4587758984

Załącznik 3

CHARAKTERYSTYKA BENZYN SILNIKOWYCH

Benzyna jest paliwem do napędu silników spalinowych z zapłonem iskrowym. Jest kompozycją związków (głównie węglowodorów) wrzących w temperaturze od ok. 30°C do 210°C. Skład chemiczny benzyny decyduje o właściwościach fizykochemicznych i użytkowych paliwa.

Handlowa benzyna silnikowa jest mieszaniną węglowodorów pochodzących z destylacji ropy naftowej oraz z procesów katalitycznego reformingu oraz krakowania, jak również wysokiej jakości produktów alkilowania izobutanu olefinami C3-C5, produktów izomeryzacji, hydrokrakingu i innych. Skład węglowodorowy benzyn może być różny, co jest uzależnione od rodzaju przetwarzanego surowca oraz technologii produkcji. Benzyny są mieszaniną, pięcio- i sześcioczłonowych węglowodorów naftenowych, rozgałęzionych i prostołańcuchowych węglowodorów parafinowych i olefinowych, węglowodorów aromatycznych w tym oczywiście węglowodorów o strukturze mieszanej.

Handlowa benzyna silnikowa musi spełniać określone normą właściwości użytkowe, dlatego też benzynę komponuje się z kilku strumieni dostępnych w rafinerii. Ilość strumieni o temperaturze odpowiadającej temperaturze wrzenia benzyny, którymi dysponuje rafineria, zależy od typu rafinerii i rośnie ze wzrostem jej kompleksowości. Komponowanie powinno być tak przeprowadzone, aby uzyskaną benzynę charakteryzowało: dobre i szybkie odparowanie, bezdetonacyjne spalanie, nietoksyczność produktów spalania, trwałość w warunkach magazynowania i transportu, oraz jak najmniejszą uciążliwość dla środowiska. Ponadto benzyna nie powinna działać korodująco na metale oraz nie powinna tworzyć osadów zakłócających pracę silnika.

Przy komponowaniu benzyn wykorzystuje się wysokooktanowe organiczne związki tlenowe - alkohole i etery. Związki te zastępują wcześniej stosowany toksyczny dodatek podnoszący liczbę oktanową paliwa - tetraetylek ołowiu, jak również umożliwiają obniżenie udziału węglowodorów aromatycznych i olefinowych. Tlenowe komponenty pozytywnie wpływają na skład spalin, ponadto ich dodatek podnosi prężność par benzyny, co ułatwia zimny start silnika i jego pracę w warunkach niskich temperatur.

Najczęściej stosowane związki tlenowe do komponowania benzyn to: metanol w mieszaninie z alkoholami wyższymi, etanol, t-butanol, eter metylo-tert-butylowy (MTBE), eter etylo-tert-butylowy (ETBE), eter metylo-tert-amylowy (TAMĘ). Ilość związków tlenowych w przeliczeniu na zawartość tlenu w benzynach jest ograniczona normami.

Współczesne benzyny zawierają również dodatki uszlachetniające. Są to różnego rodzaju związki chemiczne lub ich mieszaniny, dodawane w ilości nie większej jak 1500 mg/kg paliwa w celu poprawienia jego właściwości eksploatacyjnych. Pomimo, że samo uszlachetnianie nie jest objęte wymaganiami norm producenci paliw powszechnie stosują pakiety dodatków, które są dla ich paliw charakterystyczne. Dodatki uszlachetniające stosowane są przez profesjonalnych producentów w firmowych paliwach jako pakiet, który dobiera się indywidualnie do benzyn. W skład takiego pakietu może wchodzić:

-    detergent (zapobiega powstawaniu osadów w układzie zasilania paliwem, na przepustnicy, na zaworach wlotowych i wtryskiwaczach),

-    inhibitor korozji (zabezpiecza przed wpływem korozyjnym benzyny),

-    deemulgator (zapobiega tworzeniu się emulsji i tym samym pomaga w separacji wody),

-    antyutleniacz (zapobiega tworzeniu żywic),

-    inne dodatki, jak dodatki barwiące, stosuje się dla wyróżnienia gatunków benzyn, dodatki zapachowe, znaczniki pozwalające na identyfikację producenta itp.

1