3307665651

centralnej kategorii NSM, jak też i definiowanie przedmiotu tej nauki poprzez odniesienie do niej wymaga specjalnej uwagi. Od kilku dekad kategoria systemu międzynarodowego nosi więc miano jednego z najważniejszych narzędzi teoretycznych w NSM. Niemniej, zasadniczym problemem w stosowaniu kategorii systemu pozostaje fakt rozbieżnych interpretacji jej znaczenia, na co uwagę zwrócił już w latach sześćdziesiątych XX wieku Jay S. Goodman, autor prawdopodobnie pierwszego w literaturze przedmiotu opracowania na temat „konceptu systemu międzynarodowego". Wyróżnił on kilka wiodących sposobów konceptualizacji tego pojęcia na gruncie wczesnej nauki o stosunkach międzynarodowych:

•    system jako pojęcie opisowe (systein-as-description) - system jako uporządkowanie wzorców interakcji między podmiotami

•    system jako pojęcie wyjaśniające (system-as-explanation) - system jest zmienną wpływającą na kluczowe parametry zjawisk politycznych

•    system jako oznaczenie metody (system-as-method) - zastosowanie ujęcia systemowego do przetwarzania danych politycznych¹.

Problemem badawczym niniejszej rozprawy doktorskiej są sposoby konceptualizacji kategorii systemu międzynarodowego w nauce o stosunkach międzynarodowych (NSM). W tym celu autor zamierza podjąć się badań wybranych koncepcji teoretycznych powstałych na gruncie tej nauki w drugiej połowie XX wieku oraz w początku XXI wieku. Głównym założeniem oraz ogranicznikiem pracy jest odwołanie do literatury euro-amerykańskiej z zakresu szeroko pojętych stosunków międzynarodowych po roku 1950, powstałej głównie w języku angielskim. Praca ma charakter analizy politologicznej, toteż rozpatrywane będą w niej teorie stosunków międzynarodowych operując kategorią systemu, powstałe przede wszystkim na gruncie nauk o polityce². Podstawową metodą badawczą uczyniono analizę projektów badawczych

1

   Jay S. Goodman, "The Concept of „System" in International Relations Theory", Background, Vol.. 8, No. 4 (1965).

2

   Por. Jacek Czaputowicz, Teorie stosunków międzynarodowych. Krytyka i systematyzacja, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.