OPINIE
Rozdział 8/2.
8/2. Dobór i stosowanie filtrującego sprzętu
ochrony układu oddechowego
Krzysztof 8/2. S
rodki ochrony indywidualnej układu oddechowego
Rozdział robocza,
8/2. Dobór i stosowanie
8. Odzież2006
wrzesieńMakowski filtrującego sprzętu ochrony
Spis treS
ci
1. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
1.1. WłaS
ciwy wskax
nik ochrony. . . . . . . . . . . . . . . 1
1.2. Kiedy stosować ochrony układu oddechowego? 2
2. Dobór filtrującego sprzętu ochrony układu odde-
chowego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
2.1. Występujące zagrożenia i ich skutki . . . . . . . . . 4
2.2. Klasyfikacja sprzętu ochrony układu odde-
chowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
2.2.1. Sprzęt oczyszczający. . . . . . . . . . . . . . . . 5
2.2.2. Sprzęt izolujący. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
2.3. Podstawowe zasady doboru sprzętu ochrony
układu oddechowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
2.4. Kiedy zastosować odpowiedni sprzęt o odpo-
wiednim stopniu  klasie ochrony? . . . . . . . . . . 8
2.5. Ochrona przed aerozolami. . . . . . . . . . . . . . . . 10
3. Okres użytkowania. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
4. Znakowanie filtrującego sprzętu ochrony układu
oddechowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
4.1. Znakowanie filtrów i półmasek filtrujących . . . 12
4.2. Znakowanie sprzętu filtrującego z dodatkowym
x
ródłem zasilania. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
5. Szkolenie pracowników, użytkowanie ochron
i nadzór nad sprzętem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
6. Podstawowe zasady użytkowania sprzętu ochrony
układu oddechowego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
7. Przechowywanie, transport i konserwacja . . . . . . . 14
8. Podsumowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
9. Lista kontrolna  wytyczne doboru i stosowania
ochron układu oddechowego . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
1. Wprowadzenie
1.1. WłaS
ciwy wskax
nik ochrony
Podstawowym warunkiem prawidłowego doboru S
rodków ochrony układu odde-
chowego jest rozpoznanie i ocena zagrożeń występujących na stanowiskach pracy.
Uzyskane dane na temat zagrożeń umożliwiają precyzyjne:

okreS
lenie potrzeb dotyczących zakresu ochrony oraz
Ocena zagrożeń

minimalnych, wymaganych parametrów ochronnych S
rodków ochrony ukła-
du oddechowego.
Brak takiej oceny może spowodować dobór S
rodków o zbyt niskim lub zbyt wy-
sokim wskax
niku ochrony. Jeżeli wskax
nik ochrony jest zbyt niski to stężenie
wrzesień 2006 1
OPINIE 8. Odzież robocza, środki ochrony indywidualnej
Rozdział 8/2.
czynników szkodliwych i niebezpiecznych pod częS
cią twarzową przekracza do-
Wskaz
nik
puszczalne wartoS
ci i narażane jest zdrowie i życie pracownika. Jeżeli zastosowany
ochrony
sprzęt ma zbyt wysokie wskax
niki ochrony w stosunku do występujących za-
grożeń, to w większoS
ci przypadków:

wywołuje uczucie dyskomfortu u użytkownika (powodując jego niechęć do
stosowania, a nawet odrzucenie) lub

ogranicza znacznie jego swobodę ruchów (stwarzając dodatkowe zagrożenie
lub zmniejszając wydajnoS
ć pracy).
Ponadto S
rodek o zbyt wysokim wskax
niku ochrony będzie niepotrzebnie zwięk-
szał koszty ochrony zdrowia (S
rodek taki jest zazwyczaj droższy od właS
ciwego).
1.2. Kiedy stosować ochrony układu oddechowego?
Obowiązki Pracodawca powinien stworzyć możliwie najbezpieczniejsze warunki pracy po-
pracodawcy
przez:

eliminację czynników szkodliwych,

izolację stref niebezpiecznych,

stosowanie ochron zbiorowych.
W przypadku, gdy ww. przedsięwzięcia nie przyniosą pożądanych efektów (nie
będą wystarczająco skuteczne)  pracowników wyposaża się w ochrony osobiste.
R
rodki ochrony indywidualnej stanowią zatem końcowy element systemu ochro-
ny przed zagrożeniami. Ich stosowanie w zakładzie pracy powinno być po-
przedzone:

analizą zagrożeń oraz oceną ryzyka;

szkoleniem pracowników na temat:

zagrożeń występujących na stanowiskach pracy oraz ich skutków dla zdro-
wia lub życia, a także

sposobu użytkowania S
rodków ochrony indywidualnej.
Zgodnie z postanowieniami zawartymi w art. 2376 Kodeksu pracy, pracodawca jest
zobowiązany dostarczyć pracownikom nieodpłatnie S
rodki ochrony indywidual-
nej zabezpieczające przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia
czynników występujących w S
rodowisku pracy oraz informować ich o sposobach
posługiwania się tymi S
rodkami. W myS
l postanowień art. 211 pkt 4 Kp, także
pracownik jest zobowiązany do stosowania S
rodków ochrony indywidualnej
dostarczonych przez pracodawcę.
Dobór indywidualnych ochron układu oddechowego powinien stanowić logicz-
ny układ czynnoS
ci prowadzących do wybrania jak najlepszego rozwiązania,
przy jednoczesnym zapewnieniu optymalnego stopnia ochrony i komfortu użyt-
kowania.
W tym celu należy:

dokonać analizy stanowisk pracy wraz z oceną ryzyka,

dobrać S
rodki ochrony układu oddechowego (w konsultacji z zainteresowany-
mi pracownikami),

przeprowadzić szkolenia pracowników.
Analiza Analiza stanowiska pracy powinna obejmować co najmniej:
stanowisk

rodzaj czynnoS
ci zawodowych,
pracy

przestrzeń na stanowisku pracy,
2 wrzesień 2006
8/2. Dobór i stosowanie filtrującego sprzętu ochrony układu oddechowego OPINIE
Rozdział 8/2.

obciążenie organizmu podczas pracy,

rodzaj czynników szkodliwych występujących lub mogących wystąpić na sta-
nowisku pracy,

dodatkowe obciążenie organizmu podczas pracy na skutek stosowania ochron.
Zatrucia zawodowe i S
rodowiskowe występują najczęS
ciej na skutek wchłaniania Wchłanianie
substancji
substancji toksycznych przez układ oddechowy (inhalacja). Związki toksyczne
toksycznych
mogą występować w powietrzu w pomieszczeniach pracy w różnych stanach sku-
pienia. W praktyce najczęS
ciej mamy do czynienia z jednorodnym układem, w któ-
rym związek chemiczny w postaci par tworzy mieszaninę z powietrzem. Podobne,
jednorodne mieszaniny z powietrzem tworzą substancje będące w temperaturze
pokojowej gazami, np. tlenki azotu, tlenek węgla itp.
Układy dwufazowe np.: ciało stałe  gaz lub ciecz  gaz, w których fazą rozpra- Aerozole
szającą jest powietrze, okreS
la się wspólną nazwą aerozole. Istnieje wiele klasyfika-
cji aerozoli. Najbardziej praktyczny wydaje się podział na:

pyły,

dymy oraz

mgły.
Polska jest jednym z krajów, w których istnieje system ustalania normatywów higie- Dopuszczalne
stężenia
nicznych. Koncepcja dopuszczalnych stężeń substancji toksycznych w powietrzu
S
rodowiska pracy polega na założeniu, że dla każdej substancji istnieje takie stęże-
nie, w którym i poniżej którego nie wywołuje ona żadnych szkodliwych zmian
w stanie zdrowia pracownika.
Polska lista normatywów higienicznych (rozporządzenie MPiPS z 29.11.2002 r.
w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych
dla zdrowia w S
rodowisku pracy  Dz.U. Nr 217, poz. 1833, ze zm.) obejmuje trzy
kategorie najwyższych dopuszczalnych stężeń:
Kategorie do-

najwyższe dopuszczalne stężenie (NDS)  S
rednie ważone, którego oddziały- puszczalnych
stężeń
wanie na pracownika w ciągu 8-godzinnego dobowego i przeciętnego tygod-
niowego wymiaru czasu pracy (40-godz.) przez okres jego aktywnoS
ci zawo-
dowej nie powinno spowodować ujemnych zmian w jego stanie zdrowia oraz
w stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń,

najwyższe dopuszczalne stężenie chwilowe (NDSCh)  wartoS
ć S
rednia stęże-
nia, które nie powinno spowodować ujemnych zmian w stanie zdrowia pra-
cownika, jeżeli występuje w S
rodowisku pracy nie dłużej niż 15 minut i nie
częS
ciej niż 2 razy w czasie zmiany roboczej, w odstępie czasu nie krótszym niż
1 godzina,

najwyższe dopuszczalne stężenie pułapowe (NDSP)  stężenie, które ze wzglę-
du na zagrożenie zdrowia lub życia pracownika nie może być w S
rodowisku
pracy przekroczone w żadnym momencie.
Oprócz zagrożeń wynikających z wchłaniania drogą oddechową substancji szko-
dliwych do organizmu może wystąpić także zagrożenie wywołane niedoborem
tlenu w powietrzu.
wrzesień 2006 3
OPINIE 8. Odzież robocza, środki ochrony indywidualnej
Rozdział 8/2.
2. Dobór filtrującego sprzętu ochrony układu oddechowego
2.1. Występujące zagrożenia i ich skutki
Substancje niebezpieczne lub szkodliwe wchłaniane do organizmu człowieka dro-
gą oddechową stanowią grupę czynników wysokiego ryzyka, stając się przyczyną
przewlekłych chorób zawodowych, często o charakterze nowotworowym oraz
nagłych wypadków przy pracy. Dodatkowe niebezpieczeństwo stanowi występo-
wanie w atmosferze S
rodowiska pracy mieszanin różnych związków chemicznych,
które reagując między sobą mogą stwarzać zmienne warunki S
rodowiskowe, pro-
wadząc nawet do wystąpienia niedoboru tlenu.
Obowiązek Pracodawca powinien stworzyć możliwie najbezpieczniejsze warunki pracy, wy-
pracodawcy
korzystując aktualny stan wiedzy technicznej i organizacyjnej, stosując działania
w zakresie:

eliminacji czynników stanowiących ryzyko,

izolacji stref niebezpiecznych,

stosowania ochron zbiorowych oraz wyposażania pracowników w indywidu-
alne S
rodki ochrony układu oddechowego.
Wszystkie te działania powinny doprowadzić do zapewnienia warunków S
rodo-
wiska pracy w taki sposób, aby powietrze wdychane przez człowieka było zdatne
do oddychania. Warunek ten spełniony jest wtedy, gdy jednoczeS
nie:

iloS
ć zanieczyszczeń wchodzących w skład powietrza do oddychania jest po-
Powietrze
niżej wartoS
ci NDS wyznaczonych dla tych substancji,
zdatne

do oddychania zawartoS
ć tlenu w powietrzu do oddychania jest powyżej 17% obj.,

temperatura powietrza oddechowego odpowiada maksymalnej dopuszczalnej
ze względów fizjologicznych temperaturze, w której może pracować człowiek.
Kwalifikacja Ze względu na szczególnie niebezpieczny dla życia lub zdrowia charakter zagrożeń
sprzętu
wchłanianych poprzez układ oddechowy, sprzęt ochronny stanowiący wystarcza-
ochronnego
jące zabezpieczenie przed tego rodzaju zagrożeniami kwalifikowany jest według
Dyrektywy Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej 89/686/EWG do kategorii ochron
związanych z największym ryzykiem (grupa III). Z definicji tej grupy ochron wy-
nika, że są to S
rodki o złożonej konstrukcji chroniące przed zagrożeniami życia
lub zagrożeniami, które mogą powodować poważne i nieodwracalne uszkodzenia
zdrowia, a ich skutków użytkownik nie może stwierdzić dostatecznie szybko.
Skutki Skutki wchłaniania szkodliwych zanieczyszczeń powietrza przez układ odde-
wchłaniania
chowy zależą od chemicznych i fizycznych właS
ciwoS
ci substancji stanowiącej to
zanieczyszczenie. Proces wchłaniania może prowadzić do:

uszkodzenia płuc,

czasowego lub chronicznego zatrucia,

zniszczeń radiacyjnych,

chorób przenoszonych przez bakterie i wirusy lub innych chorób takich jak
alergie czy choroby nowotworowe.
Dlatego problemem najwyższej wagi staje się prawidłowe okreS
lenie:

wszystkich czynników szkodliwych dla układu oddechowego mogących wy-
stąpić podczas przebywania ludzi w strefie zagrożonej,

charakterystyki indywidualnej tych czynników oraz

reakcji zachodzących w mieszaninach tych związków.
4 wrzesień 2006
8/2. Dobór i stosowanie filtrującego sprzętu ochrony układu oddechowego OPINIE
Rozdział 8/2.
Ponadto w niektórych dziedzinach stosowania sprzętu ochrony układu oddecho- Dodatkowe
wymagania
wego, mogą pojawić się dodatkowe wymagania, które muszą zostać ocenione
dla ochron
w połączeniu z bezpoS
rednimi zagrożeniami dla układu oddechowego.
Dziedziny, w których pojawią się dodatkowe wymagania dla sprzętu ochrony układu oddechowego to PRZYKA
AD
np.: pożarnictwo, atomistyka, występowanie palnej atmosfery, ekstremalne warunki klimatyczne.
2.2. Klasyfikacja sprzętu ochrony układu oddechowego
ZnajomoS
ć zasad klasyfikacji sprzętu ochrony układu oddechowego jest niezbęd-
na, aby właS
ciwie dobrać S
rodki ochrony indywidualnej.
2.2.1. Sprzęt oczyszczający
W sprzęcie oczyszczającym powietrze wdychane przepływa przez element oczysz- Zasada
działania
czający, usuwający zanieczyszczenia. Ze względu na odmienne sposoby zatrzy-
mywania substancji toksycznych występujących w postaci: cząstek stałych, par lub
gazów  do badań stosowane są różne materiały bazowe poszczególnych elemen-
tów sprzętu oczyszczającego  np.:

materiały filtracyjne lub

sorbent.
Znajduje to swoje odzwierciedlenie w przedstawionym poniżej sposobie klasyfika-
cji tej grupy sprzętu, odniesionym do występujących zanieczyszczeń.
Rodzaj zanieczyszczenia Typ sprzętu oczyszczającego
Aerozole ze stałą fazą rozproszoną. Filtr i częS
ć twarzowa.
Aerozole na bazie wody. Filtrująca częS
ć twarzowa.
Aerozole z ciekłą fazą rozproszoną.
Pary i gazy. Pochłaniacz i częS
ć twarzowa.
Pochłaniająca częS
ć twarzowa.
Kombinacja aerozoli, par i gazów. Filtropochłaniacz i częS
ć twarzowa.
Filtrująco-pochłaniająca częS
ć twarzowa.
Rodzaj sprzętu
Elementy oczyszczające (filtr, pochłaniacze lub filtropochłaniacze) samodzielnie
oczyszcza-
nie stanowią sprzętu ochrony układu oddechowego. Dopiero po połączeniu z od-
jącego
powiednią częS
cią twarzową w postaci: ustnika, ćwierćmaski, półmaski, maski,
kaptura, hełmu lub bluzy powietrznej stanowią sprzęt o odpowiednim stopniu
skutecznoS
ci. Wyjątkiem są półmaski filtrujące lub filtrująco-pochłaniające, które
najczęS
ciej występują jako sprzęt jednorazowego użytku.
Każdy z typów sprzętu oczyszczającego może występować w wersji:

bez dodatkowego wspomagania przepływu powietrza,

w postaci sprzętu oczyszczającego ze wspomaganiem, lub z wymuszonym
przepływem powietrza.
wrzesień 2006 5
OPINIE 8. Odzież robocza, środki ochrony indywidualnej
Rozdział 8/2.
CzęS
ci twarzowe stosowane w sprzęcie oczyszczającym dzieli się na dwie grupy,
biorąc pod uwagę stopień ich dopasowania.
Grupa I. W sprzęcie oczyszczającym bez wspomagania przepływu powietrza uży-
wane są jedynie częS
ci twarzowe okreS
lane nazwą  szczelnie dopasowane .
Część twarzowa
szczelnie Do tej grupy zaliczyć należy: ustniki, ćwierćmaski, półmaski lub maski, których
dopasowana
niewielki procent całkowitego przecieku wewnętrznego gwarantuje skutecznoS
ć
ochrony (w szczególnoS
ci dotyczy to przecieku przez nieszczelnoS
ci związane z do-
pasowaniem do twarzy użytkownika oraz przez zawory). W tej grupie częS
ci twa-
rzowych najskuteczniejszą ochronę stanowią maski, które dodatkowo zabez-
pieczają oczy i twarz użytkownika, co powoduje, iż należy zalecać je do stosowania
w przypadku wystąpienia zanieczyszczeń wymagających jednoczesnej ochrony
układu oddechowego, oczu i twarzy.
Część twarzowa Grupa II. Wprowadzenie dla sprzętu oczyszczającego dodatkowego wspomagania
luz
no
przepływu powietrza, uzyskane na skutek wmontowania dmuchawy w obieg
opasowana
powietrza oddechowego, rozszerza możliwoS
ci stosowania częS
ci twarzowych
o: kaptury, bluzy i hełmy okreS
lane jako  częS
ci twarzowe lux
no dopasowane .
Wiąże się to jednakże z wyrax
nym podziałem tej grupy sprzętu oczyszczającego na
dwie kategorie:

sprzęt oczyszczający ze wspomaganiem przepływu wyposażony w maski,
ćwierćmaski lub półmaski,

sprzęt oczyszczający z wymuszonym przepływem powietrza wyposażony
w hełmy lub w kaptury.
2.2.2. Sprzęt izolujący
WS
ród grupy sprzętu izolującego istnieje wiele typów i odmian odpowiadających
różnym potrzebom stanowisk pracy, na których warunki S
rodowiskowe wymu-
szają stosowanie tego typu zabezpieczeń. Duża różnorodnoS
ć rozwiązań sprzę-
tu izolującego stanowi potwierdzenie potrzeby dążenia do udoskonalania tych
ochron, szczególnie pod względem poprawy komfortu ich użytkowania. Najogól-
niej sprzęt ten dzielimy na dwie grupy:

stacjonarny sprzęt izolujący,

autonomiczny sprzęt izolujący.
Aparaty Do grupy I zaliczamy wszystkie typy sprzętu, w których powietrze do oddychania
wężowe
jest doprowadzane za pomocą węża spoza strefy skażenia. Są to aparaty wężowe:

S
wieżego powietrza (w wersji: aparatów wężowych zasysanego powietrza,
tłoczonego powietrza z dmuchawą ręczną lub mechaniczną),

sprężonego powietrza (w wersji: z zaworem regulacyjnym, z automatem odde-
chowym, z automatem oddechowym z nadciS
nieniem).
Aparaty W grupie drugiej wyróżnia się, podobnie jak dla sprzętu stacjonarnego, dwie pod-
powietrzne
stawowe kategorie:
butlowe i rege-

aparaty powietrzne butlowe (w wersji: ze sprężonym powietrzem, ze sprę-
neracyjne
żonym powietrzem z nadciS
nieniem),

aparaty regeneracyjne (w wersji: ze sprężonym tlenem, z ciekłym tlenemi ztle-
nem chemicznie związanym).
Cechą charakterystyczną sprzętu autonomicznego jest posiadanie własnego, nie-
zależnego x
ródła powietrza lub tlenu do oddychania.
6 wrzesień 2006
8/2. Dobór i stosowanie filtrującego sprzętu ochrony układu oddechowego OPINIE
Rozdział 8/2.
2.3. Podstawowe zasady doboru sprzętu ochrony układu
oddechowego
Dokonując doboru sprzętu do zagrożeń należy spoS
ród możliwych wariantów
wybrać najefektywniejsze, dla danych warunków pracy. Aby ułatwić to zadanie
na rysunku poniżej zamieszczono algorytm postępowania przy podejmowaniu
decyzji o doborze sprzętu ochrony układu oddechowego.
Algorytm doboru rodzaju sprzętu ochrony układu oddechowego
do zagrożenia występującego na stanowisku pracy
Czy na stanowisku pracy występuje:
1. Niedobór tlenu? stęż. obj. <17%?
2. Stężenie aerozolu przekraczające
wartoS
ć 500 x NDS?
3. Występują gazy i/lub pary w stężeniu
przekraczającym 1% obj.?
Tak
Nie
Czy znasz zagrożenia
występujące na Nie
stanowisku pracy?
Tak
Czy na stanowisku pracy mogą nagle
pojawić się nieznane substancje
Tak
szkodliwe w nieznanych iloS
ciach?
Nie
Czy znasz nazwę i stężenie
Wybierz dodatkowo
substancji chemicznej (aerozolu)
odpowiedni Nie
występującego na stanowisku
sprzęt roboczy
pracy?
Tak
Wybierz
Zastosuj sprzęt Wybierz sprzęt
odpowiedni sprzęt
ucieczkowy izolujący
oczyszczający
Zanieczyszczenia
Zanieczyszczenia
Zanieczyszczenia
występują w postaci
występują w postaci
występują w postaci
aerozoli oraz par
Czy na stanowisku par i/lub gazów
aerozoli
Tak i/lub gazów
pracy występują
stale substancje
szkodliwe?
Nie
Wybierz sprzęt Wybierz sprzęt Wybierz sprzęt
filtrujący pochłaniający filtrująco-pochniający
Pozostań tylko przy
sprzęcie ucieczkowym
wrzesień 2006 7
OPINIE 8. Odzież robocza, środki ochrony indywidualnej
Rozdział 8/2.
2.4. Kiedy zastosować odpowiedni sprzęt o odpowiednim
stopniu  klasie ochrony?
Podstawowym badaniem, wykonywanym dla wszystkich ochron układu oddecho-
wego, jest okreS
lenie całkowitego przecieku wewnętrznego. Badanie to wykonuje
się z udziałem ludzi, w specjalnej komorze badawczej, w której w powietrzu znaj-
duje się substancja testowa (aerozol chlorku sodu lub gaz  szeS
ciofluorek siarki).
Badanie
Uczestniczący w badaniu człowiek, w kompletnym sprzęcie ochrony układu odde-
całkowitego
przecieku chowego wykonuje w komorze zestaw ćwiczeń fizycznych. Pomiar polega na po-
wewnętrznego
bieraniu próbek powietrza z komory oraz ze strefy oddychania  czyli spod częS
ci
twarzowej i okreS
leniu w nich stężenia substancji testowej. Stosunek stężenia
substancji testowej w strefie oddychania do stężenia tej substancji w komorze,
wyrażony w procentach, jest miarą całkowitego przecieku wewnętrznego.
Wynik badania całkowitego przecieku wewnętrznego dla sprzętu ochrony układu
oddechowego umożliwia wyznaczenia nominalnego wskax
nika ochrony dla każ-
dej klasy ochronnej danego typu sprzętu.
Obliczanie Nominalny wskax
nik ochrony (NPF1)  maksymalna procentowa wartoS
ć całko-
nominalnego
witego przecieku wewnętrznego wyznaczona dla każdej klasy ochronnej sprzętu
wskaz
nika
ochrony układu oddechowego zgodnie z normami serii PN-EN okreS
lana jako:
ochrony
100
NPF =
CPW
Gdzie CPW to laboratoryjnie wyznaczona wartoS
ć całkowitego przecieku wew-
nętrznego w procentach.
NPF wyrażony jako wielkoS
ć niemianowana okreS
la, ile razy stężenie zapylenia
w powietrzu pod częS
cią twarzową użytkownika obniżyło się na skutek zastosowa-
nia ochrony.
Wybór sprzętu ochrony układu oddechowego zależy od relacji, w jakiej pozostaje
stężenie zapylenia danego S
rodowiska pracy w stosunku do jego dopuszczalnych
wartoS
ci, przy założeniu, że spełniony musi być warunek, aby powietrze odde-
chowe (wdychane) zawierało iloS
ć zanieczyszczeń poniżej NDS.
Im większe jest przekroczenie dopuszczalnych wartoS
ci granicznych tym ochrona
powinna charakteryzować się wyższą skutecznoS
cią, a zatem powinna posiadać
większą wartoS
ć wskax
nika ochrony.
Mając do dyspozycji różne rodzaje ochron filtrujących, począwszy od sprzętu fil-
Zasada doboru
trującego wyposażonego w półmaski lub ćwierćmaski, poprzez wysoko skuteczne
sprzętu
maski, jeszcze skuteczniejszy sprzęt filtrujący z wymuszonym przepływem po-
wietrza lub ze wspomaganiem, każdy użytkownik może dokonać właS
ciwego wy-
boru, uwzględniając wymagania stanowiska pracy. Pomocne w tym wyborze stanie
Wskaz
nik
się wyznaczenie minimalnej wartoS
ci wskax
nika ochrony (MPF2) w następujący
ochrony
sposób:
Maksymalne stężenie zanieczyszczenia S
rodowiska zewnętrznego
MPF =
Maksymalne akceptowalne stężenie zanieczyszczenia powietrza wdychanego
1
NPF  Nominal Protection Factor.
2
MPF  Minimum Protection Factor.
8 wrzesień 2006
8/2. Dobór i stosowanie filtrującego sprzętu ochrony układu oddechowego OPINIE
Rozdział 8/2.
Po obliczeniu minimalnej wartoS
ci wskax
nika ochrony, użytkownik powinien do- Zasada doboru
konać wyboru rodzaju i klasy sprzętu ochrony układu oddechowego tak, aby
sprzęt ten charakteryzował się wyższą wartoS
cią wyznaczonego dla niego wskax
-
nika ochrony.
NPF > MPF
Przykładowy sposób postępowania dla okreS
lonego S
rodowiska pracy: PRZYKA
AD
NDS dla przykładowego pyłu wynosi  3 mg/m3.
Maksymalne stężenie pyłu wyznaczone w ciągu jednej zmiany wynosi  9 mg/m3.
Minimalny wskax
nik ochrony (MPF) wynosi 3  odpowiedni do tych warunków jest zatem sprzęt fil-
trujący klasy P1 w postaci półmasek filtrujących klasy P1 lub półmasek z filtrami klasy P1, dla których
nominalny wskax
nik (NPF) ochrony wynosi 4.
WartoS
ci nominalnego wskax
nika ochrony dla wybranych typów sprzętu
ochrony układu oddechowego
Typ sprzętu ochrony układu Klasa Maksymalny całkowity Nominalny
oddechowego ochrony przeciek wewnętrzny wskax
nik
(%) ochrony
Półmaska filtrująca. 1 25,0 4
2 11,0 9
3 5,0 20
Półmaska filtrująco-pochłania- 1 25,0 4
jąca z zaworami.
2 11,0 9
3 8,0 12
Półmaski lub ćwierćmaski 1 25,05 4
skompletowane z elementami
2 11,05 9
oczyszczającymi.
3 5,10 19
Maski skompletowane z elemen- 1 20,06 5
tami oczyszczającymi.
2 6,06 16,5
3 0,11 1000
Sprzęt oczyszczający z wymu- 1 10,0 10
szonym przepływem powietrza.
2 5,0 20
3 0,2 500
Sprzęt oczyszczający ze wspoma- 1 5,00 20
ganiem przepływu powietrza.
2 1,00 100
3 0,05 2000
wrzesień 2006 9
OPINIE 8. Odzież robocza, środki ochrony indywidualnej
Rozdział 8/2.
2.5. Ochrona przed aerozolami
Sprzęt filtrujący w postaci filtrów kompletowanych z częS
ciami twarzowymi lub
półmasek filtrujących stosowany jest w przypadkach wystąpienia zanieczysz-
czenia, np.:

S
rodkami ochrony roS
lin,
Zanieczyszcze-

toksycznymi pyłami,
nia, do których

należy stoso- dymami lub mgłami
wać sprzęt
w stężeniach przekraczających ich wartoS
ci normatywne. Sprzęt ten powinien być
filtrujący
stosowany do ochrony przeciwko aerozolom o stałej lub ciekłej fazie rozproszenia.
Aerozol stały to zawiesina cząstek stałych w powietrzu. Do aerozoli stałych należą
także aerozole na bazie wody, czyli takie, które powstają z roztworu lub zawiesiny
ciała stałego w wodzie, przy spełnionym warunku, że substancją niebezpieczną lub
szkodliwą są jedynie cząstki stałe. Natomiast do grupy aerozoli ciekłych zaliczane
są zawiesiny kropel w powietrzu.
Miarą skutecznoS
ci sprzętu filtrującego jest jego klasa ochronna:

Klasa P1  sprzęt o małej skutecznoS
ci ochronnej,

Klasa P2  sprzęt o S
redniej skutecznoS
ci ochronnej,

Klasa P3  sprzęt o wysokiej skutecznoS
ci ochronnej.
Skuteczność
Klasę ochronną sprzętu filtrującego możemy okreS
lić w oparciu o nominalny
Klasa ochrony
wskax
nik ochronny NPF (patrz tabela w rozdziale 2.4.).
Jedynie rodzaj aerozolu i stężenie zanieczyszczenia w S
rodowisku powietrznym
stanowi kryterium doboru klasy ochronnej sprzętu filtrującego. Sprzęt filtrujący
wszystkich trzech klas ochronnych może być stosowany przy zagrożeniach aerozola-
mi stałymi lub ciekłymi w zależnoS
ci od spełniania przez niego wymagań w zakresie
penetracji. Wyboru klasy ochronnej odpowiedniej dla stężenia zanieczyszczenia na
stanowisku pracy należy dokonać kierując się wartoS
ciami granicznymi całkowitego
przecieku wewnętrznego. WartoS
ci te okreS
lają krotnoS
ć obniżenia stężenia zanie-
czyszczenia pod częS
cią twarzową dla danych warunków S
rodowiska pracy.
Po wytypowaniu klasy ochronnej i typu filtrującego sprzętu ochrony układu odde-
chowego należy dokonać wyboru najbardziej efektywnego, z punktu widzenia
stanowiska pracy i potrzeb użytkownika, rozwiązania konstrukcyjnego. Podej-
mując decyzję o doborze należy pamiętać, że jeżeli w S
rodowisku pracy występują:
Wybór

aerozole szczególnie agresywne lub aktywne chemicznie  zaleca się stosowa-
konstrukcji
nie wysoko skutecznych filtrów,

mało szkodliwe pyły o dużych cząstkach  zaleca się stosowanie półmasek fil-
trujących,

pyły szczególnie toksyczne  zaleca się stosowanie filtrującego sprzętu ze
wspomaganiem przepływu powietrza,

pyły o dużym stężeniu  zaleca się stosowanie filtrującego sprzętu z wymuszo-
nym przepływem powietrza,

pyły mogące powodować podrażnienia oczu  należy stosować częS
ci twarzo-
we w postaci masek, kapturów lub hełmów zabezpieczających całą twarz użyt-
kownika,

podwyższona temperatura i koniecznoS
ć wykonywania pracy wymagającej
znacznego wysiłku fizycznego  zaleca się stosowanie filtrującego sprzętu ze
wspomaganiem lub z wymuszonym przepływem powietrza.
10 wrzesień 2006
8/2. Dobór i stosowanie filtrującego sprzętu ochrony układu oddechowego OPINIE
Rozdział 8/2.
3. Okres użytkowania
W przypadku sprzętu filtrującego, w postaci półmasek filtrujących lub filtrów,
istotne jest okreS
lenie czasu (okresu) ich użytkowania.
Czas użytkowania uzależniony jest głównie od:

rzeczywistych warunków, w jakich sprzęt filtrujący jest stosowany,

klasy ochronnej sprzętu.
Na obniżenie skutecznoS
ci i nadmierny wzrost oporu oddychania tego sprzętu, Obniżenie
skuteczności
a co za tym idzie, skrócenie czasu użytkowania, może mieć wpływ:

znaczne stężenie zapylenia,

duża higroskopijnoS
ć pyłów,

podwyższona wilgotnoS
ć powietrza,

podwyższona temperatura powietrza oraz

rodzaj wykonywanej pracy.
Filtry lub półmaski filtrujące należy wymienić zawsze wtedy, kiedy użytkownik
odczuje znaczny wzrost oporów oddychania, tzn. wówczas, kiedy ochrona staje
się dla niego zbyt uciążliwa. Opór oddychania jest parametrem ocenianym w spo-
sób subiektywny i zależy zarówno od cech indywidualnych użytkownika, jak i od
Moment
warunków pracy.
wymiany
Jeżeli zaistnieje koniecznoS
ć wymiany filtrów w dwufiltrowej częS
ci twarzowej,
oba filtry należy wymienić jednoczeS
nie.
Czas użytkowania sprzętu filtrującego z dodatkowym x
ródłem zasilania jest
limitowany:

szybkoS
cią zatkania filtrów,

czasem działania akumulatorów.
Obowiązkiem producenta sprzętu ochrony układu oddechowego jest S
cisłe de- Zakres
stosowania
finiowanie zakresu stosowania konkretnego typu sprzętu, z uwzględnieniem
sprzętu
wszelkich możliwych wariantów połączeń filtrów z częS
ciami twarzowymi. Indy-
widualne okreS
lanie oferowanego przez sprzęt poziomu ochrony, obliczone na
podstawie wyznaczonej wartoS
ci całkowitego przecieku wewnętrznego, może róż-
nicować sprzęt filtrujący danej klasy ochronnej.
Informacja o zaliczeniu sprzętu do odpowiedniej klasy ochronnej potwierdza jedy-
nie spełnienie przez ten sprzęt minimalnych wymagań w zakresie parametrów
ochronnych i użytkowych. W obrębie danej klasy ochronnej mogą jednakże poja-
wić się lepsze rozwiązania, które zapewniają wyższą skutecznoS
ć, poprzez dobra-
Różne
nie przez producenta kształtu częS
ci twarzowej szczelnie przylegającej do twarzy rozwiązania
w obrębie
użytkownika. Wówczas podanie przez producenta zakresu stosowania, w oparciu
jednej klasy
o badania całkowitego przecieku wewnętrznego wykonane dla danego sprzętu,
pozwoli użytkownikowi na właS
ciwy dobór do występujących zagrożeń i warun-
ków pracy.
wrzesień 2006 11
OPINIE 8. Odzież robocza, środki ochrony indywidualnej
Rozdział 8/2.
4. Znakowanie filtrującego sprzętu ochrony układu
oddechowego
4.1. Znakowanie filtrów i półmasek filtrujących
Oznaczenia stosowane dla wyróżnienia klas ochronnych filtrów (wg PN-EN
143:2004) opowiadają maksymalnej penetracji aerozoli testowych stosowanych
w badaniu, która dla poszczególnych klas wynosi odpowiednio:

P1  20%
Oznaczenie

klas
P2  6%
ochronnych

P3  0,05%.
Barwa wyróżniająca etykiety bądx
całego elementu filtrującego  biała.
Półmaski filtrujące są klasyfikowane i znakowane (wg PN-EN 149:2004) w zależ-
noS
ci od ich maksymalnego dopuszczalnego całkowitego przecieku wewnętrzne-
go, który dla poszczególnych klas wynosi odpowiednio:

FFP1  wartoS
ć CPW = 25%

FFP2  wartoS
ć CPW = 11%

FFP3  wartoS
ć CPW = 5%
Inne oznaczenia Dodatkowym symbolem stosowanym w znakowaniu filtrów i półmasek filtru-
jących jest oznakowanie literą D, które S
wiadczy o tym, że filtr pozytywnie przeszedł
badanie zatkania pyłem dolomitowym. Oprócz tego nadal jeszcze można spotkać na
rynku elementy filtrujące zgodne z wymaganiami wczeS
niej obowiązujących norm
europejskich, które są znakowane, obecnie nie stosowanymi już symbolami:

S  do ochrony wyłącznie przed aerozolami o stałej fazie rozproszenia i na bazie
wody,

SL  do ochrony przed aerozolami o stałej i ciekłej fazie rozproszenia oraz na
bazie wody,

C  filtr przeszedł pozytywnie badanie zatkania pyłem węglowym.
4.2. Znakowanie sprzętu filtrującego z dodatkowym x
ródłem
zasilania
Filtrujący sprzęt z wymuszonym przepływem powietrza wyposażony w hełmy
lub kaptury jest klasyfikowany i znakowany (wg PN-EN 12941:2002) w zależnoS
ci
od jego maksymalnego przecieku wewnętrznego, który dla poszczególnych klas
wynosi odpowiednio:

THP1  wartoS
ć CPW = 10%

THP2  wartoS
ć CPW = 5%

THP3  wartoS
ć CPW = 0,2%
Filtrujący sprzęt ze wspomaganiem przepływu powietrza wyposażony w maski,
półmaski lub ćwierćmaski jest klasyfikowany i znakowany (wg PN-EN 12942:2002)
w zależnoS
ci od jego maksymalnego przecieku wewnętrznego, który dla poszcze-
gólnych klas wynosi odpowiednio:

TMP1  wartoS
ć CPW = 5%

TMP2  wartoS
ć CPW = 1%

TMP3  wartoS
ć CPW = 0,05%
12 wrzesień 2006
8/2. Dobór i stosowanie filtrującego sprzętu ochrony układu oddechowego OPINIE
Rozdział 8/2.
5. Szkolenie pracowników, użytkowanie ochron
i nadzór nad sprzętem
Przydział wyselekcjonowanych ochron układu oddechowego konkretnym użytko-
wnikom wymusza jednoczesne przeprowadzenie szkolenia na stanowisku pracy.
Taki instruktaż powinien zawierać informacje na temat m.in.:

czynników niebezpiecznych lub szkodliwych występujących w S
rodowisku
pracy;

koniecznoS
ci stosowania ochron układu oddechowego, ze wskazaniem skut-
Zakres
ków ich nie stosowania; instruktażu

sposobu użytkowania sprzętu układu oddechowego, ze szczególnym uwzględ-
nieniem:

czynnoS
ci przygotowawczych,

prawidłowego zakładania,

dopasowania,

sprawdzenia szczelnoS
ci,

ograniczeń w stosowaniu (np. czasowych);

sposobu zdejmowania, przechowywania i konserwacji, częstotliwoS
ci wymia-
ny na nowe egzemplarze sprzętu.
6. Podstawowe zasady użytkowania sprzętu ochrony
układu oddechowego
Sprzęt filtrujący tzw.  szczelnie dopasowany nie powinien być stosowany przez
osoby posiadające zarost lub blizny. Uniemożliwia to prawidłowe dopasowanie
częS
ci twarzowej lub zakłóca prawidłowe funkcjonowanie zaworów oddecho-
wych. W takim przypadku jedynie sprzęt filtrujący z wymuszonym przepływem
Zarost i blizny
powietrza może gwarantować skuteczną ochronę.
Każdorazowo przed użyciem wszystkich typów sprzętu filtrującego należy spraw-
dzić czy:

sprzęt nie jest uszkodzony,

nie są uszkodzone zawory oddechowe,
Kontrola przed

taS
my nagłowia pozwalają na szczelne dopasowanie, użyciem

elementy filtrujące są w dobrym stanie, tzn. czy nie jest uszkodzone opako-
wanie jednostkowe, obudowa oraz czy oznaczenia odpowiadają zidentyfi-
kowanemu zagrożeniu,

nie została przekroczona data ważnoS
ci sprzętu.
W przypadku sprzętu ze wspomaganiem lub z wymuszonym przepływem powie-
trza dodatkowo należy sprawdzić:

stan naładowania baterii oraz

czy jest osiągane minimalne objętoS
ciowe natężenie przepływu dostarczanego
powietrza, zgodnie z instrukcją producenta.
W celu zapewnienia jak najlepszej szczelnoS
ci częS
ci twarzowej, zakładanie i do-
pasowywanie półmasek, ćwierćmasek i masek, powinno przebiegać wg nastę-
pującego schematu:
wrzesień 2006 13
OPINIE 8. Odzież robocza, środki ochrony indywidualnej
Rozdział 8/2.

umieS
cić częS
ć twarzową tak, aby przykrywała usta i nos lub całą twarz (w za-
Zakładanie
leżnoS
ci od częS
ci twarzowej),
i dopaso-

wywanie
założyć nagłowie tak, aby dwie oddzielne jego taS
my znajdowały się na czubku
głowy i na karku,

dopasować naciąg taS
m nagłowia tak, aby częS
ć twarzowa utrzymywana była
w ustalonym położeniu,

w przypadku półmasek filtrujących dopasować uszczelkę nosową.
W celu zdjęcia częS
ci twarzowej należy poluzować taS
my nagłowia poprzez zwol-
nienie zaczepów.
Po założeniu i dopasowaniu częS
ci twarzowej należy sprawdzić szczelnoS
ć jej do-
pasowania. W tym celu należy wykonać dwa testy. W trakcie pierwszego:

wloty elementów filtrujących zakryć szczelnie dłońmi,

wykonać wdech,
Kontrola
szczelności
częS
ć twarzowa jest prawidłowo i szczelnie zamocowana, jeżeli odczuje się silny
opór wdechu, a S
cianki półmaski przybliżą się do twarzy.
W trakcie drugiego testu:

wyloty zaworów wydechowych także zakrywamy szczelnie dłońmi,

wykonujemy wydech,
częS
ć twarzowa jest prawidłowo i szczelnie zamocowana, jeżeli odczuje się silny
opór wydechu, a S
cianki półmaski oddalą się od twarzy.
W przypadku zaobserwowania jakiejkolwiek nieszczelnoS
ci, częS
ć twarzową na-
leży dopasować ponownie i znów sprawdzić jej szczelnoS
ć. W przypadku braku
możliwoS
ci uzyskania szczelnoS
ci  częS
ć twarzową należy wymienić.
7. Przechowywanie, transport i konserwacja
Opakowania Sprzęt ochrony układu oddechowego oraz jego elementy należy przechowywać:
i pomieszczenia

wyłącznie w opakowaniach fabrycznych,

w pomieszczeniach suchych, pozbawionych szkodliwych par i gazów, zapew-
niających utrzymanie odpowiedniej temperatury i wilgotnoS
ci względnej.
Sprzęt nie powinien być przechowywany razem z:

substancjami toksycznymi,

działającymi negatywnie na materiały, z których jest wykonany lub

wydzielającymi nieprzyjemne zapachy.
Zakazy
Niedopuszczalne jest przechowywanie sprzętu ochrony układu oddechowego
i jego elementów w:

miejscach narażonych na bezpoS
rednie działanie promieni słonecznych lub

odległoS
ci mniejszej niż1modurządzeń grzejnych.
Okres przechowywania nie powinien być dłuższy niż podany przez producenta.
Zabrania się stosowania filtrów:

po okresie gwarancji oraz

w przypadku stwierdzenia uszkodzenia opakowania jednostkowego.
Warunki Sprzęt powinny być przewożony w warunkach zabezpieczających go przed uszko-
transportu
dzeniami mechanicznymi i wpływami atmosferycznymi.
14 wrzesień 2006
8/2. Dobór i stosowanie filtrującego sprzętu ochrony układu oddechowego OPINIE
Rozdział 8/2.
Elementy filtrujące będące sprzętem jednorazowego użycia nie podlegają konser-
wacji. W przypadku, gdy mogą być stosowane wielokrotnie  zgodnie z instrukcją
producenta  bezpoS
rednio po zakończeniu ich użytkowania należy:

zabezpieczyć wlot i wylot odpowiednimi, zapewniającymi szczelnoS
ć zatycz-
Konserwacja
kami lub

umieS
cić element oczyszczający w hermetycznym opakowaniu jednostkowym.
Po każdorazowym użyciu częS
ci twarzowe sprzętu ochrony układu oddechowego
należy:

umyć w ciepłej wodzie z mydłem, a następnie

dokładnie wysuszyć.
Po umyciu, częS
ci twarzowe najlepiej wysuszyć poprzez pozostawienie ich do wyschnięcia w powie- PRZYKA
AD
trzu wolnym od zanieczyszczeń.
Zaleca się przeprowadzanie okresowych dezynfekcji częS
ci twarzowych: Okresowa
dezynfekcja

zgodnie z instrukcją użytkowania oraz

przy każdorazowej zmianie użytkownika.
Podczas okresowych przeglądów sprzętu ochrony układu oddechowego oraz przed Zawory
i po każdym użyciu należy sprawdzić poprawnoS
ć funkcjonowania zaworów od-
dechowych i w razie koniecznoS
ci dokonać wymiany płatka zaworu.
Niepoprawne funkcjonowanie zaworów oraz występujące nieszczelnoS
ci mogą
stać się przyczyną bardzo poważnych zatruć.
Napraw sprzętu dokonywać powinien wyłącznie producent lub autoryzowany
przedstawiciel  jeżeli instrukcja użytkowania nie stwierdza inaczej. Naprawy
Przeglądów technicznych i okresowych napraw oraz wymian elementów dokony-
wać mogą w zakresie okreS
lonym instrukcją wyłącznie osoby przeszkolone.
Zabrania się stosowania jakichkolwiek częS
ci zamiennych, niezatwierdzonych
przez producenta danego sprzętu.
8. Podsumowanie
Podstawowe aspekty związane z doborem sprzętu ochrony układu oddechowego:

sprzęt powinien być dobrany odpowiednio do występujących zagrożeń, tak
aby pod częS
cią twarzową stężenie substancji niebezpiecznych zostało obniżo-
ne do wartoS
ci mniejszej niż NDS;

dobór sprzętu powinien uwzględniać:

indywidualne cechy psychofizyczne użytkownika,

ergonomię pracy,

czas stosowania,

wykonywane czynnoS
ci,

przestrzeń stanowiska pracy oraz

warunki klimatyczne S
rodowiska pracy;

dobrany sprzęt powinien być w pełni kompatybilny z innymi S
rodkami ochro-
ny indywidualnej, które ze względu na występujące zagrożenia muszą być sto-
sowane jednoczeS
nie.
wrzesień 2006 15
9. Lista kontrolna  wytyczne doboru i stosowania ochron układu oddechowego
Lp. Pytanie Odpowiedx
Działanie Uwagi
12 3 4 5
Ogólne zasady bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników  ocena ryzyka  ocena stanowisk pracy
1. Czy przed doborem S
rodków ochrony układu oddecho- TAK Przejdx
do pytania 2.
wego upewniono się, że narażenie nie może być wyeli-
NIE Należy podjąć odpowiednie działania zmierzające
minowane innymi sposobami?
do zastosowania odpowiednich rozwiązań organi-
zacyjnych lub ochron zbiorowych.
2. Czy przed dokonaniem doboru i zakupu S
rodków ochro- TAK Przejdx
do pytania 3.
ny układu oddechowego zebrano od pracowników
NIE Należy zebrać odpowiednie informacje.
i służby bhp wszelkie niezbędne informacje dotyczące:
" warunków panujących na danym stanowisku pracy,
" wykonywanych czynnoS
ci,
" stanu zdrowia pracowników,
" wymagań ergonomicznych,
" możliwoS
ci dopasowania ochron pod względem
rozmiaru,
" wymagań higienicznych i estetycznych?
3. Czy przeprowadzono wszelkie niezbędne pomiary TAK Przejdx
do pytania 4.
zanieczyszczeń umożliwiające dokonanie prawidłowego
NIE Należy przeprowadzić pomiary zanieczyszczeń
doboru?
samodzielnie lub zlecić ich wykonanie, np. Sane-
pidowi.
4. Czy przeprowadzono ocenę ryzyka dla danego TAK Przejdx
do pytania 5.
stanowiska pracy?
NIE Należy przeprowadzić ocenę ryzyka dla wszyst-
kich stanowisk pracy, na których sprzęt ochronny
ma być stosowany.
5. Czy prawidłowo przeprowadzono dobór S
rodków ochro- TAK Przejdx
do pytania 6.
ny układu oddechowego w oparciu o wskax
nik ochrony?
NIE Należy przeprowadzić ponownie dobór
z udziałem konsultanta z CIOP-PIB.
OPINIE
Rozdział 8/2.
16
8. Odzież robocza, środki ochrony indywidualnej
wrzesień 2006
12 3 4 5
6. Czy wszyscy pracownicy (pracujący na stanowiskach TAK Przejdx
do pytania 7.
pracy, na których występuje zagrożenie) zostali zaopa-
NIE Należy zaopatrzyć wszystkich pracowników
trzeni w odpowiednie do rodzaju narażenia S
rodki
w odpowiednie S
rodki ochrony układu oddecho-
ochrony indywidualnej?
wego zgodnie z przeprowadzonym doborem,
z uwzględnieniem S
rodowiska pracy i zasad
ergonomii.
7. Czy miejsca wymagające noszenia osobistego wyposaże- TAK Przejdx
do pytania 8.
nia ochronnego zostały wyrax
nie oznaczone?
NIE Należy oznakować miejsca zgodnie z obowiązu-
jącymi przepisami.
Szkolenia pracowników
8. Czy są prowadzone odpowiednie i regularne instruktaże, TAK Przejdx
do pytania 9.
szkolenia i treningi mające na celu zapewnienie stałego
NIE Należy przeprowadzić odpowiednie szkolenia,
i poprawnego używania S
rodków ochrony układu odde-
instruktaże i treningi.
chowego?
9. Czy są prowadzone działania, mające na celu kontrolo- TAK Przejdx
do pytania 10.
wanie, czy wszyscy pracownicy używają niezbędnych
NIE Należy opracować system monitoringu stosowania
na swoich stanowiskach S
rodków ochrony układu
S
rodków ochrony układu oddechowego przez
oddechowego?
pracowników.
Nadzór nad S
rodkami ochrony układu oddechowego
10. Czy zapewniono S
rodki umożliwiające regularne TAK Przejdx
do pytania 11.
czyszczenie, konserwację i właS
ciwe przechowywanie
NIE Należy zorganizować odpowiedni punkt obsługi
S
rodków ochrony układu oddechowego?
oraz wyposażyć go w odpowiednie S
rodki
czyszczące i dezynfekujące, zgodnie z wymagania-
mi producentów poszczególnych ochron.
11. Czy zakupione S
rodki ochrony wymagają okresowych TAK Należy zorganizować punkt oraz opracować
przeglądów i wymian elementów zamiennych, harmonogram przeglądu i wymiany elementów
np. płatków zaworów wdechowych i wydechowych? zamiennych i/lub harmonogram przekazywania
sprzętu do serwisu producenta, jeżeli jest to
wymagane.
NIE Przejdx
do pytania 12.
wrzesień 2006
8. Odzież robocza, środki ochrony indywidualnej
Rozdział 8/2.
OPINIE
17
12 3 4 5
12. Czy przygotowano odpowiednie miejsca do przechowy- TAK Przejdx
do pytania 13.
wania, składowania S
rodków ochrony układu oddecho-
NIE Należy przygotować odpowiedni magazyn lub
wego?
wydzielone miejsce w pomieszczeniu, w którym
warunki klimatyczne składowania ochron odpo-
wiadają zawartym w instrukcji użytkowania.
13. Czy przydzielono odpowiedzialnoS
ć za codzienne utrzy- TAK Przejdx
do pytania 14.
mywanie w czystoS
ci i porządku S
rodków ochrony
NIE Należy przydzielić lub zmodyfikować odpowied-
układu oddechowego konkretnej osobie lub zespołowi
nio zakresy obowiązków pracowników.
ludzi?
Wymagania użytkowników
14. Czy pracodawca ma dane od pracowników dotyczące TAK Przejdx
do pytania 15.
akceptacji S
rodków ochrony układu oddechowego?
NIE Należy opracować system zbierania ww. danych.
15. Czy zebrano wywiad lekarski historii medycznej TAK Przejdx
do pytania 16.
pracowników pod kątem problemów dotyczących:
NIE Należy skierować pracowników na odpowiednie
" schorzeń układu oddechowego (np. astmy),
badania lekarskie.
" wydolnoS
ci fizycznej,
" problemów neurologicznych (np. epilepsja,
klaustrofobia)?
16. Czy charakterystyki twarzy (zniekształcenia, blizny, TAK Koniec procedury.
zarost) umożliwiają w pełni prawidłowe dopasowanie
NIE Należy przeprowadzić rotację pracowników na
częS
ci twarzowej?
poszczególnych stanowiskach pracy.
OPINIE
Rozdział 8/2.
18
8. Odzież robocza, środki ochrony indywidualnej
wrzesień 2006