3582318126

Prawo gospodarcze i prawo pracy prof. zw. dr hab. Antoni Witosz Wykład 9

Dawność - utrata określonych praw lub roszczeń na skutek bierności ze strony uprawnionego przez czas określony w ustawie:

™ - zasiedzenie - prawo zostaje nabyte przez osobę nieuprawnioną w .i skutek faktycznego wykonywania przez nią określonego prawa, a | bierność uprawnionego, który swojego prawa nie wykonywał o- - przemilczenie - prowadzi do nabycia prawa przez osobę na skutek wykonywania swych praw przez drugą (rzeczy znalezione) [np. na kolei jeśli przez rok nie zgłoszę się po swoje rzeczy /osoby nieznane 2 lata/ to przechodzą na własność kolei i idą na licytację]

-    przedawnienie - utrata roszczeń, a więc środka do realizacji uprawnienia ale uprawnienie się nie przedawnia

o tylko roszczenia majątkowe się przedawniają o z zakresu dóbr osobistych - niemajątkowe - nie przedawniają się

o przepisy są zawsze bezwzględnie obowiązujące

Czas przedawnienia - ogólne zasady w art. 118 k.c., ale przepisy szczególne zawsze ustalają inne. Gdy termin upłynie - roszczenie wygasa. Nie można wtedy dochodzić przed sądem wierzytelności, bo ten instrument już wygasł. Uprawnienia z zobowiązania zamieniają się uprawnienia naturalne - wolna wola dłużnika.

Terminu przedawnienia nie da się przywrócić!

ZOBOWIĄZANIA (Radwański, tom II)

Zobowiązanie to stosunek prawny, na mocy którego wierzyciel może żądać od dłużnika uczynienia czegoś lub zaniechania czynienia a dłużnik ma obowiązek żądanie spełnić.

Przynajmniej jeden musi być uprawniony, a przynajmniej jeden zobowiązany.

Jedna wierzytelność może rodzić wiele roszczeń.

Źródła:

-    umowa

-    wyrządzenie szkody - czyn niedozwolony - delictum (zobowiązanie odszkodowawcze)

-    bezpodstawne wzbogacenie (gdy ktoś świadczył komuś bez podstawy prawnej)

-    akt administracyjny - jednostronne

Zobowiązanie powinno zawsze ściśle określać podmioty - nie może być wątpliwości kto jest zobowiązany, a kto zobowiązuje.

Obowiązki dłużnika dzieli się na:

-    główne

-    przygotowawcze