MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Barbara Dobrek
Malowanie farbÄ… klejowÄ…
714[01].Z1.04
Poradnik dla ucznia
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr inż. Romik Zbigniew
mgr inż. Szablewska Ewa
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Machnik Marek
Konsultacja:
mgr inż. Machnik Marek
mgr inż. Sagan Teresa
Korekta:
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 714[01].Z1.04
Malowanie farbą klejową, zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu malarz 
tapeciarz 714[01]
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut badawczy, Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREÅšCI
1. Wprowadzenie.................................................................................................. 3
2. Wymagania wstępne....................................................................................... 4
3. Cele kształcenia ............................................................................................... 5
4. Materiał nauczania........................................................................................ 6
4.1. Składniki farby klejowej................................................ ............................ 6
4.1.1.Materiał nauczania ... .......................................................................... 6
4.1.2.Pytania sprawdzajÄ…ce .......................................................................... 6
4.1.3.Ćwiczenia............................................................................................. 7
4.1.4.Sprawdzian postępów .......................................................................... 7
4.2. Właściwości i zastosowanie farby klejowej ............................................... 9
4.2.1.Materiał nauczania ... ........................................................................... 9
4.2.2. Pytania sprawdzajÄ…ce .......................................................................... 10
4.2.3. Ćwiczenia ............................................................................................ 10
4.2.4. Sprawdzian postępów .......................................................................... 10
4.3. Przygotowanie farby klejowej i materiałów pomocniczych ..................... 11
4.3.1.Materiał nauczania ... ............................................................................. 11
4.3.2. Pytania sprawdzajÄ…ce ............................................................................ 12
4.3.3. Ćwiczenia ............................................................................................. 13
4.3.4. Sprawdzian postępów ........................................................................... 15
4.4. Przygotowanie podłoży ................................................................................ 16
4.4.1.Materiał nauczania ... ............................................................................. 16
4.4.2. Pytania sprawdzajÄ…ce ............................................................................ 18
4.4.3. Ćwiczenia .............................................................................................. 19
4.4.4. Sprawdzian postępów ........................................................................... 20
4.5. Wykonywanie powłoki klejowej ................................................................. 21
4.5.1.Materiał nauczania ... .............................................................................. 21
4.5.2. Pytania sprawdzajÄ…ce ............................................................................ 21
4.5.3. Ćwiczenia ............................................................................................. . 21
4.5.4. Sprawdzian postępów ........................................................................... 22
4.6. Metody malowania ........................................................................................ 23
4.6.1.Materiał nauczania ... .............................................................................. 23
4.6.2. Pytania sprawdzajÄ…ce ............................................................................. 31
4.6.3. Ćwiczenia ............................................................................................. 31
4.6.4. Sprawdzian postępów ........................................................................... 34
4.7. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót ...................................... 35
4.7.1.Materiał nauczania ... ............................................................................. 35
4.7.2. Pytania sprawdzajÄ…ce ............................................................................ 36
4.7.3. Ćwiczenia .............................................................................................. 37
4.7.4. Sprawdzian postępów ............................................................................ 37
4.8. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony środowiska ....... 38
4.7.1.Materiał nauczania ... ............................................................................. 38
4.7.2. Pytania sprawdzajÄ…ce ............................................................................ 38
4.7.3. Ćwiczenia .............................................................................................. 38
4.7.4. Sprawdzian postępów ............................................................................ 39
5. Sprawdzian osiągnięć ...................................................................................... 40
6. Literatura ......................................................................................................... 45
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Uczysz się zawodu malarz - tapeciarz, wykorzystują modułowy program nauczania. Program
taki zakłada, że w trakcie jego realizacji wykazujesz się dużą aktywnością i samodzielnie
rozwiązujesz wiele problemów zawodowych. W ten sposób nabywasz konkretne kwalifikacje,
stanowiące podstawę do zatrudnienia, a następnie do awansu zawodowego.
Do nauki otrzymujesz poradnik  Malowanie farbą klejową , który zawiera:
- wymagania wstępne, czyli tę część wiedzy i umiejętności opanowanych w trakcie realizacji
programu poprzednich jednostek modułowych, która będzie Ci niezbędna do realizacji
materiału tej jednostki modułowej (co już musisz umieć, aby nauczyć się czegoś nowego),
- wykaz umiejętności, jakie ukształtujesz podczas pracy z tym poradnikiem (czego nowego
siÄ™ nauczysz),
- nowy materiał nauczania (co powinieneś wiedzieć, aby samodzielnie wykonać ćwiczenia),
- zestawy pytań, które pomogą Ci sprawdzić, czy opanowałeś podane treści i możesz już
rozpocząć realizację ćwiczeń (czy możesz już przystąpić do ćwiczeń),
- ćwiczenia, które mają na celu ukształtowanie Twoich umiejętności praktycznych (co i w jaki
sposób masz wykonać praktycznie),
- sprawdziany postępów (sam możesz sprawdzić, czy już potrafisz poradzić sobie
z problemami, jakie wcześniej rozwiązywałeś),
- zestawy zadań testowych (w jaki sposób nauczyciel sprawdzi i potwierdzi poziom Twojej
wiedzy),
- literaturę i wykaz niezbędnych norm (gdzie zaglądnąć, aby więcej wiedzieć i lepiej wykonać
zadania). Poradnik nie jest podręcznikiem ani tym bardziej kompendium wiedzy związanej
z zawodem. Aby zdobyć więcej interesujących Cię informacji, musisz sięgnąć do
przedstawionych pozycji, które przedstawiają najbardziej aktualną wiedzę w zawodzie.
Pamiętaj, że przedstawiony wykaz literatury nie jest czymś stałym i w każdej chwili mogą
pojawić się na rynku nowe pozycje.
Po przeczytaniu każdego pytania ze sprawdzianu postępów zaznacz w odpowiednim miejscu
TAK albo NIE  właściwą, Twoim zdaniem, odpowiedz
. Odpowiedzi NIE wskazujÄ… na luki
w Twojej wiedzy i nie w pełni opanowane umiejętności. W takich przypadkach jeszcze raz
powróć do elementów programu nauczania lub ponownie wykonaj ćwiczenie (względnie jego
elementy). Zastanów się, co spowodowało, że nie wszystkie odpowiedzi brzmiały TAK.
Po opanowaniu programu jednostki modułowej, nauczyciel sprawdzi poziom Twoich
umiejętności i wiadomości. Otrzymasz do samodzielnego rozwiązania test pisemny oraz zadanie
praktyczne. Nauczyciel oceni oba sprawdziany i na podstawie określonych kryteriów podejmie
decyzję o tym, czy zaliczyłeś program jednostki modułowej. Aby zapoznać się z taką formą
sprawdzania kwalifikacji, zakresem kontroli oraz poznać kryteria oceniania, przejrzyj
przykładowe zadania kontrolne.
W każdej chwili (z wyjątkiem testów końcowych) możesz zwrócić się o pomoc do
nauczyciela, który pomoże Ci zrozumieć tematy ćwiczeń i sprawdzi, czy dobrze wykonujesz
daną czynność.
Podczas realizacji programu jednostki modułowej musisz przestrzegać regulaminów,
przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, instrukcji przeciwpożarowych i zasad ochrony
środowiska wynikających z charakteru wykonywanych prac. Z odpowiednimi przepisami
zapoznasz siÄ™ w trakcie nauki.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, powinieneś umieć:
- stosować terminologię budowlaną,
- odróżniać technologie wykonania budynku,
- przestrzegać zasad bezpiecznej pracy, przewidywać i zapobiegać zagrożeniom,
- stosować procedury udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym,
- rozpoznawać i charakteryzować podstawowe materiały budowlane,
- odczytywać i interpretować rysunki budowlane,
- posługiwać się dokumentacją budowlaną,
- wykonywać przedmiary i obmiary robót,
- wykonywać pomiary i rysunki inwentaryzacyjne,
- organizować stanowiska składowania i magazynowania,
- transportować materiały budowlane,
- rozpoznawać i dobierać farby i materiały pomocnicze do prac malarskich,
- dobierać rodzaj i kolor farby w zależności od funkcji i charakteru pomieszczenia, obiektu,
- przygotowywać farby i materiały pomocnicze do malowania,
- rozpoznawać oraz dobierać ręczne i mechaniczne narzędzia i sprzęt malarski,
- odczytywać dokumentację budowlaną w celu rozpoznania rodzaju robót malarskich,
- oceniać warunki techniczne przystąpienia do malowania,
- stosować ogólne zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej
w trakcie przygotowania podłoża i wykonywania robót malarskich.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
 określić składniki farby klejowej,
 odmierzyć składniki farby klejowej,
 przygotować farbę klejową w kolorach jasnych, półpełnych i pełnych,
 przygotować podłoże pod malowanie klejowe,
 dobrać i nazwać narzędzia oraz sprzęt konieczny do malowania farbą klejową,
 pomalować ściany w sposób zwykły lub doborowy, zgodnie z zasadami,
 nanieść na ściany i sufity farbę klejową pędzlem, wałkiem lub aparatem natryskowym,
 przygotować stanowisko robocze do malowania techniką klejową,
 dokonać obmiaru i przedmiaru robót malarskich,
 określić szacunkowo ilość potrzebnego materiału,
 dostarczyć materiały na stanowisko robocze,
 wykonać malowanie klejowe z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
4. MATERIAA
NAUCZANIA
4.1. Składniki farby klejowej
4.1.1. Materiał nauczania
Farba klejowa składa się z pigmentów, roztworu kleju (roślinnego, celulozowego, kostnego
lub kazeinowego) oraz wody.
Podstawowym pigmentem jest kreda (glinka malarska) lub kreda pławiona (do malowania
doborowego oraz w kolorach pełnych). Oprócz kredy stosuje się barwne pigmenty, których
udział w farbie zależy od stopnia nasycenia barwy:
- jasne kolory zawierają do 15 % barwnych pigmentów w stosunku do kredy,
- kolory półpełne około 30 % barwnych pigmentów, w stosunku do kredy,
- kolory pełne do 60 % barwnych pigmentów w stosunku do kredy.
Przed przystąpieniem do przyrządzania farby, poszczególne jej składniki powinno się
odpowiednio przygotować. Kredę (w bryłach, pławioną lub w proszku) należy w przeddzień
malowania rozdrobnić i zalać wodą w beczce lub wiaderku. Wody powinno być tyle, aby kreda
była całkowicie zanurzona. Na drugi dzień należy ją dokładnie wymieszać.
W tym samym dniu miesza się również pigmenty barwne z niewielką ilością wody i uciera je
na gęstą pastę. Dopiero następnego dnia dodaje się więcej wody, rozrzedzając przygotowana
masę tak, aby dała się wylać z naczynia.
Najczęściej stosowanym spoiwem farby klejowej jest klej roślinny, zwany klejem malarskim
MT, oraz klej karboksymetylocelulozowy (Glikocel). Kleje skórne lub kostne stosuje się do
malowania doborowego farbami w kolorach pełnych.
Klej otacza cząstki pigmentów i wiąże je w powłokę, zapewniając jednocześnie jej
przyczepność do podłoża.
Klej malarski MT należy rozpuścić w zimnej wodzie, w proporcji 1 kg kleju na 8 litrów
wody (1 : 8), wsypując go wolno, cienką strużką, stale mieszając. Otrzymaną gęstą masę klejową
należy mieszać bardzo energicznymi ruchami drewnianym mieszadłem. Następnie, stale
mieszając, należy dodawać małymi porcjami wodę, aż roztwór kleju będzie łatwo spływać
z mieszadła. Należy go przygotować w ilości potrzebnej do zużycia w ciągu jednego dnia.
Klej celulozowy (Glikocel)  należy rozpuścić w wodzie w stosunku 1 kg kleju na 10 litrów
wody (1 : 10). Jest on gotowy do użycia już po upływie jednej godziny. Klej należy wsypywać
do wody bardzo wolno, stale mieszając, aby uniknąć powstawania grudek.
Klej kostny (stolarski)  należy zalać wodą na 24 godziny przed użyciem, w ilości 1 kg
kleju na 10 litrów wody. Następnie należy go podgrzać, aż do całkowitego rozpuszczenia się
kleju.
4.1.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonywania ćwiczeń.
1. Jakie znasz podstawowe pigmenty używane w technice klejowej?
2. Jaką ilość barwnych pigmentów zawiera farba klejowa w kolorze jasnym?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
3. Jak przygotowuje siÄ™ kredÄ™ przed przystÄ…pieniem do przyrzÄ…dzania farby?
4. W jaki sposób przygotowuje się pigmenty barwne przed przystąpieniem do przyrządzania
farby?
5. W jaki sposób rozrabiamy klej malarski MT?
6. W jaki sposób rozrabiamy klej celulozowy (Glikocel)?
4.1.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przygotuj składniki farby klejowej: 5 kg kredy (w bryłkach), 2 kg barwnego pigmentu oraz
1kg kleju malarskiego MT. W trakcie wykonywania ćwiczenia przestrzegaj przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuj środki ochrony osobistej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) wybrać i zapisać te składniki, które będą potrzebne do wykonania ćwiczenia,
2) zapisać sposób przygotowania tych składników,
3) przekazać nauczycielowi swoje notatki,
4) przystąpić do wykonywania ćwiczenia,
5) zwracać uwagę na porządek i przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
6) w razie wątpliwości skonsultować się z nauczycielem.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- beczka 50 l,
- waga,
- wiadra malarskie z podziałką objętościową lub pojemnik cechowany,
- różne rodzaje kredy: w bryłach, pławiona, w proszku,
- pigmenty barwne,
- klej roślinny MT,
- klej celulozowy,
- klej kostny,
- woda,
- mieszadło.
4.1.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz TAK NIE
1) rozpoznać kredę w bryłkach? Ą% Ą%
2) rozpoznać kredę pławioną? Ą% Ą%
3) rozpoznać kredę w proszku? Ą% Ą%
4) rozpoznać pigmenty barwne? Ą% Ą%
5) rozpoznać klej malarski MT? Ą% Ą%
6) rozpoznać klej celulozowy? Ą% Ą%
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
7) odmierzyć potrzebną ilość kredy malarskiej? Ą% Ą%
8) odmierzyć potrzebną ilość barwnych pigmentów? Ą% Ą%
9) odmierzyć potrzebną ilość klejów malarskich? Ą% Ą%
10) przygotować kredę (w bryłach, pławioną lub w proszku)? Ą% Ą%
11) przygotować klej malarski MT? Ą% Ą%
12) przygotować pigmenty barwne? Ą% Ą%
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
4.2. Właściwości i zastosowanie farby klejowej
4.2.1. Materiał nauczania
Techniką klejową nazywa się roboty malarskie wykonywane farbą klejową, której spoiwem
jest klej rozpuszczajÄ…cy siÄ™ w wodzie.
Zaletą powłok klejowych jest łatwość wykonania, dobre i równe krycie powierzchni,
możliwość uzyskania wielu barw o różnym stopniu nasycenia i przyjemnym, matowym
wyglÄ…dzie powierzchni.
Powłoki klejowe są odporne na ścieranie i dobrze związane z podłożem. Technikę klejową
można stosować jedynie do robót wewnętrznych, na suchych podłożach. Zawilgocenie powłok
powoduje pęcznienie kleju, obniża się ich przyczepność. Istnieje również możliwość pojawienia
się pleśni.
Powłoka ta ma znaczenie jedynie dekoracyjne. Po wyschnięciu umożliwia  oddychanie
ścian. Właściwie wykonana powłoka z farby klejowej, użytkowana w suchych warunkach, ma
dość dużą trwałość. Do zalet powłok klejowych należy również łatwość usuwania ich z podłoży,
przez zmycie pędzlem, zeskrobanie cykliną (rys. 1) lub szpachlą, po uprzednim namoczeniu
wodÄ….
Farba klejowa, dobrze trzyma się pędzla, nie ścieka przy malowaniu, zwłaszcza przy
zastosowaniu klejów celulozowych. Może być znacznie zagęszczona do konsystencji rzadkich
szpachlówek, zwanych masami fakturującymi powierzchnię podłoża.
Rys. 1 Cyklina [7]
Najlepszymi podłożami pod farby klejowe są suche tynki wapienne, cementowo  wapienne
i cementowe, nie wykazujące odczynu alkalicznego. Mogą być to również podłoża gipsowe, lecz
wymagają one uprzedniego zmniejszenia nasiąkliwości przez gruntowanie. Inne podłoża, jak na
przykład z drewna, płyt pilśniowych, kartonu, można również malować farbą klejową, lecz
trwałość takich powłok jest niewielka.
Nie nadają się do malowania farbami klejowymi mokre podłoża (na przykład świeże tynki),
a także pomieszczenia, w których występuje duża wilgotność powietrza, takie jak pralnie,
suszarnie, Å‚az
nie i kuchnie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
4.2.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonywania ćwiczeń.
1. Jakie znasz zalety powłok klejowych?
2. Co powoduje pęcznienie powłok klejowych?
3. W jaki sposób usuwamy starą powłokę klejową z podłoża?
4. Jakie znasz podłoża, na których można malować farbą klejową?
4.2.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Z wymienionych niżej pomieszczeń wybierz to, w którym Twoim zdaniem najlepiej byłoby
zastosować technikę klejową. Uzasadnij swój wybór.
- kuchnia,
- Å‚azienka,
- przedpokój,
- sypialnia,
- sala gimnastyczna,
- sala lekcyjna.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) wymienić i zapisać właściwości farby klejowej,
2) określić cechy, jakimi powinny charakteryzować się powierzchnie przegród w podanych
pomieszczeniach,
3) ocenić przydatność malowania farba klejową w poszczególnych pomieszczeniach,
4) przedstawić nauczycielowi swój wybór i uzasadnić swoje decyzje.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- zeszyt do ćwiczeń,
- przybory do pisania.
4.2.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz TAK NIE
1) określić właściwości farby klejowej? Ą% Ą%
2) wymienić wady powłok klejowych? Ą% Ą%
3) podać zastosowanie farby klejowej? Ą% Ą%
4) dobrać podłoże do farb klejowych? Ą% Ą%
5) określić sposób zmniejszenia nasiąkliwości podłoża
gipsowego pod powłoki klejowe? Ą% Ą%
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
4.3. Przygotowanie farby klejowej i materiałów pomocniczych
4.3.1. Materiał nauczania
Przygotowanie farby należy rozpocząć od wymieszania przygotowanych dzień wcześniej
gęstych past pigmentowych w proporcjach wynikających z żądanego odcienia i nasycenia barwy.
Dopiero po wymieszaniu tych składników dodaje się przygotowany roztwór kleju. Do farb
sufitowych można dodać mniej kleju, ponieważ powłoki w tych miejscach nie są narażone na
ścieranie. Klej należy bardzo dokładnie wymieszać z pastami pigmentowymi. Otrzymaną farbę
należy przecedzić przez gęste sito.
Przy dużym zapotrzebowaniu na farbę, przygotowuje się ją w sposób zmechanizowany,
w specjalnych agregatach. Do farby białej dodaje się niewielką ilość ultramaryny, w celu
osłabienia żółtego odcienia zaczynu kredowego, co intensyfikuje biel farby.
Orientacyjne receptury farb klejowych (podano składniki na 10 l farby klejowej).
Farba biała sufitowa:
glinka malarska 6 kg
klej skrobiowy 0,1-0,2 kg
ultramaryna 0,003 kg
Farba w kolorach jasnych:
glinka malarska 8 kg (do malowania aparatem natryskowym 7 kg)
pigmenty barwne 0,8 kg
klej skrobiowy 0,35 kg (do malowania aparatem natryskowym 0,4-0,5 kg)
Farba w kolorach półpełnych:
kreda pławiona 3 kg
glinka malarska 2 kg
pigmenty barwne 3 kg
klej glutynowy 0,4 kg
Farba w kolorach pełnych:
kreda pławiona 2 kg
pigmenty barwne 6 kg
klej glutynowy 0,4 kg
Przygotowanie farby klejowej można uprościć, stosując fabrycznie produkowane suche
mieszanki.
Przyrządzona farbę klejową należy obowiązkowo sprawdzić kontrolując:
- zawartość spoiwa w farbie,
- zgodność barwy z ustalonym wzorcem,
- właściwości robocze farby, w zależności od metody malowania (pędzlem czy
aparatem natryskowym),
- konsystencjÄ™ farby.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
Sprawdzenie farby przeprowadza się za pomocą próbnych wymalowań fragmentu podłoża,
na którym ma być wykonana powłoka malarska. Barwę próbki powłoki ocenia się po
wyschnięciu, przez porównanie z wzorcem, należy jednak pamiętać, że farba klejowa wysychając
jaśnieje. W celu sprawdzenia, czy farba zawiera dostateczną ilość kleju należy próbkę lekko
potrzeć suchą tkaniną ciemnego koloru. Na tkaninie nie powinny pozostać ślady startej powłoki.
Powłoka nie powinna być zbyt twarda i wykazywać spękań, które świadczyłyby o nadmiarze
kleju.
Farbę powinno się nakładać cienką i równą warstwą, wykluczając ściekanie z pędzla.
Przygotowanie materiałów pomocniczych.
Szpachlówka klejowa składa się z mieszaniny dwóch objętościowych części kredy pławionej
i jednej części gipsu, wymieszanej z 10 % roztworem kleju kostnego, z dodatkiem niewielkiej
ilości szarego mydła i pokostu. Stosuje się ją do wypełnienia wgłębień i rys w tynkach
wapiennych, cementowo-wapiennych, cementowych oraz na powierzchniach elementów
betonowych.
Szpachlówka gipsowo klejowa  składa się z mieszaniny gipsu budowlanego z kredą
pławioną i 2 % roztworem kleju kostnego. Zastosowanie jak w przypadku szpachlówki klejowej.
Zaprawa gipsowa  składa się z gipsu i piasku w proporcji 1 : 2  1 : 3. Należy wymieszać ją
z 5% roztworem kleju kostnego. Stosowana jest do naprawy uszkodzeń tynków gipsowo 
wapiennych.
Gruntowniki.
Gruntowanie to powlekanie powierzchni przeznaczonej do malowania warstwą materiału
mającego właściwości silnego wiązania się z podłożem, w celu stworzenia jednolitej powłoki
oraz zwiększenia przyczepności materiału malarskiego do powierzchni malowanej.
Do malowania klejowego stosuje się następujące gruntowniki.
Gruntownik mydlany  jest to roztwór 1% - 2% szarego mydła (10 g  20 g na litr wody).
Stosuje się go do gruntowania tynków wapiennych, cementowo wapiennych i cementowych.
Gruntownik klejowy  jest to 2,5% roztwór kleju kostnego (na 10 l wody  0,25 kg kleju).
Stosuje się go do tynków gipsowych lub elementów gipsowych.
Gruntownik pokostowy  jest to pokost lniany rozcieńczony terpentyną lub benzyną lakową
w proporcji 1:1. Stosuje się go do nasycenia powierzchni elementów gipsowych i płyt gipsowo -
kartonowych.
Istnieją gotowe do użycia gruntowniki do podłoży tynkarskich i betonowych, takie jak
Unigrunt, Ekogrunt.
4.3.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonywania ćwiczeń.
1. Jakie składniki należy zgromadzić, aby przystąpić do przygotowania farby klejowej?
2. Jaki składnik dodajemy do farby klejowej sufitowej, aby zniwelować żółty odcień zaczynu
kredowego?
3. Jakie składniki musisz przygotować, aby otrzymać farbę klejową sufitową?
4. Jakie składniki musisz przygotować, aby otrzymać farbę klejową w kolorze półpełnym?
5. Jakie ilości składników będą Ci potrzebne, aby przygotować 10 litrów farby w kolorze
jasnym?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
6. Co możemy sprawdzić przez malowanie próbne?
7. Jak przygotowujemy szpachlówkę klejową?
8. Do czego służą gruntowniki?
9. Jakie rodzaje gruntowników używamy w technice klejowej?
4.3.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przygotuj 10 litrów farby klejowej sufitowej oraz gruntownik do podłoża cementowo -
wapiennego. Sprawdz
jakość materiałów przez próbne pomalowanie fragmentu ściany
o powierzchni około 1m2. W trakcie wykonywania ćwiczenia przestrzegaj przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuj środki ochrony indywidualnej
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) wybrać i zapisać składniki potrzebne do wykonania ćwiczenia,
2) określić proporcje składników farby klejowej sufitowej,
3) dobrać narzędzia oraz sprzęt potrzebny do wykonania pracy,
4) przygotować właściwe materiały,
5) przygotować stanowisko robocze,
6) wykonać próbne pomalowanie fragmentu ściany,
7) ocenić efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- wiadra malarskie,
- pędzle kątowe,
- pędzle ławkowce,
- przygotowana dzień wcześniej glinka malarska,
- klej skrobiowy,
- ultramaryna,
- szare mydło,
- miarka,
- mieszadło,
- sito malarskie,
- woda,
- środki ochrony indywidualnej.
Ćwiczenie 2
Przygotuj 10 litrów farby klejowej w kolorze jasnym oraz gruntownik do podłoża
cementowego. Sprawdz
jakość farby przez próbne wymalowanie fragmentu ściany o powierzchni
około 1m2. W trakcie wykonywania ćwiczenia przestrzegaj przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy oraz stosuj środki ochrony indywidualnej.
Sposób wykonania ćwiczenia
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) wybrać i zapisać składniki potrzebne do wykonania ćwiczenia,
2) określić proporcje składników farby klejowej w kolorze jasnym,
3) przygotować właściwe materiały,
4) dobrać i nazwać narzędzia oraz sprzęt potrzebny do wykonania pracy,
5) przygotować stanowisko robocze,
6) wykonać próbne pomalowanie fragmentu ściany,
7) ocenić efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- wiadra malarskie,
- pędzle kątowe,
- pędzle ławkowce,
- przygotowana dzień wcześniej glinka malarska,
- przygotowany dzień wcześniej pigment w kolorze jasnym,
- klej skrobiowy,
- szare mydło,
- miarka,
- mieszadło,
- sito malarskie,
- woda,
- środki ochrony indywidualnej.
Ćwiczenie 3
Przygotuj około 2 kg szpachlówki klejowej. Wykonaj nią naprawy wgłębień i rys na
wskazanym stanowisku pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) wybrać i zapisać składniki potrzebne do wykonania ćwiczenia,
2) określić proporcje składników potrzebnych do wykonania szpachlówki klejowej,
3) przygotować właściwe materiały,
4) dobrać i nazwać narzędzia i sprzęt potrzebny do wykonania pracy,
5) wykonać naprawę wgłębień i rys na wyznaczonym stanowisku,
6) ocenić efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- wiadra malarskie,
- klej skrobiowy,
- kreda pławiona,
- gips,
- szare mydło,
- szpachelki,
- miarka,
- woda,
- środki ochrony osobistej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
Ćwiczenie 4
Przygotuj 2 litry gruntownika pokostowego. Zagruntuj nim przygotowane rozety gipsowe.
Pamiętaj o przepisach bezpieczeństwa i higieny pracy w trakcie wykonywania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) wybrać i zapisać składniki potrzebne do wykonania ćwiczenia,
2) określić proporcje składników potrzebnych do wykonania gruntownika pokostowego,
3) przygotować właściwe materiały,
4) dobrać i nazwać narzędzia i sprzęt potrzebny do wykonania ćwiczenia,
5) wykonać gruntownie elementów gipsowych,
6) ocenić efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- wiadra malarskie,
- pędzle kątowe,
- pędzle płaskie,
- pokost lniany,
- terpentyna,
- benzyna lakowa,
- miarka,
- mieszadło,
- środki ochrony osobistej.
4.3.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz TAK NIE
1) wymienić składniki farby klejowej białej sufitowej? Ą% Ą%
2) wymienić składniki farby klejowej w kolorach jasnych? Ą% Ą%
3) wymienić składniki farby klejowej w kolorach półpełnych? Ą% Ą%
4) wymienić składniki farby klejowej w kolorze pełnym? Ą% Ą%
5) wymienić składniki szpachlówki klejowej? Ą% Ą%
7) wymienić składniki gruntownika klejowego? Ą% Ą%
8) wymienić składniki gruntownika pokostowego? Ą% Ą%
9) określić proporcje składników farby klejowej białej sufitowej Ą% Ą%
10) określić proporcje składników farby klejowej w kolorach jasnych? Ą% Ą%
11) określić proporcje składników farby klejowej w kolorach półpełnych? Ą% Ą%
12) określić proporcje składników farby klejowej w kolorze pełnym? Ą% Ą%
13) określić proporcje składników szpachlówki klejowej? Ą% Ą%
14) określić proporcje składników zaprawy gipsowej? Ą% Ą%
15) określić proporcje składników gruntownika klejowego? Ą% Ą%
16) określić proporcje składników gruntownika pokostowego? Ą% Ą%
17) przygotować farbę klejową w kolorze jasnym? Ą% Ą%
18) przygotować farbę klejową w kolorze półpełnym? Ą% Ą%
19) przygotować farbę klejową w kolorze pełnym? Ą% Ą%
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
4.4. Przygotowanie podłoży
4.4.1. Materiał nauczania
Kolejność przygotowania podłoża do malowania:
- rozpoznanie podłoża przez oględziny, stwierdzenie jego przydatności oraz określenie zakresu
robót naprawczych,
- oczyszczenie podłoża z kurzu, plam, resztek zaprawy, rdzy,
- usunięcie starych powłok malarskich przez skrobanie, zmywanie, opalanie,
- naprawa, wyrównanie uszkodzonych podłoży,
- neutralizacja czyli zobojętnienie powierzchni alkaicznych,
- wygładzenie, wyrównanie powierzchni przez szpachlowanie i szlifowanie,
- gruntowanie.
Tynki pod malowanie klejowe powinny być dostatecznie twarde i suche, najlepiej 1-2 letnie
wapienne, cementowo - wapienne lub cementowe. Powinny być zagruntowane gruntownikiem
mydlanym. Tynki świeże, szczególnie cementowe i cementowo  wapienne, ze względu na
właściwości alkaliczne, wymagają uprzedniego zneutralizowania metodą fluatowania.
Neutralizowanie podłoży
Świeże i wilgotne tynki cementowe, wapienne oraz wilgotny beton zawierają w swoim
składzie wolne wapno lub węglan wapniowy i z tego powodu mają odczyn alkaiczny lub kwaśny,
co w przypadku powłok malarskich ma duże znaczenie gdyż wolne wapno wchodzi w reakcję
chemiczną z olejem i tworzy mydła nie posiadające cech błonotwórczych. W przypadku pilnych
robót, tynki należy zneutralizować (zobojętnić) przy pomocy fluatów. Fluatować można za
pomocą pędzla lub aparatu natryskowego.
W czasie fluatowania należy zachować specjalne środki ostrożności. Pomieszczenia powinny
być dobrze wywietrzone, należy pracować w okularach ochronnych, a przy natrysku  w masce.
W pomieszczeniach fluatowanych nie wolno spożywać posiłków ani palić papierosów.
Naprawa podłoży
Do naprawy pęknięć, rys, dziur o większych rozmiarach powinno się stosować taką samą
zaprawę, z której wykonany jest tynk (rys.2). Małe uszkodzenia naprawia się gipsem
szpachlowym lub budowlanym. Każda szczelina występująca w tynku powinna być pogłębiona
przynajmniej o 5 mm, a po zmoczeniu wodą wypełniona właściwą zaprawą.
Powierzchnia tynku nie może być zanieczyszczona ani zakurzona, stare powłoki powinny
być usunięte. Przy znacznych uszkodzeniach tynków polegających na odspajaniu się od
powierzchni muru, należy skuć wadliwe fragmenty tynku i miejsca te uzupełnić nowym tynkiem,
wykonanym przez tynkarza.
Nieskuteczne są naprawy rys polegające na powierzchownym zaszpachlowaniu. Z reguły
w miejscu rysy powstanie niebawem pęknięcie, natomiast słabo związana z tynkiem cienka
warstwa zaprawy będzie się złuszczała (rys. 3).
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
Rys. 2 Kolejne fazy naprawy pękniętego tynku: a) stan początkowy,
b) poszerzenie rysy i nasycenie wodą, c) zgrubne wypełnienie ubytku
zaprawą tynkarską , d) całkowite wypełnienie zaprawą na gładko
1  rysa, 2  tynk nasycony wodÄ…, 3  zaprawa tynkarska, 4  druga
warstwa zaprawy [6,s.240]
Rys. 3 Przykład wadliwego naprawiania rys i uszkodzeń:
a) zaszpachlowanie rysy bez jej poszerzenia, b)spęcznienie zaczynu
gipsowego i różnica w fakturze powierzchni
1  odspojenie się zaprawy i pęknięcie wzdłuż rysy, 2  inna faktura [6, s.240]
Czyszczenie powierzchni
Z nowych tynków należy usunąć zaschnięte grudki zaprawy, przez pocieranie drewnianym
klockiem, a następnie powierzchnię tę oczyszcza się z kurzu szczotką. Zanieczyszczenia należy
zmyć wodą z detergentem albo roztworem sody lub amoniakiem, a następnie zmyć czystą wodą.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
Usuwanie plam, zacieków i rdzy.
Aby usunąć plamę z tynku należy ją najpierw zeskrobać, póz
niej zmyć wodą albo
odpowiednim rozpuszczalnikiem. Jeżeli te sposoby nie skutkują, należy plamę zaizolować, czyli
pokryć powłoką malarską, która uniemożliwi jej przebijanie. Po wyschnięciu miejsce takie
dobrze jest powlec rzadkim mlekiem wapiennym lub szkłem wodnym. Plamy dymne należy
zmyć gorącą wodą z amoniakiem, a następnie powlec jednym z wymienionych roztworów.
Szpachlowanie i szlifowanie podłoży.
Gładką powierzchnię tynku uzyskuje się także metodą szpachlowania. Szpachlowanie polega
na nakładaniu na ścianę cienkiej warstwy gipsu szpachlowego lub gładzi za pomocą pacy lub
szpachli, a następnie po wyschnięciu przeszlifowaniu jej.
Szpachlówkę klejową nakłada się za pomocą szpachli (rys.4), w co najmniej dwóch
możliwie cienkich warstwach, zależnie od wymagań jakościowych powłok. Po wyschnięciu
każdą warstwę należy szlifować papierem ściernym.
Rys. 4 Różne rodzaje szpachelek [7]
4.4.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonywania ćwiczeń.
1. Jakie znasz podłoża malarskie?
2. Jakie czynności wykonuje się kolejno w trakcie przygotowania podłoża?
3. Jakie znasz sposoby czyszczenia podłoży?
4. Jakie znasz metody naprawy tynków?
5. W jakim celu neutralizuje się podłoże (świeże tynki)?
6. W jaki sposób można usunąć tłuste plamy z podłoża cementowo- wapiennego?
7. Jakim materiałem wykonuje się szpachlowanie?
8. Jakie narzędzia potrzebne są do szpachlowania?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
4.4.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Usuń starą powłokę z farby klejowej z podłoża cementowo - wapiennego o powierzchni
okoÅ‚o 6 m². W trakcie wykonywania ćwiczenia przestrzegaj przepisów bezpieczeÅ„stwa i higieny
pracy oraz stosuj środki ochrony indywidualnej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) ustalić i zapisać plan działania,
2) rozpoznać starą powłokę klejową,
3) wybrać i nazwać narzędzia oraz sprzęt potrzebny do usunięcia starej powłoki klejowej,
4) usunąć powłokę klejową,
5) ocenić efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- wiadro malarskie,
- pędzel ławkowiec,
- cyklina lub skrobak,
- szpachelka,
- mydło techniczne,
- woda,
- drabina,
- środki ochrony indywidualnej.
Ćwiczenie 2
Na wyznaczonym fragmencie podÅ‚oża o powierzchni okoÅ‚o 5 m² wykonaj gÅ‚adz
gipsowÄ…
pod malowanie klejowe.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) ustalić i zapisać plan działania,
2) przygotować i nazwać materiał potrzebny Ci do pracy,
3) wybrać i nazwać narzędzia oraz sprzęt potrzebny do wykonania gładzi gipsowej,
4) wykonać gładz
gipsową na podłożu,
5) ocenić efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- wiadra malarskie,
- gips szpachlowy,
- gładz
,
- papier ścierny,
- mieszadło,
- szpachelki,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
- paca,
- woda,
- środki ochrony indywidualnej.
Ćwiczenie 3
Wykonaj naprawÄ™ podÅ‚oża cementowo  wapiennego o powierzchni okoÅ‚o 7 m² pod
malowanie klejowe. W trakcie wykonywania ćwiczenia przestrzegaj przepisów bezpieczeństwa
i higieny pracy oraz stosuj środki ochrony indywidualnej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się z podłożem przeznaczonym do naprawy,
2) ustalić i zapisać plan działania wykonania ćwiczenia,
3) przygotować i nazwać materiał potrzebny Ci do pracy,
4) wybrać i nazwać narzędzia oraz sprzęt potrzebny do wykonania naprawy podłoża,
5) wykonać naprawę podłoża,
6) ocenić efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- wiadra malarskie,
- kreda pławiona,
- klej kostny,
- szare mydło,
- pokost,
- papier ścierny,
- mieszadło,
- szpachelki,
- paca,
- woda,
- środki ochrony indywidualnej.
4.4.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz TAK NIE
1) wykonać naprawę podłoża przed malowaniem klejowym? Ą% Ą%
2) wykonać gładz
na podłożu przed malowaniem klejowym? Ą% Ą%
3) wykonać szpachlowanie podłoża przed jego malowaniem? Ą% Ą%
4) rozpoznać i dobrać narzędzia do prac przygotowawczych do malowania
klejowego? Ä„% Ä„%
5) określić rodzaj uszkodzenia podłoża? Ą% Ą%
7) określić rodzaje zanieczyszczeń na podłożach? Ą% Ą%
8) rozpoznać i dobrać materiały do przygotowywania podłoży? Ą% Ą%
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
4.5. Wykonywanie powłoki klejowej
4.5.1. Materiał nauczania
Malowanie farbą klejową powinno się odbywać w pomieszczeniach, w których temperatura
powietrza wynosi 5°C do 22°C. Pomieszczenia powinno siÄ™ chronić przed przeciÄ…gami oraz zbyt
intensywnym działaniem urządzeń grzewczych.
Malowanie klejowe może być wykonane jako zwykłe i doborowe (wysokojakościowe).
Różnica między malowaniem zwykłym, a doborowym polega na staranniejszym przygotowaniu
podłoża oraz na nałożeniu dwóch lub trzech warstw powłoki, z gruntowaniem każdej warstwy
podkładowej. Następnie tepuje się ostatnią warstwę, podczas gdy przy malowaniu zwykłym
nakłada się dwie warstwy bez gruntowania warstwy podkładowej i bez tepowania.
Malowanie rozpoczyna się po przeschnięciu gruntownika mydlanego. Przy malowaniu
doborowym pierwsza warstwa farby (po wyschnięciu) jest utrwalana przez nasycenie
gruntownikiem mydlanym. Po wyschnięciu gruntownika mydlanego nakłada się druga warstwę.
Jest ona zazwyczaj ostatnią warstwą, przy malowaniu w kolorach jasnych lub półpełnych, lecz
nie stanowi to reguły.
Zastosowanie tepowania powłoki klejowej przy wykonaniu doborowym ma na celu
likwidację miejscowych zgrubień farby (na przykład śladów pociągnięć pędzla) i nadanie
powłoce jednolitej faktury.
Tepuje się powłokę lekkimi uderzeniami szczeciny specjalnej szczotki do tepowania.
Koniuszki szczeciny zatapiają się w świeżą warstwę farby, jakby nakłuwając ją. Po odsunięciu
szczotki, pod wpływem pewnej przyczepności farby do szczeciny, tworzą się drobne wzniesienia
farby, które nadają malowanej powierzchni bardziej żywy wygląd i pogłębiają odcień barwy.
Podobną fakturę uzyskuje się przy malowaniu wałkiem oraz przy natrysku zagęszczonej nieco
farby. Tepowanie jest jednym ze sposobów dekoracyjnej obróbki powierzchni powłok klejowych
nakładanych pędzlem.
Dopiero po wyschnięciu powłoki można ocenić, czy dwukrotne pomalowanie jest
wystarczajÄ…ce.
4.5.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonywania ćwiczeń.
1. W jakiej temperaturze można przystąpić do malowania farbą klejową?
2. Jakie czynniki otoczenia wpływają negatywnie na wykonywanie powłok klejowych?
3. Jaka jest różnica między malowaniem zwykłym a doborowym?
4. Gdzie malujemy sposobem doborowym?
4.5.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Ustal i zapisz warunki, jakie muszą być spełnione, aby pomalować pomieszczenie sposobem
doborowym farbÄ… klejowÄ….
Sposób wykonania ćwiczenia
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapisać definicję malowania doborowego,
2) ustalić i zapisać warunki malowania doborowego,
3) omówić zapisane warunki z nauczycielem.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- zeszyt do ćwiczeń,
- przybory do pisania.
4.5.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz TAK NIE
1) scharakteryzować warunki przystąpienia do malowania klejowego? Ą% Ą%
2) scharakteryzować malowanie zwykłe farbą klejową? Ą% Ą%
3) scharakteryzować malowanie doborowe farbą klejową? Ą% Ą%
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
4.6. Metody malowania
4.6.1. Materiał nauczania
Powłoki z farb klejowych wykonuje się ręcznie  za pomocą pędzli lub wałków albo
mechanicznie  aparatami natryskowymi.
Malowanie pędzlem polega na kolejnym nanoszeniu niewielkich ilości materiału
powłokowego na podłoże i rozprowadzeniu go równą, cienką warstwą na fragmencie podłoża
o odpowiedniej wielkości. Należy unikać zgrubień powłoki klejowej w miejscach styku
poszczególnych fragmentów pędzla. Konieczne jest w tym celu malowanie zgodne z zasadą
 mokre na mokre oraz odpowiednie ścienianie warstwy farby w miejscach połączeń ( rys. 5).
Rys. 5 Schemat zasady malowania:
a)  mokre na suche (nieprawidłowo  widoczna smuga na styku powierzchni
cząstkowych), b)  mokre na mokre (prawidłowy sposób malowania
większych powierzchni) [6, s. 75]
Nanoszenie pędzlem farby klejowej, pomimo pozornego braku komplikacji, wymaga dużych
umiejętności praktycznych uzyskania jednakowej grubości powłoki, dobranej świadomie,
w zależności od stawianych wymagań.
Do malowania farbą klejową dużych powierzchni ścian i sufitu stosuje się pędzle ławkowce
(rys.6). Do malowania w narożnikach, miejscach niedostępnych używamy pędzli kątowych
(rys.7) lub pędzli płaskich (rys.8). Często też używanymi pędzlami w malowaniu klejowym są
pędzle angielskie (rys.9), które wykorzystywane są między innymi do odcinania na powierzchni
ścian różnych kolorów farby klejowej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
Rys. 6 Pędzle ławkowce [7]
Rys. 7 Pędzel kątowy [7]
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
 Rys. 8 Pędzle płaskie [7] Rys. 9 Pędzle angielskie [7]
Przy wykonywaniu powłok dwuwarstwowych z farb klejowych stosuje się malowanie  na
krzyż (rys. 10), w którym kierunek pociągnięć pędzla w drugiej warstwie powinien być
prostopadły do kierunku pociągnięć pędzla przy wykonywaniu warstwy poprzedniej. Kierunek
pociągnięć pędzla w warstwie wierzchniej (drugiej) powłoki klejowej powinien być na ścianach
pionowy a na sufitach prostopadły do ściany okiennej (rys.11).
Rys. 10 Schemat zasady malowania  na krzyż
1  kierunek pociągnięć pędzla przy wykonaniu pierwszej warstwy,
2  przy wykonaniu drugiej warstwy [ 6,s 75 ]
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
Rys. 11 Kolejność i kierunek pociągnięć pędzla przy malowaniu ścian i sufitów:
a) pierwsza warstwa farby, b) druga warstwa farby[ 6,s 264 ]
Malowanie wałkiem
Malowanie wałkiem zapewnia uzyskanie powłoki klejowej o jednolitej grubości
i przyjemnej fakturze powierzchni. Zasada działania wałka malarskiego (rys.12) jest zbliżona do
zasady działania pędzla. Miękka okładzina wałka (z futra owczego lub nylonowego) po
nasyceniu farbą klejową, przenosi ją na podłoże. W czasie przetaczania wałka po powierzchni
podłoża, farba jest stopniowo wyciskana i równomiernie rozprowadzana.
Rys. 12 Wałek malarski [7]
Rys. 13 Wiadro malarskie [7] Rys. 14 Siatka ociekowa [7]
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
Ze względu na rozmiary wałków oraz mniejszy wysiłek fizyczny przy malowaniu,
wydajność pracy wałkiem jest około dwukrotnie większa niż przy malowaniu pędzlem. Przy
malowaniu wałkiem osiąga się znaczne oszczędności farby, w technice klejowej 25-30%.
Przed przystąpieniem do malowania wałkiem i farbą klejową, należy pomalować pędzlem
miejsce odcięcia koloru oraz inne fragmenty podłoża niedostępne dla wałka (miejsca za rurami,
naroża wklęsłe). Malowanie wałkiem zaczynamy od zanurzenia go w wiaderku (rys.13) z farbą
klejowÄ…, odsÄ…czeniu nadmiaru tej farby przez przetoczeniu go po powierzchni siatki ociekowej
(rys.14) lub rynienki. Następnie przetaczamy wałek po powierzchni podłoża (rys.15).
Rys. 15 Kierunki przetaczania wałka w trakcie malowania [5, s.76]
Natrysk mechaniczny (hydrauliczny)
Jest to metoda malowania, polegająca na pokrywaniu podłoża rozpyloną farbą, która
wydostaje się z dyszy aparatu natryskowego pod ciśnieniem. Drobiny farby wyrzucone są z dużą
energią, uderzają o powierzchnię podłoża, silnie do niej przylegają, nakładają się na siebie
tworząc powłokę klejową.
W tej metodzie materiał malarski znajduje się pod ciśnieniem, wywieranym
za pośrednictwem sprężonego powietrza w zbiorniku ciśnieniowym lub za pomocą pompy
ssąco-tłoczącej, która wtłacza materiał malarski. Do robót malarskich wykonywanych farbami
wodorozcieńczalnych (farba klejowa) stosuje się głównie aparaty niskociśnieniowe
(0,02 Mpa - 0,1 MPa). Materiał powłokowy znajdujący się pod ciśnieniem, doprowadza się
przewodem gumowym do urządzenia rozpylającego, w którego głowicy znajduje się dysza, czyli
otwór o małej średnicy. Wypływająca z dyszy farba ulega gwałtownemu rozproszeniu na drobne
kropelki, formujące się w stożkowaty strumień.
Prawidłowe wyniki malowania farba klejową metodą natrysku mechanicznego zależą od
ścisłego doboru trzech parametrów pracy aparatu natryskowego:
" lepkości materiału malarskiego,
" wielkości ciśnienia i średnicy otworu dyszy,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
" umiejętnego prowadzenia urządzenia rozpylającego z zachowaniem właściwej, zawsze
jednakowej odległości dyszy od malowanej powierzchni( rys.16).
Rys. 16 Odległość końcówki aparatu natryskowego od powierzchni podłoża: a) za mała,
b) właściwa, c) za duża [6, s.80]
Grubość warstwy farby klejowej reguluje się prędkością przesuwania urządzenia
rozpylajÄ…cego. Natrysk prowadzi siÄ™ pasmami zachodzÄ…cymi nieco na siebie, z zachowaniem
krzyżowania się kierunków nakładania farby klejowej w obu warstwach powłoki (rys.17 i 18).
Rys. 17 Sposób prowadzenia końcówki rozpylającej płaskim strumieniem farby;
a) I malowanie, b) II malowanie [6, s. 80]
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
Rys. 18 Sposób prowadzenia końcówki rozpylającej okrągłym strumieniem farby;
a) I malowanie, b) II malowanie [5, s.80]
Rys. 19 Aparat malarski [6]
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
Nakładana aparatem malarskim (rys.19) warstwa farby klejowej nie powinna być zbyt
cienka, ze względu na słabe krycie, ani zbyt gruba, gdyż może nastąpić ściekanie farby.
Umiejętność malowania aparatem natryskowym wymaga dużej wprawy.
Przy malowaniu farbą klejową aparatem natryskowym, uzyskuje się ponad pięciokrotnie
większą wydajność pracy w porównaniu z malowaniem pędzlem.
Obliczanie zużycia farby klejowej i materiałów pomocniczych
Obliczenie potrzebnej ilości farby musimy zacząć od zmierzenia i obliczenia powierzchni,
którą chcemy wymalować. Ogólne zasady wykonywania przedmiaru i obmiaru poznałeś
w trakcie realizacji programu jednostki modułowej 714[01].Z1.01. Zużycie farby klejowej różni
się dość znacznie, w zależności od rodzaju i stopnia gładkości podłoża, metody malowania oraz
wymagaÅ„ jakoÅ›ciowych. Orientacyjnie można przyjąć, że na pomalowanie 1 m² tynku
wapiennego farba klejową w kolorze jasnym zużywa się ok. 0,4 litra gotowej do malowania farby
(na jedna warstwÄ™).
Po zakończeniu prac malarskich należy dokonać obmiaru robót, to jest obliczyć rzeczywiste
zużycie materiałów i ilość wykonanych prac (rys. 20).
Rys. 20 Przykładowy sposób obliczeń powierzchni malowania ścian [3.s.84]
Zużycie materiałów pomocniczych w dużej mierze zależy od zakresu prac
przygotowawczych podłoża do malowania. Przed przystąpieniem ważne jest dokładne obejrzenie
podłoża, które zamierzamy wymalować. Na tej podstawie możemy zaplanować ilość potrzebnych
materiałów pomocniczych. Należy również pamiętać, aby nie przygotowywać szpachlówek
w większej ilości niż to jest konieczne, lepiej zrobić to dwa razy niż wyrzucić nadmiar.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
4.6.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonywania ćwiczeń.
1. Jakimi narzędziami ręcznymi wykonujemy malowanie farbą klejową?
2. Czym powinny się charakteryzować powłoki klejowe?
3. Na czym polega zasada malowania  mokre na mokre ?
4. Jakimi pędzlami wykonujemy malowanie dużych powierzchni ścian i sufitu?
5. Jakich pędzli używamy do malowania miejsc trudno dostępnych?
6. Na czym polega malowanie  na krzyż ?
7. Jaka jest kolejność i kierunek pociągnięć pędzla przy malowaniu ścian i sufitu?
8. Czy malowanie wałkiem przyśpiesza malowanie?
9. Do czego służy aparat natryskowy?
10. Jaka jest najlepsza odległość końcówki aparatu malarskiego od powierzchni podłoża?
11. W jaki sposób prowadzi się natrysk farby?
12. Jaki jest główny czynnik wpływający na zużycie farby?
13. Jakie jest orientacyjne zużycie farby klejowej na 1m² tynku?
14. Na jakiej podstawie obliczamy ilość materiałów pomocniczych?
4.6.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj dwukrotne malowanie Å›cian o Å‚Ä…cznej powierzchni okoÅ‚o 10 m² zielonÄ… farbÄ…
klejową. Pomaluj ściany w sposób zwykły, na przygotowanym wcześniej podłożu. Użyj gotowej
farby. Malowanie wykonaj za pomocą pędzli. W trakcie wykonywania ćwiczenia przestrzegaj
przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuj środki ochrony indywidualnej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się z tekstem przewodnim,
2) wypełnić załączniki do tekstu,
3) skonsultować z nauczycielem plan działania,
4) wybrać i przygotować materiały potrzebne do wykonania ćwiczenia,
5) dobrać narzędzia oraz sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
6) określić kolejność i kierunek pociągnięć pędzla,
7) przygotować stanowisko robocze,
8) wykonać malowanie ściany,
9) skontrolować i ocenić efekty swojej pracy,
10) przeanalizować proces wykonania.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- przygotowana farba klejowa w kolorze zielonym,
- pędzle ławkowce,
- pędzle kątowe,
- pędzle płaskie,
- wiadra malarskie,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
- drabina,
- środki ochrony indywidualnej,
- teksty przewodnie z załącznikami.
Ćwiczenie 2
Wykonaj dwukrotne malowanie sufitu farbą klejową sufitową na przygotowanym wcześniej
podÅ‚ożu o powierzchni okoÅ‚o 9 m². Użyj gotowej farby. Malowanie wykonaj za pomocÄ… pÄ™dzli.
W trakcie wykonywania ćwiczenia przestrzegaj przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz
stosuj środki ochrony indywidualnej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) wybrać i przygotować materiały potrzebne do wykonania ćwiczenia oraz zapisać ich nazwy,
2) określić kolejność i kierunek pociągnięć pędzla,
3) dobrać narzędzia oraz sprzęt potrzebny do wykonania pracy oraz zapisać ich nazwy,
4) przygotować stanowisko robocze,
5) wykonać malowanie sufitu,
6) ocenić efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- przygotowana farba klejowa sufitowa ,
- pędzle ławkowce,
- pędzle kątowe,
- pędzle płaskie,
- wiadra malarskie,
- drabina,
- folia malarska,
- taśma maskująca,
- środki ochrony indywidualnej.
Ćwiczenie 3
Wykonaj malowanie ścian farbą klejową, w kolorze żółtym, na przygotowanym wcześniej
podÅ‚ożu o powierzchni okoÅ‚o 8 m². Użyj gotowej farby. Malowanie wykonaj za pomocÄ… waÅ‚ków.
W trakcie wykonywania ćwiczenia przestrzegaj przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz
stosuj środki ochrony indywidualnej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) wybrać i przygotować materiały potrzebne do wykonania ćwiczenia oraz zapisać ich nazwy,
2) określić kolejność i kierunek przetaczania wałka,
3) dobrać narzędzia oraz sprzęt potrzebny do wykonania pracy oraz zapisać ich nazwy,
4) przygotować stanowisko robocze,
5) wykonać malowanie ściany,
6) ocenić efekty swojej pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
Wyposażenie stanowiska pracy:
- przygotowana farba w kolorze żółtym,
- wałki,
- pędzle kątowe,
- pędzle płaskie,
- siatka ociekowa,
- wiadra malarskie prostokÄ…tne,
- rynienka,
- drabina,
- folia malarska,
- taśma maskująca,
- środki ochrony indywidualnej.
Ćwiczenie 4
Wykonaj malowanie ścian farba klejową niebieską, na przygotowanym wcześniej podłożu
o powierzchni okoÅ‚o 9 m². Użyj gotowej farby. Malowanie wykonaj za pomocÄ… aparatu
malarskiego. W trakcie wykonywania ćwiczenia przestrzegaj przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy oraz stosuj środki ochrony indywidualnej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) wybrać i przygotować materiały potrzebne do wykonania ćwiczenia oraz zapisać ich nazwy,
2) określić kolejność i kierunek natrysku,
3) dobrać narzędzia oraz sprzęt potrzebny do wykonania pracy oraz zapisać ich nazwy,
4) przygotować narzędzia do pracy,
5) przygotować stanowisko robocze,
6) wykonać malowanie ściany,
7) ocenić efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- przygotowana farba w kolorze niebieskim,
- aparat malarski,
- pędzle kątowe,
- pędzle płaskie,
- wiadra malarskie,
- drabina,
- kartka i przybory pisarskie,
- folia malarska,
- taśma maskująca,
- środki ochrony indywidualnej.
Ćwiczenie 5
Oblicz potrzebną ilość farby klejowej w kolorze jasnym na wymalowanie dwukrotne
100 m² Å›cian bez otworów okiennych i drzwiowych. Ile puszek o pojemnoÅ›ci 5 litrów musisz
przygotować aby można było wykonać to zadanie?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapisać plan działania,
2) obliczyć potrzebną ilość farby klejowej,
3) obliczyć liczbę puszek,
4) omówić z nauczycielem swoje obliczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- kalkulator,
- zeszyt do ćwiczeń,
- przybory do pisania.
Ćwiczenie 6
Na stanowisku pracy znajduje się 27 litrów farby klejowej w kolorze pomarańczowym.
Oblicz, jaką powierzchnie ścian możesz pomalować taką ilością farby, zakładając, że malowanie
będzie dwukrotne.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapisać plan działania,
2) obliczyć powierzchnię ściany do wymalowania,
3) omówić z nauczycielem swoje obliczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- kalkulator,
- kartka,
- przybory do pisania.
4.6.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz TAK NIE
1) rozpoznać pędzle używane w technice klejowej? Ą% Ą%
2) rozpoznać narzędzia i sprzęt używane w technice klejowej? Ą% Ą%
3) wykonać malowanie ścian i sufitów farbą klejową przy pomocy pędzli? Ą% Ą%
4) wykonać malowanie ścian i sufitów farbą klejową przy pomocy wałka? Ą% Ą%
5) wykonać malowanie ścian i sufitów farbą klejową przy pomocy aparatu
malarskiego? Ä„% Ä„%
6) obliczyć ilość farby klejowej do wymalowania jednokrotnego? Ą% Ą%
7) obliczyć ilość farby klejowej do wymalowania dwukrotnego? Ą% Ą%
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
4. 7. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót
4.7.1. Materiał nauczania
Odbiór malowania klejowego powinien nastąpić nie wcześniej niż po 7 dniach od wykonania
powłoki klejowej.
Powierzchnie powłok klejowych powinny być jednolite, bez uszkodzeń, smug, prześwitów,
plam i śladów pędzla. Nie dopuszcza się powłok wykazujących spękania, złuszczenia,
odstawanie od podłoża oraz widoczne ślady łączeń i poprawek. Najczęściej występujące wady
powłok klejowo podano w tabeli nr 1.
Powłoki nie powinny się ścierać przy potarciu tkaniną oraz nie mogą wykazywać
rozcierających się grudek pigmentów. Powłoki nie powinny zawierać pigmentów szkodliwych
dla zdrowia oraz wydzielać przykrej woni. Przy malowaniu doborowym powłoka powinna być
gładka lub wykazywać jednolitą fakturę powierzchni, zgodną z wzorcem.
Linie styku różnych barw powłoki powinny być proste. Dopuszcza się odchylenia od linii
prostej nie większe niż 2 mm/m i 3 mm na całej długości linii rozgraniczenia barw przy
malowaniu zwykłym i odpowiednio 1mm/m i 2 mm na całej długości linii przy malowaniu
doborowym.
Tabela 1 Najczęściej występujące wady powłok klejowych [ 4.,s.447]
Rodzaj wady Przyczyna powstawania Sposób zapobiegania
1 2 3
- za duże napięcie wewnątrz - przestrzegać zasad budowy
A
uszczenie się powłoki powłoki (niewłaściwa powłoki klejowej,
budowa, za duża zawartość odpowiednio dozować klej,
kleju), - malować na mocnych
- niedostateczna przyczepność i czystych podłożach;
do podłoża (słabe podłoże, słabe tynki wzmocnić przez
nie usunięte stare powłoki, fluatowanie,
za mała zawartość kleju, - regulować nasiąkliwość
za gruba powłoka ), podłoża,
- zamarznięcie mokrej powłoki. - zapewnić właściwą
temperaturę pomieszczeń
(powyżej 5ºC).
Ścieranie się powłoki - za mała zawartością kleju, - sprawdzić przyczepność
- rozcieńczanie farby wodą, farby przed malowaniem,
- użycie zbyt długo - rozcieńczyć farbę wodą
przechowywanej farby, klejowÄ…,
- wpływ nadmiernej - stosować świeżo
wilgotności pomieszczenia. przyrządzoną farbę,
- nie stosować farb
klejowych
w pomieszczeniach
wilgotnych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
Widoczne smugi i ślady - malowanie na podłożu zbyt - zmniejszyć nasiąkliwość
pędzla nasiąkliwym, podłoża przez odpowiednie
- za długie przerwy gruntowanie,
w malowaniu jednej - malować metodą mokre na
płaszczyzny, mokre,
- zbyt gruba warstwa farby, - dobrać właściwą
- niewłaściwy kierunek konsystencję farby,
pociągnięć pędzla na suficie. - wierzchnią warstwą farby
nanosić na suficie
pociągnięciami pędzla
prostopadłymi do ściany
okiennej.
Niejednorodna faktura - wykonanie naprawy podłoża - do większych napraw
powierzchni powłoki zaczynem gipsowym, stosować zaprawy zamiast
- niejednolita nasiąkliwość zaczynu gipsowego,
podłoża, - właściwie gruntować tynk,
- z
le wymieszane składniki - starannie przygotować
farby, użycie farby nie farbę.
przecedzonej przez sito.
Plamy i odbarwienia - przebijające zanieczyszczenia - plamy podłoża usunąć albo
powłoki podłoża (plamy, zacieki), izolować,
- smugi z roztartego pędzlem - nie stosować pigmentów
pigmentu, w postaci suchej lub
- odbarwienia pigmentu niedostatecznie roztartych,
w miejscach reperacji podłoża - cedzić gotową farbę przez
alkalicznymi zaprawami, bez gęste sito,
zneutralizowania. - miejsca naprawy
zaprawami wapiennymi
fluatować,
stosować zaprawy
gipsowo - piaskowe lub
gipsowo - wapienne,
stosować pigmenty
odporne na alkalia.
4.7.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonywania ćwiczeń.
1. Kiedy powinien nastąpić odbiór malowania klejowego?
2. Jakich powłok klejowych nie dopuszcza się do odbioru?
3. Jakimi cechami powinna się charakteryzować dobra powłoka z farby klejowej?
4. Jakie jest dopuszczalne odchylenie od linii prostej linii rozdzielenia barw?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
4.7.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj odbiór robót malarskich ścian pokrytych farbą klejową.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapisać plan działania,
2) obejrzeć wykonana powłokę klejową,
3) zapisać wnioski, dotyczące jakości wykonanych prac,
4) określić przyczyny ewentualnych zaobserwowanych usterek
5) omówić z nauczycielem wykonane ćwiczenie.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- przybory do pisania,
- zeszyt do ćwiczeń.
4.7.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz TAK NIE
1) określić po ilu dniach powinien nastąpić odbiór prac wykonanych
farbÄ… klejowÄ…? Ä„% Ä„%
2) określić jakich powłok klejowych nie dopuszcza się do odbioru? Ą% Ą%
3) określić jakimi cechami powinna się charakteryzować dobra powłoka
z farby klejowej? Ä„% Ä„%
4) określić jakie jest dopuszczalne odchylenie linii prostych rozgraniczenia
barw? Ä„% Ä„%
5) rozpoznać usterki podłoża i powłoki farby klejowej? Ą% Ą%
6) określić przyczyny powstania zaobserwowanych usterek? Ą% Ą%
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
4.8. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony
środowiska
4.8.1. Materiał nauczania
Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące robót malarskich zostały omówione
w trakcie realizacji programu jednostki modułowej 714[01].Z1.02 Przygotowanie farb
i materiałów pomocniczych do prac malarskich. W tym rozdziale przypomniano najważniejsze
z nich, w odniesieniu do malowania klejowego.
W pomieszczeniach, w których są prowadzone roboty malarskie farbami wodnymi, należy
wyłączyć lub zabezpieczyć instalację elektryczną i stosować zasilanie nie powodujące zagrożenia
porażeniem prądem elektrycznym. Podczas malowania natryskowego należy chronić oczy
okularami ochronnymi, a drogi oddechowe maską. Pomieszczenia powinny być dobrze
wywietrzone. W pomieszczeniach, w których przeprowadza się fluatowanie nie wolno spożywać
posiłków ani palić papierosów.
Narzędzia i sprzęt malarski powinny być użytkowane zgodnie z przeznaczeniem.
Rusztowanie powinno być mocno zakotwiczone. Drabiny malarskie nie powinny wykazywać
jakichkolwiek uszkodzeń.
Farbę klejowa jest materiałem mineralnym i w związku z tym nie stanowi zagrożenia
środowiska. Resztki zużytej farby należy usunąć po stwardnieniu.
4.8.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonywania ćwiczeń.
1. Jakie zagrożenie porażeniem prądem elektrycznym występuje przy malowaniu klejowym?
2. Jak chronimy oczy i drogi oddechowe przy malowaniu farbÄ… klejowÄ… aparatem malarskim?
3. Jakie środki ostrożności należy zachować przy fluatowaniu?
4.8.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Jakie zachowasz środki ostrożności przy wykonywaniu fluatowania świeżego tynku?
Spróbuj przewidzieć, jakie zagrożenia mogą wynikać z braku zachowania należytych środków
ostrożności.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) ocenić zagrożenia przy fluatowaniu,
2) zapisać swoje spostrzeżenia,
3) omówić z nauczycielem wykonane ćwiczenie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38
Wyposażenie stanowiska pracy
- przybory do pisania,
- zeszyt do ćwiczeń.
4.8.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz TAK NIE
1) określić, jakie zagrożenie porażeniem prądem elektrycznym występują przy
malowaniu klejowym? Ä„% Ä„%
2) określić, jakie środki ostrożności należy zachować przy fluatowaniu? Ą% Ą%
3) określić, jakie środki ochrony indywidualnej należy stosować
przy malowaniu aparatem natryskowym? Ä„% Ä„%
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
39
5. SPRAWDZIAN OSI
GNI
Ć
INSTRUKCJA DLA UCZNIA
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartÄ™ odpowiedzi.
3. Zapoznaj siÄ™ z zestawem zada testowych.
4. Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.
5. Test składa się z zadań reprezentujących dwa poziomy wymagań: podstawowy (P)
i ponadpodstawowy (PP).
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej
rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie tego
zadania na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.
9. Na rozwiÄ…zanie testu masz 35 min
Powodzenia
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
40
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Najkorzystniejszą temperatura przy wykonywaniu powłoki klejowej jest
a) 0º C ÷ 15º C.
b) 0º C ÷ 25º C.
c) 5º C ÷ 22º C.
d) 10º C ÷ 30º C.
2. Przygotowując kredę malarską do przyrządzania farby należy zalać ją wodą
a) 2 godziny wcześniej.
b) 24 godziny wcześniej.
c) 10 godzin wcześniej.
d) 1 godzinę wcześniej.
3. Wycieranie się powłoki klejowej może być spowodowane przez
a) użycie farby ze zbyt małą zawartością kleju.
b) nałożenie zbyt grubej warstwy farby.
c) złe wymieszanie składników farby klejowej.
d) malowanie na podłożu zbyt nasiąkliwym.
4. Widoczna smuga na styku malowanych powierzchni cząstkowych świadczy o tym, że w czasie
wykonywanych robót nie przestrzegano zasady
a) malowania  mokre na mokre .
b) malowania  suche na mokre .
c) malowania  na krzyż .
d) malowania doborowego.
5. Stara powłokę klejową można usunąć za pomocą
a) Å‚ugowania.
b) zmycia lub zeskrobania.
c) fluatowania.
d) opalania.
6. Pędzle ławkowce służą do malowania
a) kaloryferów.
b) trudno dostępnych miejsc.
c) powierzchni ścian i sufitu.
d) narożników.
7. Powłok klejowych nie można stosować na podłożach
a) wilgotnych i alkalicznych.
b) z tynków wapiennych i cementowych.
c) gipsowych.
d) metalowych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
41
8. Żółtawy odcień farby klejowej sufitowej można zlikwidować stosując dodatek
a) ochry.
b) kredy.
c) bieli cynkowej.
d) ultramaryny.
9. Farby zawierajÄ…ce do 30 % pigmentu barwnego nazywamy
a) kolorami pełnymi.
b) kolorami jasnymi.
c) kolorami półpełnymi.
d) kolorem białym.
10. Gruntowanie podłoża wykonuje się w celu
a) wyrównanie podłoża.
b) zobojętnienia alkalicznego odczynu.
c) usunięcia plam.
d) zmniejszenie nasiąkliwości.
11. Farby zawierajÄ…ce do 60 % pigmentu barwnego nazywamy
e) kolorami pełnymi.
f) kolorami jasnymi.
g) kolorami półpełnymi.
h) kolorem białym.
12. Do naprawy dużych uszkodzeń tynków wapiennych stosujemy
a) zaprawÄ™ glinianÄ….
b) zaprawÄ™ wapiennÄ….
c) zaczyn gipsowy.
d) zaprawÄ™ gipsowÄ….
13. Orientacyjne zużycie farb klejowych przy jednokrotnym malowaniu wynosi około
a) 0,4 l na m².
b) 0,7l na m².
c) 1 l na m².
d) 0,2 l na m².
14. Która z wymienionych czynności malarskich nie wchodzi w zakres przygotowania
podłoża do malowania?
a) Gruntowanie.
b) Tepowanie.
c) Szpachlowanie.
e) Fluatowanie świeżych tynków.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
42
15. Kolejność nanoszenia warstw prostopadle do poprzednich w celu równomiernego
rozprowadzenia farby to zasada malowania
a)  suche na mokre .
b)  na krzyż .
c)  pionowe na pionowe .
d)  mokre na mokre .
16. StosujÄ…c farby zawierajÄ…ce do 15 % pigmentu barwnego uzyskujemy
a) kolory pełne.
b) kolory jasne.
c) kolory półpełne.
d) kolor biały.
17. Gruntownik pokostowy stosuje siÄ™ do nasycenia powierzchni
a) tynków wapiennych.
b) tynków cementowo-wapiennych.
c) tynków cementowych.
d) elementów gipsowych.
18. Klej malarski MT rozpuszcza siÄ™ w wodzie w proporcji
a) 1 : 10.
b) 1 : 8.
c) 1 : 5.
d) 1 : 2.
19. Farbę białą sufitową wykonasz z:
a) kredy pławionej, glinki malarskiej, pigmentów barwnych, kleju skrobiowego.
b) kredy pławionej, glinki malarskiej, ultramaryny, kleju glutynowego.
c) glinki malarskiej, ultramaryny, kleju malarskiego MT.
d) kredy pławionej, pigmentów barwnych, kleju glutynowego.
20. Szpachlówkę klejową wykonasz z:
a) pokostu lnianego, benzyny lakowej.
b) gipsu budowlanego, kredy pławionej, kleju kostnego.
c) gipsu budowlanego, piasku.
d) kredy pławionej, gipsu budowlanego, szarego mydła, pokostu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
43
KARTA ODPOWIEDZI
ImiÄ™ i nazwisko..........................................................................................
Malowanie farbÄ… klejowÄ… 714[01].Z1.04
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1
a b c d
2
a b c d
3
a b c d
4
a b c d
5
a b c d
6
a b c d
7
a b c d
8
a b c d
9
a b c d
10
a b c d
11
a b c d
12
a b c d
13
a b c d
14
a b c d
15
a b c d
16
a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
44
6. LITERATURA
1. Cassell J., Parham P.: Malowanie domu Arkady. Warszawa 1997
2. Ratsa S.: Malowanie i tapetowanie. Pagina, Wrocław 1999
3. Woleński J., Woleńska W.: Sami malujemy mieszkanie. Alfa Warszawa 1991
4. Wolski Z.: Zarys materiałoznawstwa budowlanego. WSiP, Warszawa 1994
5. Wolski Z.: Roboty malarskie. WSiP, Warszawa, 2000
Normy i katalogi:
1. Katalog Nakładów Rzeczowych nr 2-02.  Orgbud Spółka z o.o. Warszawa 1998
2. Katalog Polskich Norm 2000. Wybór norm budowlanych cz. 1-3. Polski Komitet
Normalizacyjny, Warszawa 2000.
Akty prawne:
1. Ustawa z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r. Nr 207. poz. 2016
z póz
niejszymi zmianami).
2. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa
i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U. Nr 47, poz. 41).
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
45