji). Ponieważ projekt ustawy budżetowej
powinien być w zasadzie przedłożony Sejmowi przez Radę Ministrów najpózniej
do dnia 30 września, to - jeżeli termin ten został zachowany ustawa budżetowa
powinna zostać przedłożona prezydentowi do podpisu do dnia 31 stycznia roku
budżetowego. Przekroczenie tego terminu może spowodować skrócenie kadencji
Sejmu. Jak już wspomniano, w wyjątkowych przypadkach możliwe jest jednak
pózniejsze (niż do 30 września) przedłożenie projektu. Przepisy art. 225 służą
temu, aby prace Sejmu odbywały się sprawnie i aby cechowała je skuteczność w
stanowieniu ustawy budżetowej. Z przepisów tych wynika także, że nie odnoszą
się one do ustawy o prowizorium budżetowym. Nieprzedstawienie prezydentowi
do podpisu ustawy o prowizorium budżetowym, w ciągu 4 miesięcy od dnia
przedłożenia Sejmowi projektu tej ustawy, nie uprawnia więc prezydenta do
skrócenia kadencji Sejmu. W tym kontekście prowizorium budżetowe jest więc
bardziej przyjazne dla parlamentu niż roczna ustawa budżetowa.
6. Uprawnienia budżetowe Rady Ministrów
W zakresie i na zasadach określonych w konstytucji i ustawach Rada
Ministrów zapewnia wykonanie ustaw, wydaje rozporządzenia, chroni interesy
Skarbu Państwa, uchwala projekt budżetu państwa, kieruje wykonaniem
budżetu państwa oraz uchwala zamknięcie rachunków państwowych i
sprawozdanie z wykonania budżetu, wykonuje inne zadania (art. 146
Konstytucji). Rada Ministrów składa się z Prezesa Rady Ministrów i ministrów.
Ministrowie kierują określonymi działami administracji rządowej lub wypełniają
zadania wyznaczone im przez Prezesa Rady Ministrów (art. 149).
Przedstawicielem Rady Ministrów w województwie jest wojewoda. Rada
Ministrów zapewnia wykonanie ustaw!(w tym ustawy budżetowej),'kieruje
wykonaniem budżetu państwa. Jeżeli jednak ustawa budżetowa albo ustawa o
prowizorium budżetowym nie weszły w życie w mimo rozpoczęcia roku
budżetowego (tj. w dniu l stycznia danego roku), Rada Ministrów prowadzi
gospodarkę finansową na podstawia przedłożonego projektu ustawy (art. 219 ust.
4).
7. Absolutorium dla Rady Ministrów
Jak już wspomniano. Rada Ministrów uchwala zamknięcie rachunków
państwowych i sprawozdanie z wykonania budżetu. Stosownie do art. 226
Konstytucji Rada Ministrów w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku
budżetowego przedkłada Sejmowi sprawozdanie z wykonania ustawy
budżetowej wraz z informacją o stanie zadłużenia państwa. Sejm rozpatruje
przedłożone sprawozdanie i po zapoznaniu się z opinia Najwyższej Izby Kontroli
podejmuje, w ciągu 9U dni od dnia przedłożenia Sejmowi sprawozdania,
uchwalę o udzieleniu lub o odmowie udzielenia Radzie Ministrów absolutorium.
Najwyższa Izba Kontroli jako naczelny organ kontroli państwowej kontroluje
działalność organów administracji rządowej. Narodowego Banku Polskiego,
państwowych osób prawnych i innych państwowych jednostek organizacyjnych
z punktu widzenia legalności, gospodarności, celowości i rzetelności (art. 202,
203 Konstytucji). NIK przedkłada Sejmowi analizę wykonania budżetu państwa i
założeń polityki pieniężnej oraz opinię w przedmiocie absolutorium dla Rady
Ministrów (art. 204).
Udzielenie absolutorium Radzie Ministrów może być ocenione jako pewnego
rodzaju akceptacja wykonania budżetu państwa - w płaszczyznie legalności,
gospodarności, celowości i rzetelności wykonania. Odmowa udzielenia
absolutorium to ujemna ocena wykonania budżetu. Może też być ona oceniana
jako wyraz ograniczonego zaufania do Rady Ministrów, jako organu, który
kieruje wykonaniem ustawy budżetowej. Będzie to więc problem zaufania do
Rady Ministrów w płaszczyznie jej działalności budżetowej. Może jednak
wystąpić sytuacja, że inna Rada Ministrów kierowała wykonaniem ustawy
budżetowej, a inna sporządza sprawozdanie z jej wykonania (np. w Związku z
nowym układem rządowym wyłonionym w wyborach parlamentarnych). Jest
dyskusyjne, czy odmowa udzielenia absolutorium prowadzi do ustąpienia
rządu. Wydaje się, że kwestię tę należy rozpatrywać w konkretnych warunkach
miejsca i czasu na tle przepisów konstytucyjnych dotyczących wotum nieufności
dla Rady Ministrów i dymisji Rady Ministrów (por. art. art. 158, 159, 162,
zwłaszcza art. 162 ust. 2 pkt 2). W konstytucji nie ma wyraznego przepisu, który
stanowi, że odmowa udzielenia absolutorium z tytułu wykonana ustawy
budżetowej powoduje automatycznie podanie się rządu do dymisji. Przepis taki
występował jednak w Ustawie Konstytucyjnej z 17 pazdziernika 1992 r. Art. 22
ust. 3 Malej Konstytucji stanowił, że w razie nieotrzymania absolutorium Rada
Ministrów podaje się do dymisji.
8. Odpowiedzialność konstytucyjna związana z ustawami
budżetowymi
Obok odpowiedzialności o charakterze politycznym i parlamentarnym
związanej z odmową udzielenia absolutorium i ewentualną dymisją Rady
Ministrów, zachodzi także odpowiedzialność członków Rady Ministrów przed
Trybunałem Stanu za naruszenie konstytucji lub ustaw (art. 156). W grę wchodzi
m.in. odpowiedzialność za naruszenie przepisów ustawy budżetowej, ustawy o
prowizorium budżetowym lub innych ustaw określających gospodarkę
budżetową państwa. Za naruszenie wspomnianych ustaw odpowiedzialność
konstytucyjną przed Trybunałem Stanu ponoszą także inne podmioty. Zgodnie z
art. 19X ust. l Konstytucji za naruszenie konstytucji lub ustawy, w związku z
zajmowanym stanowiskiem lub w zakresie swojego urzędowania,
odpowiedzialność konstytucyjną przed Trybunałem Stanu ponoszą:
Prezydent Rzeczypospolitej, Prezes Rady Ministrów oraz członkowie Rady
Ministrów, Prezes Narodowego Banku Polskiego, Prezes Najwyższej Izby
Kontroli, członkowie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, osoby, którym
Prezes Rady Ministrów powierzył kierowanie ministerstwem, oraz Naczelny
Dowódca Sił Zbrojnych.
9. Badanie zgodności ustaw budżetowych z konstytucją
W świetle art. 188 Konstytucji Trybunat Konstytucyjny orzeka m.in. w
sprawach zgodności ustaw z konstytucją - również więc w sprawie zgodności z
konstytucją ustawy budżetowej, ustawy o prowizorium budżetowym i innych
ustaw określających gospodarkę budżetową państwa. Z wnioskiem o zbadanie
zgodności wspomnianych ustaw z konstytucją wystąpić może wiele podmiotów,
np. 50 posłów, 30 senatorów. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego, organy
stanowiące jednostek samorządu terytorialnego (por. art. 191 Konstytucji).
Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają moc powszechnie obowiązującą, są
ostateczne, podlegają niezwłocznemu ogłoszeniu (o ile dotyczą ustaw, ogłaszane
są w Dzienniku Ustaw). Wchodzą one w życie z dniem ogłoszenia, jednak
Trybunał Konstytucyjny może okrcślić inny termin utraty mocy obowiązującej
aktu normatywnego. Termin ten nie może przekroczyć 18 miesięcy, gdy chodzi o
ustawę. W przypadku orzeczeń, które wiążą się z nakładami finansowymi nie
przewidzianymi w ustawie budżetowej. Trybunał Konstytucyjny określa termin
utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego po zapoznaniu się z opinią Rady
Ministrów (art. 190 Konstytucji). Wspomniane przepisy dotyczące orzeczeń
Trybunatu Konstytucyjnego odnoszą się także do ustaw budżetowych. W
praktyce mogą być jednak trudności w sferze ich stosowania z uwagi na krótki -
roczny - okres obowiązywania ustawy budżetowej. W przypadku zakończenia
procesu legislacyjnego dotyczącego ustawy budżetowej (np. w lutym roku
budżetowego) może zaistnieć sytuacja, że Trybunał będzie rozpatrywał wniosek
w sprawie zgodności ustawy budżetowej z konstytucją np. we wrześniu roku
budżetowego. Gdyby orzekł o niezgodności niektórych postanowień ustawy
budżetowej z konstytucją, to skutkiem tego orzeczenia mogłaby być szybka
nowelizacja ustawy budżetowej lub ewentualne odpowiednie uwzględnienie
orzeczenia w ustawie budżetowej na rok następny.
10. Uwagi końcowe
W podsumowaniu uregulowań konstytucyjnych dotyczących budżetu państwa
należy zauważyć, że konstytucja nie formułuje definicji budżetu państwa. Z
przepisów konstytucji (por. art. 219) można jednak wnioskować, że jest to akt
prawny stanowiony przez Sejm w formie ustawy budżetowej, a jego
przedmiotem są dochody i wydatki państwa ustalane na jeden rok. Konstytucja
wyraznie odróżnia instytucję budżetu państwa, jako aktu wyrażonego w formie
rocznej ustawy budżetowej, od instytucji Skarbu Państwa, który jest główną
państwową osobą prawną, reprezentującą państwo w stosunkach majątkowych.
Ustawa budżetowa jest stanowiona w trybie właściwym dla stanowienia ustaw
w ogóle, choć ma swe odmienności (np. wyłączność inicjatywy ustawodawczej
Rady Ministrów, specjalne terminy przedłożenia projektu ustawy Sejmowi i
dotyczące długości prac Sejmu, uprawnienia Prezydenta przewidziane w art. 225,
specjalna procedura oceny wykonania ustawy, połączona z udzielaniem
absolutorium). Możliwe jest badanie treści tej ustawy przez Trybunał
Konstytucyjny z punktu widzenia zgodności z przepisami konstytucji, a także
badanie odpowiedzialności konstytucyjnej określonych podmiotów przed
Trybunałem Stanu za naruszenie jej ustaleń. Konstytucja próbuje ściśle związać
postanowienia dotyczące budżetu państwa z całokształtem przepisów
konstytucyjnych i wszystkimi instytucjami przewidzianymi w konstytucji.
Wydaje się więc, że ustawa budżetowa nie może być oceniana jako specjalny,
rządzący się odrębnymi prawami akt. Nie należy jej przeciwstawiać innym
ustawom. Zasadniczo bowiem podlega ona takim samym rygorom, jak pozostałe
ustawy przyjmowane w Rzeczypospolitej Polskiej.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
BUDŻET PAŃSTWA1731f Budzet Panstwasciagi ekonomika 10 budżet państwabudżet państwa i postępowanie w sejmie z projektem b państwbudzet panstwaTryb uchwalania budżetu państwIV BUDZET PANSTWA I JSTbudżet państwa (2)Sprawozdanie z wykonania budżetu Państwa za 2010 rok4 Budzet panstwa,Polityka fiskalnaBudżet państwaBUDŻET PAŃSTWA(Srodki publiczne i budzet panstwa) Dochody budżetu państwa3 Budżet państwa i dochody budżetuDochody budżetu państwa – rodzaje i strukturaBudżet państwa 15 marca 2012005 ZESTAWIENIE OGÓLNE Z WYKONANIA BUDŻETU PAŃSTWAbudżet panstwa w sektorze finansów publicznych w polscewięcej podobnych podstron