S5008514

100

zapinek konstrukcji środkowo- I póżnoJatańakloJ, któro byty tu w ma-•owym użyciu. 8ą to z JednoJ atrony okazy odmian o bardzo szerokim zasięgu — znacznie przekraczającym granica kultury lateńskiej (np. ng. zemplurze typów B, D/E w •yatcmatyce J. Kostrzewskłogo ^,M, u / <i,,, giej atrony formy lokalne, charakteryatyczno dla kultury latonu dackio-Ho (np. fibulo ostragaloidalm*, tzw. dacku odmliirm typu nauhoimsklago, okazy z romboidalnym kuhłąkicm), czy też dla kultury zJirublnJcckloj (fibula „zarubiniecka")^IU. Można sądzić, żo m\ ono produktami lokalnymi, a ich pojawienie 0ię w tej atrefle nic za wazo było wynikiem bezpośrod-nich kontaktów z kulturą lateńską..

Spośród Innych niż omówione kategorii zabytków można rów/doź wyróżnić niedużą liczb*; przedmiotów, któro aą importami z obszarów kultury lateńskiej lub przejawem wyraźnych bezpośrednich Jej wpły wów. Należą tu m, in. wyroby azklano, w tym bezspornie fragmenty dwóch identycznych bransolet szklanych (grupa 14, odmiana Iii w typologii T. K. Haevem!ck)^,M ze Stepanoyki na Bukowinie, Niezbyt liczne bransolety tej odmiany mają olbrzymi zasięg i późną chronologii;^,M. Szklaną bransolet*; odmiany V grupy 8b (1 fragment drugiej) odkryto też w osadzie dackiej w Bukareszcłe-Tei, Okazy tej grupy mają szeroki zasięg, można je odnosić głównie do LT C, choć występowały leź póź-niej (np. w Starym Hradisku)^trr NU-Jakie wątpliwości na temat związku naszego okazu z wytwórczością celtycką nasuwa fakt, iż Jedyna ścisła analogia (drugi okaz odmiany V) pochodzi z twierdzy z V w, n.e,

w Madovcu, w Bułgarii ^m, a brak |¹t równic toiMyetb 'Spowiedników na terenach celtyckich z okresu lateńskiego Mylnie jiko okazy Isteń->:kl«- klasyfikowano ponadto bransolety /, fłorodniciy ^,w

O wiele trudniej Jest wyróżnić grupą paciorków szklanych, które mogą pochodzić z warsztatów celtyckich, ns te tereny napływały bowiem liczne wyroby szklane z pracowni hellenistycznych, Do wyrobów tal-tyt ki' h można z fa-wną dozą prawdopodobieństwa zaliczy/; 2 okszy typu 28 według T. K Haevernlck znane z Polany I z Kamunty (?) na Kaukazie. Paciorki szklane występują s//zególn)e czgsto y/ grobach kultury zanjl/tnieckiej, przypuszczalnie uda stą wśród nieb wyróżnić równik egzemplarz* proweniencji cejty/ klej 10*

Z wzorcami lateńskimi łączą stą również liczne ris obszirach poniyj* skich (często późne) I w kulturze zerubinieckiej brar.^/Jety | mniejsze kółka brązowe zdobione grupami małych guzków"’ 8ą to Jrdnak formy o bardzo szerokim zasięgu, także poza terenami kultury lateśskiej, | muszą być efektem zapożyczeń z ziem celtyckich, Podobni* przedstawia sb; kwestia ażurowych zawieszek i pierścieni z różnych ztspołów na Ukrainie, łączonych z wpływami celtyckimi ¹. Jest to możliwe wy-jaśnienie ich genezy, ar zkolwtek niekonieczne Wspomnieć wra«z/'ia trze-ba o występowaniu w późnoscytyjsklch zsspoisch klamer haczykowa-tych ^,M, który to typ Jest znany z taranów kultury lateńskiej, lecz także z kultury przeworskiej^IM Pojawienie się tych form w strefie pontyj* sklej mogło łączyć się z wprowsdzeniem tu długiego, dwusiecznego miecza typu lateńskiego. Mogło się to stać tak w efekcie wpływów zachód nich lateńskich i przeworskich. Podobnie przedstswis się uprawa rttó¹ szych brązowych rozdzielaczy do piM ²,

Wbrew opinii 8. 1. KapoślneJ nie Jest oczywiste, iż kocioł brązowy z żelazną obręczą « uchwytami z Sftdwcgo Kurgsnu kóło

•¹ T K. Haeearnick 1000,a, I40. Por. też I. V#Jk*r IM. u» J, Rouen-Prz* worsks 1040-1017, s 301 o., ryc. 30/1-2.

’»T, Dąbrowski 1070,s. 130.

'« Por. Ju. V. Kucharenko 1300, f. 33 fl,j M, fberi J01I, | ffi rye 107; A, K. VI riyć 1000, ryc, i; M 1 yjasmitlsa I u ggl i |j ryc. 00/3; V. 55lrra I071b,s 221, ryc. 3330, 72.

»» Por, Ju. V. Kucharenko 1000, * 3# 0. ryc ftjw p ^{12 1,1} Znana są one / Neapolu HrylfkklS0» w m z MaPeekł oraz z Akaisfiłsoyki (J, Maśaa^Ptaawaraka 1044-1147, 1 J04, tabl, XIII 2),

<s Np, w grobie z Hryniows pod Bóbrką, | końcs L/f 0 (M atpitiho MjB tabl. IV 7), położonym w s|/<sunkowo niewłetkie; lidlsąkdci od omawiaj |H| »» gą one znane z Nasprdu fcytyżikMMa Ig K, Pefrabsrs 1041, I l». ryc, 0/1).

1

/. Kostrzewskl 1010, s, 17 n. Por np. Ja. V. Kucharenko 1004, s. M n„ tabl, 13/4-0, ryc, 11, tabela IX: A K Ambroz 1000; tanż* 1088, s, 14 n., tabl. 1/J0-I7, 2/0-0, 10, 3/2-4.

2

Warto tu zwrócić uwagę na wystąpienie kliku zapinek typu żaru Mn Jack lago na terenie Jugosławii, na stanowiskach kultury Japodów w Hil/iću i .Jozerłne <22, Msrlć 1060, tabl, V 0, XIV 21, tabela V nr 100, VI nr 207; oraz w Gorycy, Meratdcl I miejscowości nieznane) w NośnJ-HarcegowJnie (D, Oaraśanin i058 1000, s. 10-13, ryc. I. tabl, 1 1, por, też A, K, Ambroz 1000, s 18 n.) Jest to zaskakujący ślad kontaktów między tak odległymi obszarami, Dalsze podobieństwo łącząc* te tereny to ozdobne, trapezowste wisiorki brązowe, częste w kulturze Japodów, która matą tu bardzo wczesną metryką (por, Z, Marlć 1088;, AnalagUrzne ozdoby są też popularne w poleskiej grupie kultury zarubinieckie) (Ju, V. K ucha-reiłko 1004, ». 40, tabl, 17/1-3), Typ ten znany jest także z zespołów kultury krtań* lej z różnego czasu i z rozmaitych rejonów (por, rozdział III), to Jednak tylko W kulturze Japodów i w grupie poleskiej kultury zarubinieckie) odgrywał on Wląfcszą Ejp

T, E. ffeevernick 1000, » 01 n Hozdzlels ona (bc,, S, 100-200) obie brsnsołet/ pfca odrębne znaleziska z dwóch sąsiednich miejscowości /Haideka i Ste-peoot/ke).

^m T. E Haeyernick 1M0, s, 70 n„ 100 n,

B T, 1 ff¹v*rnick 1040, *, M, 70 n„ 101 n,