1109145056

Materiały do ćwiczeń z parazytologii

Ryc. I. Postacie morfologiczne świdrowców z rodzajów Trypanosoma i Leishmania: A - amastigota, B - sfero-mastigota, C - promastigota, D - epimastigota, E - trypomastigota; a - wić wewnątrzkomórkowa, b - ki-netosom, f - wić, g - „ziarnistości" w cytoplazmie, k - kinetoplast, n — jądro komórkowe, um - błona falująca (na podstawie różnych autorów).

Rodzina: Trypanosomatidae

1. Gatunek: Trypanosoma gambiense Dutton - Swidrowiec gambijski

Występowanie. Pasożyt bytujący we krwi i płynie mózgowo-rdzeniowym człowieka oraz niektórych zwierząt (antylop, świń, owiec, kóz, bydła) w tropikalnej Afryce, po raz pierwszy wykryty w Gambii, stąd nazwa gatunkowa. W Polsce nie występuje.

Budowa. Tworzy postacie: trypomastigota i epimastigota. Pierwsza z nich osiąga długość 10-30 pm, szerokość 1-3,5 pm; w osoczu krwi przybiera kształt liter C, V lub S (ryc. 2).

Zarażenie. Postacią inwazyjną dla człowieka (i innych żywicieli) jest trypomastigota, która wnika do organizmu człowieka w czasie ukłucia much tse-tse (najczęściej jest to gatunek Glossina palpalis) zarażonych świdrowcem. Owady te występujące w Afryce, są pasożytami czasowymi człowieka i zwierząt, piją krew w dzień, zarówno samice jak i samce (patrz str. 104).

Możliwe jest zarażenie płodu poprzez łożysko (trypanosomoza wrodzona) lub w czasie przetaczania krwi (trypanosomoza potransfuzyjna).