3582328458

POJĘCIE WYCHOWANIA:

WYCHOWANIE rozumiane potocznie jako wychowania małego dziecka U Homera w „Iliadzie" dysponowano pojęciem threpsis - które oznaczało opiekę nad dzieckiem, trophe - karmienie, hodowanie - odnosi się do ludzi i zwierząt didasko - uczyć

Dopiero w V w. p.me. pojawiło się słowo, które odegrało dużą rolę przez następne stulecia.

PAIDEIA — wyraz ten odnosi się do nauczania szkolnego poprzez literaturę. Wywodzi się od rzeczownika PAIS - dziecko (oznacza potomka). W dopełniaczu - PAIDOS - dotyczy dziecka. Czasownik odrzeczownikowy - PAIDEŁO - miał oznaczać czynność wychowania.

EDUCATIOA (łac.) - po raz pierwszy u Cycerona, „O mówcy"; oznacza wychowanie; etymologia: od e-ducere (wyprowadzać, wywodzić) - wychowanie w przeciwieństwie do nauczania

WYCHOWANIE (w Polsce) za Szołtyskiem „Wydobywanie na jaw tego, co jest chowane" (miejscem jest dusza, a tym, co ma być wydobywane - wiedza)

chować - XIV w. - jest to czasownik odrzeczownikowy od słowa „chowa", które miało oznaczać piastunkę, osobę wynajmowaną do zajmowania się dziećmi.

CHOW AC 3 znaczenia:* opiekować się dzieckiem • mieć pod opieką, karmić, utrzymywać, pielęgnować, hodować, edukować, chronić ukrywając, gromadzić na zapas • odprawiać pogrzeb, grzebać zmarłych (mówiono raczej o procesie przygotowania do pogrzebu)

HISTORYCZNE SPOSOBY WYCHOWANIA:

l)Wychowanie jako przyciąganie (przypisywane Platonowi - alegoria jaskini) 2)Wychowanie jako przewodzenie (z wojskowego sposobu myślenia; w Grecji idea przewodzenia nie byłą rozumiana negatywnie) 3)Wychowanie jako chów (charakterystyczne dla Herbarta; pobudzenie woli człowieka zgodnie z istniejącym lub nakazanym porządkiem) 4)Wychowanie jako pozwolenie na dorastanie (Rousseau; zaufanie do nautyk człowieka; człowiek z natury jest dobry; krytyka: S. Hessen-wolność jest pozorna, a wychowanek jest zniewolony) 5)Wychowanie jako przystosowanie (charakterystyczny dla teorii systemów i różnych psychologicznych koncepcji uczenia się poprzez warunkowanie lub uczenie się na modelu) 6)Wychowanie jako pomoc w życiu (facyiitacja — pomoc komuś; Jan Bosco-należy pomagać wszystkim, nawet tym żyjącym na marginesie społecznym).

WYCHOWANIE:

•Platon fdialog ..Prawa" - obyczajowość!:

„Wychowanie to zaprawianie do cnoty i pobudzanie chłopca od lat najwcześniejszych do tego, aby zapragnął i pożądał gorąco stać się wzorowym obywatelem umiejącym zarówno rządzić jak i podporządkowywać się zarządzeniom zgodnie z nakazami sprawiedliwości" •Hełwecjusz, XVIII w. („O umyśle) „Przez wychowanie rozumei się to wszystko, co służy do naszego wychowania. Nie ma ludzi, którzy by otrzymali jednakowe wychowanie. To właśnie przypadek dogrywa większą niż się przypuszcza zazwyczaj rolę w wychowaniu" • Lew Tołstoj, XIX w. prekursor myślenia antypedagogicznego: „Wychowanie jest przymusowym oddziaływaniem jednej osoby na drugą w celu ukształtowania takiego człowieka, jaki wydane nam się dobry” *E. Durkheim; "Wychowanie to oddziaływanie jakiemu generacja dorosłych poddaje każdą jednostkę niedojrzałą jeszcze do życia społecznego" «F.

Znaniecki: "Wychowanie to działalność społeczna, które przedmiotem jest osobnik będący kandydatem na członka grupy społecznej" • Langeveld: “Wychowanie to działanie, które świadomie zostaje skierowane na to, aby osiągnąć określony cel wychowawczy" •Romana Miller "Wychowanie to oddziaływanie na wychowanka w celu urobienia jego osobowości według pożądanych społecznie wzorów. • J. Dewey (2 ujęcia) „Wychowanie - wrastanie jednostki w społeczną świadomość gatunku" „Wychowanie to rodzaj