skanuj0012 (313)

24 Cele edukacji

z przyjętej przez danego nauczyciela filozofii kształcenia (jedni preferują opanowanie jak największej liczby faktów — akcent na wiedzę, inni zwracają uwagę na rozwój myślenia, jeszcze inni na samodzielność), właściwości uczniów (nauczyciel formułując cele bierze pod uwagę możliwości swoich uczniów, ich zainteresowania).

II    krok

Określenie sytuacji odniesienia oznacza wskazanie uczniom sytuacji, w których będą mogli wykorzystywać to, czego się nauczą. Przykładem tego może być odwołanie się do przyszłej pracy zawodowej, ulubionej zabawy, czynności często wykonywanej. Im więcej takich sytuacji uda się nam wskazać, tym lepiej dla dziecka, u którego wzmacniamy chęć uczenia się, motywację. Jest to zadanie trudne, gdyż nie wszystkie tematy mają takowe odniesienia (łatwiej znaleźć je w treściach z języka polskiego niż z matematyki).

III    krok

Następnym krokiem jest sporządzenie testu sytuacji odniesienia. Test powinien obrazować szereg okoliczności, jakie uczeń może spotkać w życiu. Nauczyciel stawia sobie pytanie: co uczeń musi zrobić, żeby wykazać, że osiągnął cel? Przykładowo — ucząc się języka angielskiego powinien umieć nim posłużyć się, gdy zajdzie taka potrzeba.

IV    krok

Na tym etapie następuje przekształcenie testu sytuacji odniesienia w cel operacyjny. W stosunku do testu zawiera on modyfikacje i ograniczenia związane z systemem klasowo-lekcyjnym. A zatem chodzi o takie sformułowanie celu operacyjnego, aby można go było sprawdzić w warunkach szkolnych. Z kolei sprawdzianem, czy sformułowany przez nas cel ma charakter operacyjny, są pozytywne odpowiedzi na trzy pytania: Czy rezultaty kształcenia wyrażono w kategoriach zachowania?;

i /y warunki podane w formule celu operacyjnego są zbliżone . li • warunków określonych w teście sytuacji odniesienia?; Czy landardy przyjęte w celu operacyjnym są zbliżone do standardów określonych w teście sytuacji odniesienia?

V krok

Pojęcie stałości realizacji odnosi się do testu mającego mierzyć osiągnięcia celu operacyjnego przez ucznia. Nauczyciel musi zadecydować, jaka liczba udanych prób jest niezbędna, aby wykazać, że cele operacyjne zostały osiągnięte.

13. Niemierko proponuje prostszą procedurę operacjonaliza-i ji od wymienionej wcześniej sądząc, że pomoże to nauczycielowi w przekonaniu do sensowności jej stosowania i zwiększeniu samokontroli^I6.

Operacjonalizacja celów kształcenia I. Zapisanie celu w postaci

ogólnej

2. Intuicyjny obraz ucznia

osiągającego cel .V Luźne zapisy celów

A. Wyobrażenie populacji

wzorcowej B. Burza mózgów

operacyjnych

L Selekcja luźnych zapisów 5. Klasyfikacja luźnych

C.    Próba inscenizacji

D.    Wykorzystanie

zapisów

taksonomii celów kształcenia

ó. Sformułowanie celów

E. Próba komunikacji

operacyjnych

7. Sprawdzenie celów

operacyjnych

F. Egzamin pomyślany (techniki A-F)

8. Ewentualne powtórzenie

etapów 2-7

'* Niemierko B., Cele kształcenia (w:) Sztuka nauczania..., op. cit., s. 17.