Zdjęcie1135

Zanim do togo doszło, ukończył warszawskie gimnazjum i zapisał się na Uniwersytet Warszawski. Przeszedł też — jak tylu jego rówieśników — przez uczniowskie i studenckie kółka samokształceniowe, w których rozbudzona intelektualnie młodzież szukała — śladem filomatów i filaretów — nowego ładu moralnego i światła wiedzy, nie mieszczącej się w ciasnych programach carskiego szkolnictwa. Poza tym żył jak inni młodzieńcy z jego środowiska. Wspominał później te lata jako „(...) okres spędzony w kołach arystokratycznych, w luksusie, na flirtach i hulatyce”^f. Jak się wydaje, nie były to ani wielka arystokracja, ani wielki luksus, ani wielka hulatyka, lecz godne uwagi jest to, że Znaniecki kontrastuje ten okres z okresem, który miał się zacząć w roku 1903, kiedy to po relegowaniu go z uniwersytetu za udział w studenckich protestach udał się za granicę na swoją pierwszą — jak to określa Oitamki — enugrację. Wyjazd z Warszaw,., do kHrej Zostało tał powrócić *taj więcej po ądui Itak. fjłi dragi krąg IW

óaoi iiii m i/rwjTt

tai «Mpqóiq cajpagi Zeaauedaega

to    bnM lwa japa tftm- Okro

etynuś pif w Smyar-

taka ^ tap?5tata| Upi tata—ta kf paqk — juz atata —

#>■ *ta| aśaię tyś ft Uną ÓH|k* tai kn pta j

tafK kcetuzjowas]

ta tft wo Francji, ffak aun uczestniczy redagowaniu czasopisma, handluje starociami. Pracuj* Jako robotnik, sekretarzuje w Stówa-rsyncśn Artystów Rosyjskich, a nawet wy-

Itnd.

Ibid.

20

IŁ

stępuje w wędrownej trupie cyrkowo-lcatral-nej ^,0.

Po tych wszystkich przygodach wraca do Szwajcarii i przez dwa lata studiuje na Uniwersytecie Genewskim, pogłębiając swą wiedzę o języku i literaturze francuskiej oraz o filozofii i teorii nauki. W Genewie Znaniecki żeni się ze swoją koleżanką uniwersytecką, Emilią Szwejkowską. Jesienią 1907 roku przenosi się do Zurychu, gdzie przez rok kontynuuje studia, podejmując jednocześnie pracę bibliotekarza w słynnym Polskim Muzeum Narodowym w Raperswilu. Studia Znanieckiego obejmują w tym czasie przede wszystkim filozofię, ale wśród przedmiotów dodatkowych pojawia się socjologia. W następnym roku akademickim Znaniecki przenosi się do Paryża, gdzie zamierzał doktoryzować się na Sorbonie. Doktorat nie doszedł do skutku z powodu śmierci promotora; nie wiemy lm tartą nawet, czy rozprawa doktorska pt. Idem kosom « szlachty fimmcuśkiej zo-

rat filozofii uzyskał Bromsła m Malm owskL Praca doktorska Znanieckiego była (jeśli nie czyż niefortunnego Cheops*o) jego debiutem Otwierała ona kolejny etap jego

•• Ta ft dalsze dane biograficzne podaję w wfękenśrt za wstępem Z. Dulczew*kle*o cytowanym w przypisie a.