Ściąga 2 z Ekonomiki i Organizacji Rolnictwa

bramo wartość proouiuow pociioticcłua rolniczego zakupionych przez gospodarstwo (pasze treściwe, nasiona, zwierzęta hodowlane).

prano to sformułował w XVIII wieku minister finansów Ludwika XVI (Francja). Trugot stwierdził, źe przy wzrastających jednakowych dawkach nakładów oa dana powierzchnię przyrost plonów poczynając od pewiig granicy maleje.

Prawo Turgota nic mówi o stosunku naldadónr pieniężnych cb pieniężni dochodów; ale sjosanlu muirairnch do pożytków ia natura (ieal to, więc prawo pmdotoyunoścj).

Prawo pozwala określić optymalny stopień intensnmcsd fj. Tzw. granicę iracnsywraci Granica ta jest wtedy osiągnięta, gdy wartość oeaatnirgo nakłada równa jest wartości catamiggp pe^iofla dochodu brutta

Prawo to nie uwzględnia jatek rozwoju tcdinologn i sil tirarczycfa - czynniki le będą bowiem przesuwały granicę inicnsrwaaki tr prawu.

mudnt ri morami bnrtmrn BWK pnridTi

OdjpL Prólńiy tomrową brano (RP) storarią produkty tobie ąazohwe poza gospodarstwo. Piodufcja couarom neno <P*J lo prodokt^i towamj brano (PJ>) BBKSpmdd^rołmzAąwir. pnrz gospałnsno na ode prolaknjK. ńodińcp czysta (P*) - to widknść produkty nowo HjiuoDincj w piąiibUiic radxrrm_ Czyli jest to' wartość pudutąi głobalraj nrinos wartość .^ufeip iiuM-iiihwrfi (gamte podhodzBKt roboczego własne i adnipiaz surowce podh. Nkrotniczcgo) -jest to jwodnfaji czysta Uucao (P«t>)- Produkcja czysta równa się pmcfc faji enskj brono nuncg arabzagŁ

Touaiowosć jest to stosunek paodokcji fcmarofwjdoprodróat^ gtabahwj - wyrakniygo zwykle w % ty jnuużj my prasa: 100.

oa

koszty pracy v --

prodakgi pochodzcnd Joktom*.— _

tzsliTg i amortyzacji).

Do nkrfanna wr n^ciu bryło pojpdc docłiochu »nimr>ry ąjj. dochodu pnrotfająnrgo rodzinie chfeps&ig po opłacenia wszysffcidi gotówkowych wydatków. Po wejściu do Unii pojęcie dochcdn rulzuczz^o zastąpiono pejęckm Wyraka finansowego (FADN)- czyli dochrprto z rodunnego gosjadaettna rotega

Odp. Taras Robert MaUps txi w harfa 1766-1834 i byt dmnomte angiriifcim (był oŁ 30 lal młodszy od TYngotak Wschodząc z dwóch przesłanek: I) ogranioomch zasobów ziemi, 2) malejącej cńńaywnośd nakładów na protkńaję rolną (prawo Tragota) - stworzył teorię wg. której ilość środków i)Hiuaao«ydi wzrasta tr postępie antmctycTirnn. a baba ludności natomiast w postępie geometrycznym. Stąd pogłębiająca się nędza społeczeństw.

Sądził, że stan równowagi w tym układzie uprowadzają wyniszczające ludność wojny i epifanie. Zwolennicy teori Malthasa stworzyli nowy kiaunck rfcmmmianp-dcinograficziiy i posłakmali ograniczenie nędzy przez hamowanie przyrasta nstarałucgo. Teoria ta mc mrzgłędaia postępu teduńcznobiologicziiegD (np zicJcna rcnoincja w Indiach, produkcja alg

h Japonii itp.).

mkfaóró a cw mdl mrcrri kwrtmr? Ooór

u*M

MtlKłkr.

Odp: Nakłady stanówką grodki (oafcnały i proca), kiórc zalały skierowane fah zamkrzamy shawrać do prodskip. Będą to, więc

-    mkiadypoprhwą

-    nakłady meczowe (materiałowy.

Zawsze purow upjenzy mkŁwły z efektem, który nynróąąhEodufcgę).

A więc jeżefi na jedzą palkę wagi pobtey produkcję globalną to na drugiej szalce wagi będę nakłady globalne.

fiiunDUM FAPNL

Odp. FADN to europejski system zhkiania dnmh radarakowydi z gospodiisiw rolmcfa (rozpoczęty, w 196>r.).

FADN gromadzi    opisujące sytuacje

edkonortDcziKą i tlftaireową gtwpoduslwr mhmJi Ghńnuin ockm Systeaam Zbierania i Dąsach W acłiuwkoiiych

(polskiego FADN) jest dostarczanie do skd dany cli z igrotukifywnej ptóbr

gnspodartfw rolnych do sioca Danych PirhwnłrMyrh zgjospL rolnych - FADN. Dane te są nsozplziem we pugmotroanni i rcałizaąi Wspólmą Potity ki Roimy UduL Mogą być ponadto wykorzystywane:    przez

orgamzroąe rachunków, ośrodka nsrafcowo-batfanracmzir daradzfwie lolnkzym.

Obecnie w rolnictwie Łrajuwym ustaiooo probę repre 2 r.nfnty irną 12100 gospodarstw (jedno gpspodaisiwo nąmacnuije śiedmo 62 gpT.ą iuf ii lit i* u)

W 2faiaamu danych oUrwiąztgą •sańjrz

«    nu i^łtmtyg

—    ■sjrisir j by^iniłBfy danych

-    Takaż wyŁjufzysrtwanra damch do celów podnkonych.

J5 Wnlvw Dołożenia gospodarstwa (odległość nd rvnku) na Intensywność). Omów model TliLnma

Odp Już w 182ór. ekonomista inrimceki Thonen wymyci! naodd izukmancgp miasta otoczonego odMono gaspodaraftrami rolnymi i pnrpnmaddl jakbyśmy to dziś nazwali symnlacją ekonomiczną. Założył, że miasto połażone w środka jest jedypym nnkkm zaopatrzenia i zbyto, do którego ze wszystkich stron prowadza jednakowe drogi Klimat jest jedmtamy. Dła każdego towarn parny: na rynkn stała cena. Cąfa zakładany, żg w modefa TTriroau wszystkie warunki produkcji z wyjątkiem odległości od rynku są jednakowe. Koszty jednak transportu dla rożnych gospodarstw; łeżątjiit wr różnej odległości od lynkn będą różne. W modela tyra promkuiśoc (odśrodkowo) od rynku ułożą się strefy różnego stopnia intensywności produkcji lotnej, a kierunek wzrosło intensywności będzie wyznaczać strzałka od zewnątrz do środka okręgu.

Mamy. więc:

• nakłady globalne - suma wszystkich nakładów pracy żywej i uprzedmiotowionej.

■ rnkbirfy ^wajWkJhfoe • lĄimifdBhk pmriaikiji kańcuiiej hrotkiL - nakłady na produkcję kocową w ffo — ty. nakłady pR|incŁii^g min^ nakłady stanowrące towary ihwIe z zewnątrz pochodtcoBa rałaiczcgDL

Struktura nńłirtoa lo stosunek prauiUwy

różnych grap nakładów do nakłarlm*

qrpbm.

MipŁą' nakładami, a Łnptimi itfrafją nyra/wr

różnice. iMfchrf raajr gę bKilwit gdy

zostaje wycenaony. Nic wszystkie koszty są

iwkłartinri (op. koszty związane z

istnie nici irajyhi. jaw Ink i, opłaty dzierżawne.

Bhe/jwŁCBCuia. odsetki od faahtćw) -

są kosztami, ale mc są nakładami Nzkbd jest

śdśfc znózany z produkcją x rap

zawsze pasać rzeczową (cfmakier materólny).

231 Omów no iecla:_rentownością

wlywnońci finansowej. _ zadłużenia nrzcdsicblontwn i irynfacalności.

16. Omów prawo Ricardo.

20. Co rozumiemy nod noicciem nakładów, a co nod pojęciem kosztów? Omów nodzinJ kosztów.

Odp. Panid Ricardo - ekonomista angjrbkj który żył « btadi 1772-1823 cały seflon ckoaonui podporządkował prawu wartości, stmcidząjąc min, że ceny produktów rolnych określone są poci najpinac wnudd produkcji. A więc znany nam z moddn Tknncaa granice strefy rynkowej wyznaczą gnyodanina, hńncfa produkcja jest jeszcze nirzbędna na rynku. Gospodarstwa leżące poza strefą rynkową me proddogą na lynkn, a mogą tyłkn produkować db zaspokojenia własnych potrzeb.

17. Łldkwi pwede jrwMzn" urn określ co ronańęwr pod po troci pniddccfl dnhtknri (Rak pradriteg hńawd bnro(M)iwttUriIttewtiucWifffaaI

Odp. Wyrażenie „produkcja” ma w języku polskim dnu znaczenia:

-    Działalność gospodarcza związana z uytnuucuao dóbr rrrinrtr rl! «*?*-** (produkowanie, proces produkcji)

-    Hfckł działalności gospodarczej w postaci okrcdoocj ilości dóbr materialnych i

ndiig

Produkcji gUnłna (Pj) lo sura wszystkich produktów i sług v\} tworzonych w danej jednostce organizacyjnej w określonym czasie.

W przypadku gospodarstwa będzie to produkcja zarówno zakończona jak i niedokończona działów produkcji roślinnej i zwierzęcej (w tym przyrost wagi żywej zwierząt oraz przemysłu rolnego).

Produkcja globalna może dotyczyć: gałęzi, działu, gospodarstwu, wsi, powiatu, województwa, kraju, świata. P,f ujmujemy: wartościowo, wolumenem produkcji lub ilościowo.

Wartościowo, mnożyć ilość przez ceny bieżące, r\ o lumenem; mnożąc przez lak zwane ceny oiczznieaiie (po wojnie ceny z 1938, od 1956 wg tzw. cen porównywalnych,

Oośckmo: mnożąc dość produktów przez kalane, wanna: dnułiiuwą jetintralń róożowc (tzw. wartość uatanlsa)

Prodnkzja knocona brutto (Pub) - jest to produkt fclóry po wyprodokowanni iric P«ik®a jwż dalszg przeróbce i może być sprzedany lub pceeziiarzony oa spożycie

pracz gospodaij^ugo.

BrlKhr

Gali produkt flfaziuiujaay odejmując od ptocbitrp ^Iniocj obtul nc«ł^tizxn-.

końcową netto ubziuuijtuiy odcjnmjąc od prodokcp końcowej

Odp. Nakłady danrnią środki (nokróły i

praak fclóuc zcałabr ddnuumŁ oa

prockAryę.

Nakład stąjcaęŁupiriu. gtfy zostaje irozmony.

Nie w%woiir ł»K#«y ^ w Al *rł ■—i

(npL koszty zniąiMs z Btainripa ■ajądaą. podatki, opłaly dzierżawne, thczpuacoo, <khdki od kredytów) — są kosztami, ale we są aakładasm. fcfcli chodzi o kaszty lo rożne są bjttna eh podzala.

Jeżeli 2a kry lamin jr/yjmkny kaszlów imuugdridimyje na dwie grapy:

* Lady pnwfcdrp - (koszty rokWów pańcswnycfa na procfaik^ę)

-    kaszty majątkowe - (związane z

nUnemCM    ncpiin)

Innym knlcriam jest stosunek do pn^tf4>ji wówczas matm:

-    koszty bezpuśmtmc (dotyczące bcapaaerimo pradd^jakugriaztykafa)

- koszty pnńahfe - (zwane kosztami wspóhrrmi obciążają jakiś dygi pnnhAtji lub cale ypifautro).

lany podział to wg zakresu:

-    koszty cańośwmc - (gospodarstwo, dmł., uprawę, grupę zwierząt).

-    koszty jednostkowe - (część kosztu przypadająca na jednostkę produkcji - 11 mleka,

1 kg przyrostu zboża lid.)

Oprócz tego wyszczególnić możemy: koszty stale i koszty zmienne oraz koszt przeciętny i koszt

21. Co rozumiemy nod noicciem dochodów? Omów podział dochodów.

CMp. Pad pojcnem dochodu - wr odróżnieniu od produkcji mramimy zawsze jakiś p™a wartości, a więc różnicę między wartością ptndnhji akosziamL łtozróhuniir:

-    dflfkd bnAo (Db) — stanowiący różnicę między wartością pnakducp globalnej a wartością obrotu wcwmętrzuego (odpowiada oa wartości prodnkrp końamg bratto).

-    dochód smowy (IX)-otrziiiujyaay dodając do

btfcdhl dorluih¹ pnwlufcfjwp

(czynsze z dzkrżawr, wpływy z inp^atea młszrahpu)

-    dodiud z jw*dńł.ji wfamutj (Djy) — uądaray odrjunijąr. od dochodn surowego koszty prodakttnr pochodzenia rolrriczrgp

OdpL Pbd ptąęoem imoiinosa m/uuiiODy

ifclt gaspoiŁuuri Jftaa, w okreśkmym

czasie (zazwyczaj raku) wyiażunr nadwyżką

rlnrhorfn sunmego nad kasztami-

Rentowne Id lairac jwwwfbt ■aw*. w kloryiu

ilnriwd Snrowyjest vn*/szr niż kośny

poruraouc na jegp wytiroizaric, przy

niojnpcmoncj substancy majątkcmij tego

gtospodteatwaL

Płynność    firanswią    określa zdolność

pKpntfargua rolnego do wywiązywania się ze zobowiązań finansanych w nalr ł imn c rasir ich icgakwaiBa. bez zakłóceń wr potmaimm fhińr japcnianin jęnspDdarsroau

iteróżmamy płynność:    bieżącą szybką.

Bandamudową

Wskaźnik ogólnego zodhderaa - określa odział kąślahi flha‘gp trfinamowanm przedsiębiorstwo. Za genemlną zasadę przyjmuje się wartość wskaźnika wynoszącą 50%. Wyższa wartość oznacza, źe kredytodawcy mają więcej pieniędzy

zaangażowanych w gospodarstwo aniżeli jego irtefckaci

Wypłacalność -jest zaś miara wskazującą na alnliugć guapmbi5twa do zwrotu WS/rfildl zetowraraP nr *^3*****" abyuun zn^faijyych się urzaiząrfric przcduębknUtra (gospodaianu).

x ąąnoMfci wprowaituwi przez Unie

Odlp. ntwrić    aę na

podstawie Midkoki ckonou wznrj danego gospodarstwa, tj.    sumy nadwyżek

bezpośrednich nszystkieb działalności rolniczych grorjdznaydi w tym gospratetutŁ Nadwyżki bezpośrednie oblicza się na podstawie wsfcaźzukmt- St andaitkrwy ch Nadwyżek Brąwśnnrtnich (SGM), (Słandard Grass Margines) tryrnary nmefa dLi posracgołmdi rodzajów prodnkcji rolniczej i rcgHHÓW- Wielkość ^rttwMnrtif / rna «irn^ćhr»^ jest w jodanakadb ESU (Eurapcan Size Unit). Wartość 1 ESU ndpuaijuij naadwvżpe: romaef 1200 cxivol Gmpnriaisinan żywutiiym pod względem flfnnrwnir?ii} m jest gospodarstwo o uudboset cfcocjouiczaj gów'raoraatżiKjr co uąnuśj4ESU