INDEKS OSÓB, POSTACI BIBLIJNYCH I MITOLOGICZNYCH

Indeks nie obejmuje Opisu ilustracji oraz Tablic
chronologicznych. Nazwiska badaczy i tłuma-
czy współczesnych wyróżniono kursywą.

Abramowiczówna Z. 275, 276, 353

Achab, król Izraela 874/3853 p.n.e., mąż
Izebel300, 333

Acholios, zm. 382/383, bp Tesaloniki 168

Adam, bibl. 282, 316

Adamnan, ok. 624704, opat Hy w Irlan-
dii, autor opisu Ziemi Świętej 310, 355

Aigrain R. 356

Ajdesios, pół. IV w., apostoł Etiopii 91, 92

Akacjusz (gr. Akakios), bp Konstantynopo-
la 471489 248, 250

Alaryk (tac. Alaricus), ok. 370410, król
Wizygotów 392410 96

Albert św. (Albert Ayogardo), ok. 1149

1214, patriarcha Jerozolimy 1204

12U333

Aleksander (gr. Aleksandros), bp Aleksan-
drii 312328 33, 154, 155, 157, 158, 178,
179, 187, 189, 196, 312

Aleksander (gr. Aleksandros), bp Bizan-
cjum-Konstantynopola 312335 73

Aleksander św. 334

Aleksander Wielki, 356323 p.n.e., król
Macedończyków 336323 347

Alexandre M. 354

Alfiusz Cecylian (tac. Alfius Caecilianus),
duowir Abtungi w r. 303, oskarżyciel bp.
Feliksa 150

Alkę, siostra Niketesa ze Smyrny (z Męczeń-
stwa Polikarpa) 322

Ambroży (tac. Ambrosius Aurelius), ok.
337397, bp Mediolanu 374397, pi-
sarz i teolog, Ojciec Kościoła 25, 29, 73,
92, 166, 169172, 174, 175, 193, 199,
312, 319, 327, 329, 344, 355, 366

Amfilochios, ok. 340ok. 396, bp Ikonium
373ok. 396 267, 262

Ammian Marcelim (tac. Ammianus Marcel-
linus), ok. 330ok. 395, rzymski historyk
z Antiochii 28, 29

Anastazjusz (tac. Flavius Anastasius), ok.
430518, ces. Wschodu 491518 248,
250, 252, 269

Anatolios, bp Konstantynopola 449458
234, 238, 243245 . : ^.

Andromacha (gr. Andromache), mit. żona
Hektora, królewicza trojańskiego 275

Andrzej (gr. Andreas), zm. przed 449, bp
Samosat, teolog związany z Janem z An-
tiochii 213

Anterus, bp Rzymu 235236 312

Antoni (gr. Antonios) Pustelnik, zw. Wiel-
kim, ok. 250356, anachoreta, prekursor
ruchu monastycznego w Egipcie 314, 315,
318, 355

Anullinus (lać. Gaius Annius Anullinus),
konsul 295, prokonsul Afryki 303304
116

Apelles, II w., uczeń Marcjona, założyciel
sekty gnostyckiej 287

Apolinary (gr. Apollinarios, lać. Apollina-
ris), ok. 310390, bp Laodycei ok. 360
390, teolog i poeta, twórca herezji apo-
linarystycznej 205, 210, 211

Apoloniusz (gr. Apollonios, tac. Apollo-
nius) z Tyany, ok. 40ok. 120, cudo-
twórca i filozof 113, 306, 307, 328

Ariusz (gr. Areios), 256336, prezbiter
w Aleksandrii, twórca herezji ariańskiej
61, 73, 154-158, 161, 175, 178, 179,

Indeks osób, postaci biblijnych i mitologicznych
399

183187, 189, 193197, 201, 222, 238,
314, 350

Arkadiusz (tac. Flavius Arcadius), ok.
377408, ces. Wschodu 395408, syn
Teodozjusza Wielkiego 73, 85, 86, 329,
347

Asklepios, gr. bóg sztuki lekarskiej 308

310, 355

Astarte, najwyższa bogini Syrii i Fenicji 333
Atanazy (gr. Athanasios), ok. 296373, bp
Aleksandrii 328373, jako obrońca cre-
do nicejskiego pięciokrotnie wyganiany:

335337, 339346, 356362, 362

363, 365366 31 33, 61-64, 70

72, 92, 157161, 164166, 175, 187

189, 192, 193, 197, 198, 202, 205, 210,
238, 245, 312, 314, 318, 349, 355
Augustyn (lać. Aurelius Augustinus), 354

430, bp Hippony 396430, pisarz
i teolog lać.. Ojciec Kościoła 81, 170, 267,
321, 327, 329, 338, 347

Auksencjusz (tac. Auxentius), zm. 374,
ariański bp Mediolanu 355374 29, 193

Aurelian (Lucius Domitius Aurelianus), ok.
214275, ces. 270275 144

Aurelia Tetrompia, pot. VI w., żona Aure-
liosa Isakosa z Afrodito w Egipcie 270

Aurelios Ammonios, w r. 304 lektor kościo-
ła w Chysis w Egipcie 121

Aurelios Isakos, pot. VI w., lekarz ze wsi
Afrodito w Egipcie 270

Aurelios Serenos, w r. 304 pisarz w Chysis
w Egipcie 121

Baal, semicki bóg słońca, burzy i pogody
300, 333

Bach Johann Sebastian, kompozytor 132 i

Bagnall R. 354

Bakuriusz (gr. Bakurios, tac. Bacurius),
2 pół. IV w., wódz Teodozjusza Wielkie-
go 90

Barbara św. 334

Barnes T. D. 347, 350

Barsauma, zm. 458, mnich, zwolennik Euty-
chesa 227, 222, 224, 227, 228

Bartelink G. J. M. 355

Bartok Bela, kompozytor 132

Basset R. 356

Bazyli (tac. Basilius), legat papieża Leona I
w Chalcedonie (r. 451) 233

Bazyli (gr. Basileios, tac. Basilius), zw.
Wielkim, ok. 327379, bp Cezarei kapa-
dockiej 370379, pisarz i teolog, jeden
z tzw. Ojców Kapadockich 51, 52, 71,
189, 198, 261267, 270272, 344, 353

Bazyli (gr. Basileios, tac. Basilius), zm. ok.
459, bp Seleucji w Izaurii ok. 440ok.
459 236, 237, 239

Bazyliskos (gr. Basiliskos), ok. 430476,
ces. Wschodu 475476 775, 252

Beaucamp J. 355

Bellarmino (Bellarmin) Roberto, XVlf
/XVII w., kardynał 332

Bieler L. 355

Bober A. 91, 92, 109, 215, 231, 232, 304,
338, 339, 346, 351

Bolland Jean (Jan Bollandus), XVII w., je-
zuita 332, 333, 356

Bonifacjusz (łac. Bonifacius), legat papieża
Leona I na sobór w Chalcedonie w r. 451
233

Borkowska S. M. 319, 356

Botte B. 354

Bras G. le 345

Bremmer J. 355

Brooks E. W. 352

Brown P. 349, 353, 355, 356

Briickner A. 44

Brzostowska Z. 314

Buteryk (gr. Buterikos, łac. Butericus),
Got, wódz (magister militum) Teodozju-
sza Wielkiego, zamordowany w 390 w Te-
salonice 769, 777

Cecylian (łac. Caecilianus), bp Kartaginy od

311/312 60, 67, 776, 145147, 149, 150,

243
Celestyn (łac. Caelestinus), bp Rzymu

422432 205, 273
Celsus (gr. Kelsos), II w., filozof platonik,

autor traktatu przeciw chrześcijanom 727,

298, 315, 347, 354, 355
Cezary z Arłes (łac. Caesarius Arelatensis),

470542, bp Arłes (Arelate) 502542,

pisarz-kaznodzieja 254267, 267, 270

272, 278, 353
Chadwick H. 346, 352
Chelmicki Z. 301
Chrystus zob. Jezus Chrystus
Chryzafiusz (gr. Chrysafios), pot. V w., eu-

400 Indeks osób, postaci biblijnych i mitologicznych

nuch, współpracownik (primicerius sacri
cubiculi) Teodozjusza II, stronnik Euty-
chesa 218

Connolly R. H. 348

Cracco Ruggini L. 350

CrossF. L. 344

Cyprian (tac. Gaius Thascius Caecilianus
Cyprianus), ok. 200258, bp Kartaginy
249258, pisarz i teolog. Ojciec Kościoła
46, 59, 106, 107, 109, 110, 118, 119, 146,
326, 347, 356

Cyrus (gr. Kyros), zm. 642, bp Aleksandrii
631642202

Cyryl (gr. Kyrillos, tac. Cyrillus), zwany
Aleksandryjskim, zm. 444, bp Aleksandrii
412444, pisarz i teolog 70, 195, 200,
208221, 228, 229, 231233, 235-237,
240, 246249, 327, 351

Cyryl (gr. Kyrillos, lać. Cyrillus), zwany Je-
rozolimskim, ok. 313386, bp Jerozoli-
my ok. 349386, pisarz-kaznodzieja 72,
313, 355

Czuj J. 297, 354

Dagron G. 346, 353
Dalila, bibl. 259

Damazy (lać. Damasus), 305384, bp Rzy-
mu 366384 14, 2729, 58, 6567, 75,

166, 199, 230, 244, 249, 250, 252
Danielou J. 56, 342, 343
Dawid, kr. Izraela 1012/1011972/971 p.n.e.

170, 172
Decjusz (tac. Gaius Messius Ouintus Decius

Traianus), ok. 200251, ces. 249251

79, 103105, 119, 326
Delehaye H. 356 '
Demofilos, bp Konstantynopola 370380

74

Derdziuk E. 118, 119, 348
Dąbiński A. 350
Diodor (gr. Diodoros), ok. 330393, bp

Tarsu 378393, teolog, uczestnik sporów

chrystologicznych 205, 200
Dioklecjan (tac. Gaius Aurelius Valerius

Diocletianus), ok. 244ok. 313, ces.

284305, twórca systemu tetrarchii 41,

45, 70, 88, 101, 105, 110, 111, 113116,

118, 120122, 138, 139, 145, 154, 158,

304, 306, 323, 348

Dionizy (gr. Dionysios), bp Aleksandrii
247264 43, 68, 110, 186, 190, 345
Dionizy (lać. Dionysius), bp Rzymu 259-

268 43. 190
Dionizy Areopagita św. 334
Dioskoros, zm. 454, bp Aleksandrii 444

451, skazany na wygnanie przez sobór
w Chalcedonie 69, 70, 220229, 231,
233240, 244246, 351

Dmowski Roman, polityk 339

Domicjan (lać. Titus Flavius Domitianus),
5196, ces. 8196 702

Domnos, bp Antiochii 441449, pozbawio-
ny godności przez synod w Efezie (II) 223,
227229

Donatus, zm. ok. 350/355, bp Casae Nigrae
w Numidii, bp Kartaginy 313355, przy-
wódca donatystów 146149, 151, 173

Dracylian (lać. Dracilianus), prefekt preto-
rium, yicarius Orientis w r. 326 142

Duchesne L. 343, 345, 352

Eliasz, IX w. p.n.e., bibl. prorok 65, 300,

301, 333, 336

Elizeusz, 2 poi. IX w. p.n.e., bibl. prorok,
uczeń Eliasza 333

Elpidiusz (gr. Helpidios), komes (comes
consistorianus) ces. Teodozjusza II i jego
reprezentant na synodzie w Efezie (If)
w r. 449 225, 225, 227

Epifaniusz (gr. Epifaneios), ok. 315403,
bp Salaminy na Cyprze 365403 187,
188, 287

Epiktet (gr. Epiktetos, tac. Epictetus), ok.
50ok. 138, filozof stoicki 276

Eudoksja (tac. Aelia Eudoxia), zm. 404,
żona ces. Arkadiusza /99, 329

Eudoksja (tac. Licinia Eudoxia), 422462,
córka Teodozjusza II, żona cesarzy Wa-
lentyniana III, a potem Petroniusza Mak-
symusa 231

Eufemia św. 233, 236, 239

Eugeniusz (tac. Flavius Eugenius), zm. 394,
ces. Zachodu 392394, uzurpator poko-
nany przez Teodozjusza Wielkiego 328

Eugipiusz (tac. Eugippius), zm. po 533,
chrzęść, pisarz i hagiograf z Noricum,
opat w Lucullanum pod Neapolem 319,
356

Indeks osób, postaci biblijnych i mitologicznych
401

Eulogiusz (gr. Eulogios), trybun (tribunus et
notarius praetorianus) Teodozjusza 11
i jego reprezentant na synodzie w Efezie
(II) w r. 449 223, 227

Eunomiusz (gr. Eunomios), ok. 335394,
bp Kyzikos 360, przywódca herezji ano-
me jeżyków 795, 238

Eustacjusz (gr. Eustathios), pot. V w., bp
Berytos 236, 237

Eutyches (ok. 378ok. 454) mnich z Kon-
stantynopola, jeden z twórców monofizy-
tyzmu, potępiony w Chalcedonie w r. 451
276, 218221, 223227, 231, 233, 237

240, 246, 248
Euzebiusz (gr. Eusebios), bp Ankyry 440 �

po 451 227, 236, 237, 243

Euzebiusz (gr. Eusebios), 260339/340, bp
Cezarei palestyńskiej 313339/340,
obrońca Ariusza, autor pierwszej historii
Kościoła 18, 43, 45, 69, 72, 106, 107, 110,
112115, 117, 118, 140, 142, 144, 145,
154157, 160, 162, 187, 195, 287, 307,
312, 322, 323, 344, 345, 349, 350, 355

Euzebiusz (gr. Eusebios), bp Dorylajon od
448 279, 225, 227, 235, 237

Euzebiusz (gr. Eusebios), ok. 295359, bp
Emesy 440 przed 448 792

Euzebiusz (gr. Eusebios), bp Nikomedii ok.
318338, wcześniej bp Berytos, później
bp Konstantynopola 338341, obrońca
Ariusza 37, 73, 93, 143, 154157, 191, 314

Ewa, bibl. 281, 282

Ewagriusz (gr. Euagrios), zwany Scholasty-
kiem, ok. 535ok. 594, autor Historii
Kościoła 195, 196, 350352 ^

Fabian (tac. Fabianus), bp Rzymu 236250

372

Faivre A. 345
Febe, I w., diakonisa gminy Kenchrai na

przedmieściach Koryntu 295 ;

Felicyta (tac. Felicita), męczennica z Karta-
giny z r. 203 306, 355
Feliks (tac. Felix), III/IV w., bp Abtungi,

oskarżony o traditio 746, 747, 750
Feliks (tac. Felix), zm. 365, bp Rzymu

355358(365) podczas wygnania bp. Li-

beriusza 27, 64
Feliks (tac. Felix), bp Rzymu 483492

248

Feliks (tac. Felix), męczennik czczony w
Mediolanie 379

Festugiere A.-J. 351, 352

Fileas, bp Tmuis, męczennik z r. 306/307
709, 304, 355

Filemon (tac. Philemo), adresat listu aposto-
la Pawia 353

Filip (gr. Filippos, tac. Philippus), apostoł
188

Filip (gr. Filippos, tac. Philippus), jeden
z "siedmiu" pomocników (diakonów) apo-
stołów 255

Filoksenos (Ksenajos), bp Mabbug 485

518/519248
Filomena, II w., prorokini z kręgu Apellesa,

ucznia Marcjona 287
Filostorgios (gr. Filostorgios), ok. 368

433, historyk Kościoła z Borissos w Ka-
padocji 794, 350

Filostratos (gr. Filostratos, tac. Philostra-
tus), ok. 178ok. 248, sofista z kręgu ce-
sarzowej Julii Domny, autor żywotu Apo-
loniusza z Tyany 306, 307

Flawian (gr. Flabianos, lać. Flavianus), bp
Antiochii 381404 po Meletiosie, a prze-
ciw Paulinowi schizma antiocheńska
75, 768

Flawian (gr. Flabianos, lać. Flavianus), bp
Konstantynopola 446449, usunięty
przez synod w Efezie (II) 279237, 233

236

Flawiusz Sewer (tac. Flavius Valerius Seve-
rus), ok. 250307, ces. 305307 (czło-
nek II tetrarchii) 777
Fokas (gr. Fokas, lać. Phocas) św. 329
Fotinus (gr. Foteinos, lać. Photinus), ok.
310376, bp Sirmium 343351 i 363

364, potępiony za monarchianizm 792
Frend W. H. C. 343, 347, 350, 357
Fritigil, 2 poi. IV w., księżniczka marko-

mańska nawrócona na chrześcijaństwo

92

Fronton św. 334
Frumentios, poi. IV w., apostoł Etiopii, bp

Aksum w Etiopii 97, 92

Gainas, zm. 400, wódz (magister utriusque
militiae) rzymski pochodzenia gockiego,
przywódca rebelii na Wschodzie 96

Galen (gr. Galenos, tac. Ciaudius Galenus),

26 Kojdói w iwiccic..

402 Indeks osób, postaci biblijnych i mitologicznych

. 129199, jeden z najsłynniejszych leka-
rzy starożytności 309
Galeriusz (lać. Gaius Galerius Valerius Ma-

ximianus), ok. 250311, ces. 293311

(członek I i II tetrarchii) 105, 111113,

118
Galien (iac. Publius Licinius Egnatius Gal-

lienus), 218268, ces. 253268, syn

Waleriana 705
Galileusz (Galileo Galilei), myśliciel przyro-

doznawca 107
Galia Placydia (tac. Galia Placidia), ok.

390450, córka Teodozjusza Wielkiego,

matka Walentyniana III 237
Gaudement J. 46, 343347, 354, 355
Gaudencjusz (gr. Gaudentios, tac. Gauden-

tius), bp Naissus do 342/343 64
Gelazjusz (tac. Gelasius), bp Rzymu 492

496 249, 252

Gelazjusz (gr. Gelasios) z Kyzikos, V w., hi-
storyk Kościoła 60

Gerwazy (tac. Gervasius), męczennik czczo-
ny w Mediolanie 319

Głowa S. 351

GoffJ. le 356

Gracjan (lać. Flavius Gratianus), 359383,
ces. Zachodu 375383, syn Walentynia-
na I 766

Gregory T. 351

Gryson R. 345

Grzegorz I (tac. Gregorius) Wielki, ok.
540604, bp Rzymu 590604 51, 56

Grzegorz VII (tac. Gregorius), papież
10731085 58

Grzegorz (gr. Gregorios) z Nazjanzu, ok.
329390, bp Sasimy 372390, bp Kon-
stantynopola 379381, pisarz i teolog,
jeden z tzw. Ojców Kapadockich 71, 73,
74, 168, 188, 189, 198, 205, 344

Grzegorz (gr. Gregorios) z Nyssy, 333

394, bp Nyssy 371394, pisarz i teo-
log, jeden z tzw. Ojców Kapadockich,
brat Bazylego z Cezarei 14, 71, 187189,
193, 205, 344, 350

Guarducci M. 67

Gunther O. 27, 344

Hadrian (tac. Publius Aelius Hadrianus),

76138, ces. 117138 77
Hammer S. 98, 99




Hanslik R. 347

Hanson R. P. C. 350, 351

Hari M. 355

Harnack A. 347

Harpokrates (Karpokrates) II w., gnostyk
z Aleksandrii 257

Hefele Ch. J. 345, 350, 352

Hektor, mit. królewicz trojański 275

Helena (gr. Helenę), I w., towarzyszka Szy-
mona Maga uważana za wcielenie Ennoi
(pierwszej idei) 257

Helena (tac. Flavia lulia Helena), zm. 327,
matka Konstantyna Wielkiego 72, 742,
313

Henskens Godefroid (tac. Henschenius),
zm. 1681, jezuita 332334

Herkules (gr. Herakles), mit. 138

Hermiasz Sozomenos zob. Sozomenos

Herod (gr. Herodes), l pot. II w., syn Nike-
tesa ze Smyrny (z Męczeństwa Polikarpa)
322

Herzog R. 355

Hezjod (gr. Hesiodos), ok. 700 p.n.e., poeta
gr. 372

Hieronim (tac. Sophronius Eusebius Hiero-
nymus), ok. 340420, pisarz tac., redak-
tor Wulgaty, Ojciec Kościoła 28, 267, 297,
354

Hilary (tac. Hilarius), zm. 468, legat papieża
Leona I na synod w Efezie (II) w r. 449,
bp Rzymu 461468 222, 224, 226228

Hilary (tac. Hilarius) z Poitiers (Pictavium),
ok. 315367, bp Poitiers ok. 350367,
pisarz tac., obrońca credo nicejskiego
przeciw arianom 763, 774, 775, 757, 755

Himeriusz (lać. Himerius, Eumerius, Come-
rius), IV w., bp Tarragony 37

Hipokrates (gr. Hippokrates) z Kos, ok.
460ok. 367 p.n.e., największy lekarz
starożytności 309

Hipolit (gr. Hippołytos), ok. 170235,
chrzęść, pisarz gr. 190, 289, 354

Homer (gr. Homeros), poeta gr. 752

Honoriusz (tac. Flavius Honorius), 384
423, ces. Zachodu 395423, syn Teo-
dozjusza Wielkiego 55, 86, 268, 269

Horacy (tac. Ouintus Horatius FIaccus),
658 p.n.e., poeta tac. 732

Hormisdas, zm. 523, bp Rzymu 514523
250

Indeks osób, postaci biblijnych i mitologicznych
403

Hozjusz zob. Osjusz

Huneryk (tac. Huneric), kr. Wandalów
w Afryce 477484, arianin 36

Hypatia (gr. Hypathia), zm. 415, słynna
z urody i mądrości filozofka z Aleksandrii
zamordowana przez chrześcijan 200

łbas, bp Edessy 435457 228, 240
Ignacy (gr. Ignatios), bp Antiochii ok. 70

107/110, umęczony w Rzymie 118, 119,
347

liski K. 352

Ingencjusz (tac. Ingentius), pocz. IV w., za-
mieszany w sprawę Feliksa, bp. Abtungi
750

Innocenty I (tac. Innocentius), bp Rzymu
402417 251

Ireneusz (gr. Eirenaios, tac. Irenaeus), ok.
140ok. 202, bp Lyonu (Lugdunum)
177/178ok. 202, teolog i pisarz gr. 190

Iwaszkiewicz P. 310, 355

Izajasz, VIII w. p.n.e., bibl. prorok 95

Izebel IX w. p.n.e., żona Achaba, króla
Izraela 300, 333

Izydor (gr. Isidoros) z Peluzjum, ok. 360

ok. 440, epistolograf gr. 51, 208, 209,
217, 351

Jan (gr. loannes, tac. lohannes), apostoł,
autor czwartej Ewangelii 180, 185, 187,
188, 321

Jan (gr. loannes), l pot. V w., bp Antiochii
428441/442 209, 213218
Jan (gr. loannes), komes (comes sacrarum
largitionum) Teodozjusza II i jego repre-
zentant na soborze w Efezie (I) w r. 431
276

Jan (gr. loannes), pot. VI w., ojciec Aurelii
Tetrompii z Afrodito w Egipcie 270

Jan (gr. loannes), pot. VI w., ojciec Aure-
liosa Isakosa z Afrodito w Egipcie 270

Jan (gr. loannes), prezbiter z Aleksandrii,
sekretarz (primicerius notariorum) na sy-
nodzie w Efezie (II) w r. 449 22.?226 ;

Jan (gr. loannes), 2 pot. VII w., prezbiter
z Nessany 277

Jan Chryzostom (gr. loannes Chrysosto-
mos), ok. 350407, bp Konstantynopola
397404, mówca i pisarz 70, 95, 96, 175,

199, 208, 209, 213, 272, 273, 294, 296,
297, 329, 346, 347, 353, 354

Jan Chrzciciel (gr. loannes Baptistes), bibl.
65, 297

Jan Moschos (gr. loannes Moschos), ok.
550619, hagiograf gr. 202

Jan Pawet II, papież 67, 329

Jan św., patron sanktuarium w Menuthis
koło Aleksandrii 307

Jan (gr. loannes) z Lykopolis, zm. 394,
mnich z Tebaidy 328

Jeremiasz, ok. 650po 586, bibl. prorok 65

Jerzy św. 310, 316, 334

Jezus Chrystus (gr. lesous Christos; Chris-
tos = "Namaszczony", Mesjasz) 14, 20,
50, 65, 66, 79, 80, 84, 8992, 96, 98, 103,
105, 110, 111, 113, 117, 118, 122, 123,
125, 129, 141, 154, 156, 174, 181189,
190, 193, 195198, 205212, 217219,
235, 236, 244, 251, 252, 255, 257, 262,
266, 273, 281, 282, 285, 287, 289, 291,
292, 304, 306, 307, 313, 315-320, 322,
325, 332, 333, 352

Joannou P. P. 344, 346, 353

Joel, bibl. prorok 255

Jona (Jonasz), ojciec apostoła Piotra 65

Jowian (iac. Flavius Iovianus), 331364,
ces. 363364 293

Jowisz (tac. luppiter), najwyższe bóstwo
rzymskie 77, 138, 139, 259

Józef z Nazaretu, mąż Marii, matki Jezusa
315, 334

Judasz, apostoł 774

Julian Apostata (tac. Flavius Ciaudius lulia-
nus), 331/332363, ces. 361363, brata-
nek Konstantyna Wielkiego 65, 775, 766,
795, 265, 575

Juliusz (tac. lulius), bp Puteoli, legat papie-
ża Leona I na synod w Efezie (II) w r. 449
222224 �

Juliusz (tac. lulius), bp Rzymu 337352
27, 67-64

Justyn (gr. loustinos, tac. lustinus), ok.
100ok. 165, pisarz chrzęść, z Palestyny,
umęczony w Rzymie 82, 83, 346

Justyn I (łac. lustinus), 450527, ces.
Wschodu 518527 250

Justyn II (tac. lustinus), ok. 520578, ces.
Wschodu 565578, siostrzeniec Justynia-
na Wielkiego 269

404 Indeks osób, postaci biblijnych i mitologicznych

Justyna (lać. lustina Flavia), zm. 388, matka
Walentyniana II, arianka 166

Justynian I Wielki (tac. Flavius Petrus Sab-
batius lustinianus), ok. 482565, ces.
Wschodu 527565, siostrzeniec Justyna I
18, 40, 52, 53, 86, 202, 264, 269, 344, 347

Juwenalis (lać. Decimus lunius Iuvenalis),
ok. 60130, poeta rzymski 99

Juwenalis (gr. Iuvenalis), zm. 458, bp Jero-
zolimy 422458 72, 213, 222, 224, 227,
228, 234, 236, 237, 240, 245, 246

Kajfasz, arcykapłan żydowski 1836 795

Kalinkowski S. 121, 298, 315, 347, 349

Kandydian (gr. Kandidianos), komes- (co-
mes domesticorum) Teodozjusza II i jego
reprezentant na soborze w Efezie (I) w
r. 431 214216

Kania W. 297, 354

Karpokrates zob. Harpokrates

Katullus (lać. Gaius Valerius Catullus), ok.
84ok. 54 p.n.e., poeta rzymski 274

Kazikowski S. 63, 111, 155, 156, 179, 188,
196, 199, 200, 236, 314, 345, 349, 350, 352

Kelly J. N. D. 350, 351

Klemens Aleksandryjski (gr. Klemens Alek-
sandrinos, lać. Clemens Alexandrinus,
właściwie Titus Flavius Clemens), ok.
140ok. 215, chrzęść, filozof gr., kierow-
nik szkoły katechetycznej w Aleksandrii
68, 278

Konstancjusz I (tac. Gaius Flavius Valerius
Constantius), ok. 250306, ces. 293

306 (członek I i II tetrarchii) 111

Konstancjusz II (łac. Flavius lulius Constan-
tius), 317361, ces. 337361, syn Kon-
stantyna Wielkiego 27, 61, 62, 64, 73, 85,
86, 88, 93, 94, 151, 163166,, 173175,
191, 313, 349, 350, 355

Konstans (łac. Flavius lulius Constans), 320/
/323350, ces. 337350, syn Konstanty-
na Wielkiego 6264, 85, 86, 163, 175

Konstantyn I (tac. Flavius Valerius Constan-
tinus) Wielki, 272/273337, ces. 306

337, syn Konstancjusza I 14, 36, 59, 60,
73, 85, 91, 105, 112, 113, 130, 139149,
151, 154165, 173175, 178, 179, 183,
191, 195, 263, 264, 268, 313, 314, 334,
347,349,350
Konstantyn II (tac. Flavius Ciaudius Con-

stantinus), 316340, ces. 337340, syn

Konstantyna Wielkiego 63, 163
Kopres, III/IV w., chrześcijanin z Oksyryn-

chos w Egipcie 120, 122, 347
Korneliusz (łac. Cornelius), bp Rzymu

251253 36
Kraemer J. 353
Krawczuk A. 101
Kristeller P. O. 354
Króli G. 344

Krzyżaniak W. 262, 272, 344, 353
Ksenajos zob. Filoksenos
Kulcjanus (tac. Clodius Culcianus), prefekt

Egiptu 303 i 305313 109, 120
Kilng H. 232
Kwinty Ha (łac. Quintilla), II w., prorokini

z kręgu Montanusa 257
Kyra, matka Aureliosa Isakosa z Afrodito

w Egipcie 270
Kyros św., patron sanktuarium w Menuthis

koło Aleksandrii 307

LafontaineP.-H.345

Lanata G. 348

Lane Fox R. 347

Larson C. W. R. 350

Leclercą H. 345, 350, 352

Leon I (tac. Leo), 401474, ces. Wschodu

457474 57, 86, 249
Leon I (lać. Leo) Wielki, bp Rzymu 440

461 14, 56, 58, 68, 70, 135, 175, 207,

218224, 228231, 233-238, 240,

244247, 249252, 353
Leon XIII, papież 18781903 335
Libanios, 314393, pogański retor gr.

z Antiochii 225
Liberiusz (lać. Liberius), bp Rzymu 352

366, w l. 355358 na wygnaniu w Beroi
w Tracji 27, 28, 64, 65

Licyniusz (łac. Valerius Licinianus Licinius),
ok. 265325, ces. 308324, szwagier
i rywal Konstantyna Wielkiego 705, 772,
773, 148, 155, 156, 178

Liebeschuetz J. H. W. 347

Lisiecki A. 18, 83, 117, 142, 144, 145, 195,
344, 346, 349

Lwingstone E. A. 344

Lucencjusz (tac. Lucentius), bp, legat papie-
ża Leona I na sobór w Chalcedonie w r. 451
233 235, 242

Indeks osób, postaci biblijnych i mitologicznych
405

Lucjan (gr. Lukianos), 250312, prezbiter

z Antiochii, teolog i męczennik 112
Lucyfer (tac. Lucifer), zm. 371, bp Calares

(dziś Cagliari) na Sardynii przed 353

371, w l. 355362 na wygnaniu w Pale-
stynie 163, 164, 174, 175, 198
Lukian (gr. Lukianos, tac. Lucianus), ok.
120190, pisarz i retor gr. z Samosat
131, 348

Łukasz (gr. Lukas, tac. Lucas), autor trze-
ciej Ewangelii 174, 334

Madyda W. 131, 348

Magnencjusz (łac. Flavius Magnus Magnen-
tius), ok. 300353, ces. 350353, przy-
wódca rebelii przeciw Konstansowi, poko-
nany przez Konstancjusza II 64, 313

MaierJ.-L. 349

Majoryn (lać. Maiorinus), bp Kartaginy
312313, wyświęcony przez rygorystów
przeciw Cecylianowi 146

Makarios, bp Jerozolimy ok. 313334 141

Makary (gr. Makarios) Egipski, zw. Wiel-
kim, ok. 300ok. 390, mnich egipski
319

Makedonios, zm. ok. 364, bp Konstantyno-
pola 342346 i 350360, przeciwnik bp.
Pawia 73, 195

Maksencjusz (lać. Marcus Aurelius Valerius
Maxentius), ok. 283312, ces. 306

312, rywal Konstantyna Wielkiego po-
konany przy moście Mulwijskim 112, 113,
146

Maksimos, bp Konstantynopola 380381,
protegowany Piotra bp. Aleksandrii prze-
ciw Grzegorzowi z Nazjanzu i Demofilo-
sowi 7375

Maksymian (gr. Maksimianos), bp Konstan-
tynopola 431434 276

Maksymian (lać. Marcus Aurelius Valerius
Maximianus), ok. 250310, ces. 285

305, 306308, 310 (członek I tetrar-
chii), teść Konstantyna Wielkiego 111, 138

Maksymilla (tac. Maximilla), II w., proroki-
ni z kręgu Montanusa 257

Maksymin Dają (tac. Gaius Valerius Gale-
rius Maximinus, zw. Daia), ok. 270313,
ces. 305313 (członek II tetrarchii)
111114, 118

Malinowski A. 306

Malunowiczówna L. 209, 337

Mansi J. D. 352

Marceli (gr. Markellos), zm. ok. 374, bp
Ankyry ok. 314335/336, teolog o skłon-
nościach sabeliańskich 165, 188

Marcella 325/335410, chrześcijanka z ary-
stokratycznej rodziny rzymskiej 297, 354

Marcellin (tac. Marcellinus), bp Rzymu
296304 oskarżony o odstępstwo 147

Marcellina, II w., gnostyczka z kręgu Har-
pokratesa dzialająca w Rzymie 287

Marcjan (tac. Marcianus), 392457, ces.
Wschodu 450457 86, 233235, 237,
238, 243-246

Marcjon (gr. Markion), ok. 85ok. 160,
herezjarcha z Synopy w Foncie 257

Marek (gr, Markos, lać. Marcus), autor dru-
giej Ewangelii 66, 69, 184, 185, 188, 220,
221

Marek Aureliusz (tac. Marcus Aelius Aure-
lius Verus), 121180, ces. 161180 101,
103, 277, 278, 353

Maria, matka Jezusa 14, 207, 208, 210, 211,
219, 238, 249, 291, 315, 332, 334

Maria Magdalena, bibl. 287, 334

Marrou H.-I. 56, 343, 346

Marta, bibl. 334

Maspero J. 353

Mateusz (gr. Matthaios, lać. Matthaeus),
apostoł, autor pierwszej Ewangelii 50,
6567, 174, 251, 252, 262, 267, 315, 355

Meletios, ok. 310381, bp Sebaste 358
i Beroi 359360(7), bp Antiochii 360
381, w 362 Lucyfer z Calares wyświęcił
przeciw niemu Paulina, co dało początek
schizmie antiocheńskiej 71, 165, 168, 198,
199

Meletios, zm. ok. 325, bp Lykopolis, inicja-
tor schizmy melecjańskiej w Egipcie 158,
159

Memnon, bp Efezu ok. 428440 213, 215,
216

Mensuriusz (tac. Mensurius), zm. 311, 'bp
Kartaginy 116, 145, 146

Metody (gr. Methodios), zm. 311, bp Ołym-
pos w Likii, filozof 186

Metrodoros, l pot. IV w., filozof z Tyru 91

Metzger H. 348

Michalski M. 119, 123, 292,347, 348

406 Indeks osób, postaci biblijnych i mitologicznych

Michał, bibl. archanioł 316
Miltiades (lać. Melchiades), bp Rzymu

310314 59, 147, 346
Miłosz Czesław, poeta i eseista 87
Mojżesz, bibl. 96, 132, 251, 262, 300
Mommsen Th. 355
Montanus, II w., herezjarcha z Frygii 18,

287

Moschos zob. Jan Moschos
Muzoniusz Rufus (iac. Gaius Musonius Ru-

fus), ok. 20/30ok. 81, filozof stoicki

276, 275

Nabór, męczennik czczony w Mediolanie
379

Nektarios, bp Konstantynopola 381397
25, 74, 75

Neron (tac. Nero Ciaudius Caesar Drusus
Germanicus), 3768, ces. 5468 66, 98,
100

Nestoriusz (gr. Nestorios), 383ok. 451,
bp Konstantynopola 428431, potępiony
jako herezjarcha przez sobór w Efezie (I)
w r. 431 189, 195, 197, 199, 206-210,
212217, 219, 222, 227, 230, 231, 235,
236, 238, 240, 246249

Nietzsche Friedrich Wilhelm, filozof 306

Niketes, l poi. II w., ojciec Heroda ze
Smyrny, brat Alkę (z Męczeństwa Poli-
karpa) 322

Nikomach Flawian (tac. Virius Nicomachus
Flayianus), ok. 334394, konsul 394,
przedstawiciel konserwatywnej, pogań-
skiej arystokracji rzymskiej 770

Nino (Nina), wg tradycji niewolnica
chrzęść., za sprawą której ok. 328 r. kau-
kascy Iberowie przyjęli chrzest 90, 91

Nock A. D. 347

Nonna, 2 poi. VII w., żona prezbitera Jana
z Nessany 277

Nowacjan (lać. Novatianus), poi. III w.,
przywódca rygorystów rzymskich i twórca
schizmy nowacjańskiej 46

Obrycki K. 84, 266, 267, 292, 315, 319, 346,

356
Oktawian August (tac. Gaius lulius Caesar

Octavianus), 63 p.n.e.14 n.e., ces.

27 p.n.e.14 n.e. 264

Olimpias (gr. Olyrnpias), IV/V w., diakoni-
sa, przyjaciólka Jana Chryzostoma 294,

297 .
Orygenes (gr. Origenes), ok. 185ok. 254,

chrzęść, filozof i teolog z Aleksandrii 46,

68, 72, 121, 186, 199, 237, 285, 286, 298,

315, 347, 354, 355
Osjusz (lać. Hosius, Ossius), ok. 257357,

bp Kordoby 60, 63, 144, 146, 155, 173

175, 178
Owidiusz (lać. Publius Ovidius Naso);

43 p.n.e.17 n.e., poeta rzymski 274
Ożóg J. 161, 349

Pamfilos, zm. 309/310, bp Cezarei palestyńs-
kiej , nauczyciel Euzebiusza z Cezarei 72

Pansofia, poi. V w., kurtyzana aleksandryj-
ska 237

Papebroek Daniel (lać. Papebrochius, stąd
Papebroch), zm. 1715, jezuita 333335,
356

Paschazynus (lać. Paschasinus), bp Lilyba-
jon, legat papieża Leona I na sobór
w Chalcedonie w r. 451 233, 234, 237,
239, 243

Paulin (gr. Paulinos), zm. 388, bp Antiochii
362388, wyświęcony przez Lucyfera bp.
Calares przeciw Meletiosowi, co dato po-
czątek schizmie antiocheńskiej 77, 75,
168,198 .: -

Paulin (lać, Paulinus), zm. ok. 422, sekre-
tarz i biograf Ambrożego bp. Mediolanu
29, 92, 769, 770, 372, 379, 344, 346, 355

Paweł (Szawel, gr. Paulos, tac. Paulus),
apostoł 37, 58, 66, 70, 81, 94, 96, 179,
180, 229, 230, 266, 272, 281287, 297,
295, 297, 306, 353

Paweł (gr. Paulos), bp Konstantynopola
336338, 341342, 346350, rywal
bp. Makedoniosa 73, 764

Paweł (lać. Paulus), bp Tiburu, w 366 wy-
święcił Ursyna na bp. Rzymu przeciw Da-
mazemu 27

Paweł VI, papież 19631978 56

Paweł (gr. Paulos) z Samosat, bp Antiochii
260272, potępiony przez synody w An-
tiochii (264, 265, 268) za monarchianizm
46, 744, 208

Peeters P. 356

Pelagia św. 334

Indeks osób, postaci biblijnych i mitologicznych

Peregrinos (lać. Peregrinus Proteus), zm.
165, filozof cynicki, czasowo chrześcijanin
131, 348

Perpetua, 181203, męczennica z Kartagi-
ny 306, 355

Pietras H. 345

Piętn Ch. 346, 350

Piłat zob. Poncjusz Piłat

Pilsudski Józef, polityk 339

Pindar (gr. Pindaros), ok. 518ok. 438
p.n.e., poeta gr. 312

Piotr (Szymon, gr. Petros, tac. Petrus), apo-
stoł 50, 58, 63-67, 70, 75, 142, 166, 177,
220, 229231, 237, 244, 250252, 285,
306

Piotr (gr. Petros), zm. 311, bp Aleksandrii
300311, męczennik 112, 122, 145, 158,
159

Piotr (gr. Petros), zm. 381, bp Aleksandrii
373381, w l. 373378 na wygnaniu
z powodu wierności credo nicejskiemu
266, 348

Piotr (gr. Petros) Folusznik, bp Antiochii
470 i 485489 247

Piotrowicz L. 86, 346

Platon (gr. Plato), 427347 p.n.e., filozof
gr. 328

Plaut (tac. Titus Maccius Plautus), ok. 250

184 p.n.e., komediopisarz rzymski 99
Pliniusz Miodszy (lać. Gaius Plinius Caeci-

lius Secundus "Minor"), ok. 62ok. 113,

pisarz rzymski 99, 102104, 295, 347
Plutarch (gr. Plutarchos) z Cheronei, przed

50ok. 125, filozof i biograf gr. 275

278, 353

Polikarp (gr. Połykarpos), bp Smymy ok.
96155/177 (156?), męczennik 322

327, 356 ,
Poncjusz Piłat (łac. Pontius Pilatus), proku-
rator Judei 2637 98, 114, 313
Popieluszko Jerzy, ksiądz 330
Porfiriusz (gr. Porfyrios, lać. Porphyrius),

ok. 232ok. 303, pisarz i filozof gr.,

uczeń Plotyna 113, 156
Proklos (gr. Proklos, lać. Proclus), prokon-

sul Azji w r. 449 227
Protazy (lać. Protasius), męczennik czczony

w Mediolanie 329

Proterios, bp Aleksandrii 451457 246, 247
Pryscylla (tac. Priscilla), II w., prorokini

z kręgu Montanusa 287 �

Pulcheria, 399453, córka Arkadiusza,
żona Marcjana 228, 232, 233, 244

Radożycki J. 140, 166, 269, 174, 230, 252,
349, 352

Rahner H. 245, 346, 349, 353

Reiter M. 277, 353

Rousselle A. 353, 355

Rosweyde Heribert, 15691629, jezuita
332, 335, 356

Rufin (tac. Flavius Rufinus), zm. 395, magi-
ster officiorum 388, konsul 392, prefekt
pretorium Wschodu 392395 85, 272

Rufin (tac. Tyrranius Rufinus) z Akwilei,
345410/411, chrzęść, pisarz tac., autor
Historii Kościoła 8992, 169, 312315,
346, 347, 355, 356

Ryznar S. 255, 353

Sabeliusz (gr. Sabellios) zw. Libijczykiem,
II/III w., herezjarcha z Libii 283

Saint-Pauł Sebastian de, XVII/XVIII w.,
karmelita 334

Samson, bibl. 259

Schoell R. 344

Schuster M. 347

Schwartz E. 351

Sekundus (gr. Sekundos), l pot. IV w., bp
Ptolemais w Libii, zwolennik Ariusza, wy-
gnany 256

Sekundus, pocz. IV w., bp Tigisis, przeciw-
nik Cecyliana bp. Kartaginy 226

Seleukidzi, dynastia hellenistyczna 72

Septymiusz Sewer (tac. Lucius Septimius Se-
verus Pertinax), 145211, ces. 193211
73, 322

Serapion, zm. ok. 362, bp Thmuis 339

359, wygnany za sprzyjanie Atanazemu

324
Sewer (gr. Seueros), zm. 538, monofizycki

bp Antiochii 512518 52
Sewerus (tac. Severus), ślepiec z żywotu

Ambrożego 329
Seweryn (tac. Severinus), zm. 482, pustelnik

ze Wschodu, misjonarz w Noricum 329
Simon M. 342
Simonetti M. 350, 351
Sinko T. 14, 273, 353
Sofokles, 496406, tragik gr. 276
Sofronios, bp Jerozolimy 634638 307

309, 355

Indeks osób, postaci biblijnych i mitologicznych

Sokrates Scholastyk (gr. Sokrates Scholasti-
kos), ok. 380 ok. 450, historyk gr., au-
tor Historii Kościoła 27, 155, 156, 159,
188, 189, 196, 199, 200, 314, 345, 349,
350, 355

Soi, bóstwo solarne 138

Solon, ok. 640/630559 p.n.e., prawodaw-
ca ateński i poeta 276

Sossianos Hierokles, III/IV w., neoplatonik,
autor traktatu przeciw chrześcijanom 113,
306, 307

Sozomenos (gr. Hermias Sozomenos), zm.
450, historyk gr., autor Historii kościelnej
62, 159, 169, 170, 199, 314, 345, 349, 350,
355

Stanula E. 287, 347, 349, 353

Starowieyski M. 338, 344, 347, 355, 356

Ste Croix G. E. M. de 88, 348

Stefan (gr. Stefanos), bp Efezu ok. 446

451, złożony z urzędu przez sobór w
Chalcedonie 224, 227

Swetoniusz (lać. Gaius Suetonius Tranquil-
lus), ok. 69 po 122 (140?), historyk rzy-
mski 99, 100

Sykstus III (lać. Sixtus), bp Rzymu 432

440 277, 346
Sylwester (tac. Silvester), bp Rzymu 314

335 60, 61, 334
Sylwin (lać. Silvinus), zmarły z żywotu św.

Seweryna 319

Symmachus, bp Rzymu 498514 252
Symplicjusz (tac. Simplicius), bp Rzymu

468483775,252
Synezjos (gr. Synesios) z Kyreny, ok. 370

ok. 415, bp Ptolemais w Libii 410ok.
415, filozof neoplatoński, poeta gr. 25
Syrycjusz (iac. Syricius), bp Rzymu 384

399 3739, 251, 344 i
Szotdrski W. 326, 347
Szymon Mag (gr. Simeon Magos, tac. Simon

Magus), bibl. 49, 50, 287
Szymusiak J. 344, 351

SrutwaJ. 338340
Świderkówna A. 119, 120, 322, 348, 366

Tacyt (tac. Publius Cornelius Tacitus), ok.

55ok. 120, hitoryk rzymski 98, 99, 103,

104, 132
Talazjusz (gr. Thalassios), bp Cezarei kapa-

dockiej 439po 451, wcześniej wysoki
urzędnik cesarski (ok. 430 comes rerum
privatarum, przed 439 prefekt pretorium
Illyricum) 222, 224, 236, 237, 243

Teio, chory z żywotu św. Seweryna 319

Teodor (gr. Theodoros), diakon egipski,
oskarżyciel Dioskorosa w Chalcedonie w
r. 451 2J7

Teodor (gr. Theodoros), ok. 350428, bp
Mopsuestii 392428, chrzęść, pisarz gr.
206

Teodor św. 334

Teodoret (gr. Theodoretos), 386 lub 393

ok. 446, bp Cyru 423449 i 451ok.
466, pisarz i teolog z Antiochii, obrońca
Nestoriusza 759, 169172, 207, 213, 219,
221, 222, 227 232, 235, 240, 252, 343,
352

Teodozjusz I (lać. Flavius Theodosius)
Wielki, 347395, ces. 379395 18, 73

75, 85 87, 136, 166172, 175, 191,
193, 328, 350

Teodozjusz II (lać. Flavius Theodosius),
401450, ces. Wschodu 408450, syn
Arkadiusza 86, 200, 208, 213218, 220

225, 227229, 231, 233, 245, 269, 352
Teofil (gr. Theofilos), bp Aleksandrii 385

412 70, 199, 208, 209, 216, 220

Teofil (gr. Theofilos) Indyjski, IV w., apo-
stoł Himyaritów z Jemenu 93, 94

Teognis (gr. Theognis), zm. ok. 342, bp Ni-
cei, stronnik Ariusza, w l. 325328 na
wygnaniu w Galii 756, 757

Teonas (gr. Theonas), l pot. IV w., bp Mar-
marike w Libii, zwolennik Ariusza, wy-
gnany 756

Tertulian (lać. Ouintus Septimus Florens
Tertulianus), ok. 155ok. 220, chrzęść.
pisarz lać. 83, 84, 99, 100, 110, 121, 190,
266, 267, 281, 287, 292, 293, 346, 353, 354

Thelamon F. 347, 356

Thompson E. A. 347

Tidner E. 348

TUI W. C. 355

Tomczak K. 252, 353

Trajan (tac. Marcus Ulpius Traianus), 53

117, ces. 98117 702, 103, 347
Trybigild (tac. Tribigildus), przywódca goc-

kiej rebelii w Azji Mn. w r. 399 96
Tyberiusz (tac. Tiberius Ctaudius Nero, po

Indeks osób, postaci biblijnych i mitologicznych
409

adopcji przez Oktawiana Augusta Tibe-
rius lulius Caesar), 42 p.n.e.37 n.e.,
ces. 1437 98

Tymoteusz (gr. Timotheos, lać. Timotheus),
adresat dwóch listów apostola Pawła 24,
25, 282, 283, 286, 288290, 293

Tymoteusz (gr. Timotheos), bp Aleksandrii
379_385 74, 168, 266, 353

Tymoteusz (gr. Timotheos) Ailouros ("Kot",
a właściwie "Łasica"), bp Aleksandrii
457460 i 475477, przywódca obozu
antychalcedońskiego w Egipcie 775, 247,
249

Tytus (gr. Titos, tac. Titus), adresat listu
apostola Pawła 272, 2,82, 283, 353

Tytus (tac. Titus Flavius Vespasianus), 39

81, ces. 79 81 71

Ursacjusz (tac. Ursacius), bp Singidunum

ok. 335 371, arianin 193
Ursyn (tac. Ursinus), w r. 366 wybrany bp.

Rzymu przeciw Damazemu 2729, 65

Yeyne P. 353
YittinghoffF. 350
Vivian T. 348
Yóóbus A. 348

Walens (tac. Flavius Valens), ok. 328378,
ces. Wschodu 364378 65, 73, 166
Walens (tac. Valens), bp Mursy przed 335

-po 367, arianin 193

Walentynian I (tac. Flavius Valentinianus),
321375, ces. Zachodu 364375 65, 766

Walentynian II (tac. Flavius Valentinianus),
371392, ces. Zachodu 375392, syn
Walentyniana I 766 '

Walentynian III (tac. Flavius Pladdus Va-
lentinianus), 419455, ces. Zachodu

425455, syn Konstancjusza III i Galii

Placydii 68, 231, 233
Walerian (tac. Publius Licinius Valerianus),

ok. 193po 260, ces. 253260 45, 104,

109, 116, 119, 326
Walsh J. J. 348

Wat Aleksander, pisarz 303
Wenus (tac. Venus), rzymska bogini miłości

313
Wiliusz (tac. Lucius Villius Annalis), trybun

ludowy w r. 180 p.n.e. i autor ustawy

określającej bieg kariery urzędniczej 38
Wincencjusz (tac. Vincentius), prezbiter, le-
gat Sylwestra bp. Rzymu na sobór w Nicei

w r. 325 60
Winkelmann F. 350
Wiśniewski A. 355
Witon (tac. Vito), prezbiter, legat papieża

Sylwestra bp. Rzymu na sobór w Nicei

w r. 325 60
Wiwencjusz (tac. Viventius), prefekt Rzymu

w r. 366, protektor Damazego przeciw

Ursynowi 27 ,
Włodarski P. 355

Wfodarski Sz. 21, 30, 241, 344, 352
WojtczakJ. 92, 319, 344
Wulfila (gr. Uliilas), ok. 311383 lub 381,

bp Gotów ok. 341383 (381), arianin 93,

191

Zachariasz (gr. Zacharias), zm. po 536, bp

Mitylene, monofizycki historyk Kościoła

246, J52
Zenon (tac. Flavius Zeno, wtaśc. Tarasiko-

dissos), ok. 430491, Izauryjczyk, ces.

Wschodu 474491 245, 250
Zieliński Z. 345
Ziółkowski A. 345