1060440951

166 Marta Mazur

Model wskazuje, że motywacja wymaga wysiłku, a ten w połączeniu z możliwościami i zdolnościami pracownika oraz czynnikami tkwiącymi w otoczeniu doprowadza do uzyskania osiągnięć w pracy. Osiągnięcia dają różne wyniki, a z każdym z nich wiąże się pewna wielkość - wartościowość (wartość oczekiwana). Współzależność instrumentalności wyników i wartości oczekiwanej oraz ich funkcji kształtuje, w myśl tej teorii, motywację pracowników⁵⁷. Rysunek 3 prezentuje podstawowy model oczekiwań.

Otoczenie

Motywacja

Wysiłek

Osiągnięcia

Możliwości

Wynik		Wartościowość
Wynik		Wartościowość
Wynik		Wartościowość
Wynik		Wartościowość
Wynik		Wartościowość

Rys. 3. Model motywowania oparty na oczekiwaniach

Źródło: R.W. Griffin, Podstawy zarządzania organizacjami, PWN, Warszawa 2004, s. 528.

Określenia ujęte w modelu definiuje się następująco⁵⁸:

•    oczekiwana relacja wysiłku do osiągnięć - spostrzegane przez jednostkę prawdopodobieństwo, że jej wysiłek przyniesie większe osiągnięcia,

•    oczekiwana relacja osiągnięć do wyników - odczucie jednostki, że osiągnięcia w pracy doprowadzą do konkretnego wyniku,

•    wyniki - następstwa zachowań w układzie organizacyjnym, zwykle nagrody,

•    wartościowość - indeks pokazujący silę pożądania przez dana osobę konkretnego wyniku.

Do wywołania motywowanego zachowania spełnione powinny być trzy warunki. Po pierwsze - stosunek osiągnięć do wysiłku musi być większy od zera (jednostka musi być przekonana, że włożony wysiłek przyniesie wyższe osiągnięcia). Po drugie - oczekiwany wynik w stosunku do osiągnięć musi być większy od zera (jednostka musi być przekonana, że jeśli uzyska lepsze osiągnięcia w pracy, to pójdą za tym określone wyniki). I po trzecie - suma wartości poszczególnych wyników powinna być większa od zera (jeden lub kilka wyników może mieć wartościowość ujemną, jeśli tylko zostanie to z nadwyżką skompensowane dodatnią wartościowością innych wyników)⁵⁹.

⁵⁷    L. Kozioł, wyd. cyt., s. 46.

⁵⁸    R.W. Griffin, wyd. cyt., s. 528-529.

⁵⁹    Tamże, s. 529.