plik


j a k t o d z i a B a Znany ka|demu licznik energii elektrycznej TEORI A jest maszyn indukcyjn. Liczniki dziel si na Czy magnes moe przyciga lub odpycha alu- jednofazowe i trjfazowe, zale|nie od instala- minium lub miedx? Dziki zjawisku indukcji elektroma- cji, oraz jednotaryfowe i dwutaryfowe, na gnetycznej - moe: zmienne pole magnetyczne tworzy w przewodniku (take jeSli nie jest on ferromagnety- tzw. prd nocny. Co prawda wersje elektro- kiem) prdy, a prd, jak wiadomo, wytwarza pole elek- mechaniczne s powoli zastpowane modela- tromagnetyczne i na to pole oddziaywuje elektroma- gnes. WaSnie to zjawisko wykorzystywane jest szero- mi elektronicznymi, lecz liczniki indukcyjne ko w licznikach energii. pozostan z nami jeszcze dBugo. Ich wskaza- nia s podstaw do obliczania nale|no[ci za BUDOWA I DZI AANI E energi elektryczn. To, na co zwraca si w pierwszym rzdzie uwa- Ma r e k Ut k i n g przy ogldaniu pracujcego licznika, to krcca si JEDNOFAZOWY LICZNIK 1 tarcza aluminiowa ( ) stanowica wirnik, umieszczo- 2 na w szczelinie midzy rdzeniem napiciowym ( ) 3 i rdzeniem prdowym ( ). Rdzenie wykonane s z blach transformatorowych. Ksztaty rdzeni s u po- INDUKCYJNY szczeglnych producentw rne. Istnieje jednak ogl- na zasada, e cew- 4 ka napiciowa ( ), 12 wykonana z cien- kich przewodw o duej liczbie zwo- jw, wytwarza stru- mie magnetyczny (zwany napicio- 11A wym) przenikajcy tarcz rwnolegle do osi tarczy, zaS 2 5 cewka prdowa ( ), wykonana z gru- 4 bych przewodw o maej liczbie zwo- 6 jw, wytwarza stru- 5 mie magnetyczny (zwany prdowym) 3 przenikajcy tarcz dwukrotnie w prze- 1 ciwnych kierun- 11 kach, take rwno- legle do osi, ale w innych miejscach 10 ni strumie napi- ciowy. iczniki stosuje si te do kontroli zuycia energii Oba rdzenie - prdowy i napiciowy - umiesz- elektrycznej w sieciach elektroenergetycznych, za- czone s blisko brzegu tarczy aluminiowej. Tarcza jest Lkadach przemysowych, itp. Ze wzgldu na to, e osadzona na uoyskowanej osi poczonej przekadni 11 11A 12 na wskazaniach licznikw oparte s Swiadczenia pie- Slimakow ( ) oraz zbat ( ) z liczydem ( ) o co nine, budowa i eksploatacja licznikw podlega w najmniej szeSciu bbnach cyfrowych. Polsce przepisom Polskiego Komitetu Normalizacji Strumienie magnetyczne przenikajc przez tar- (PKN). Pobr energii z pominiciem licznika moe by cz, indukuj w niej siy elektromotoryczne, ktre z ko- karany nie tylko grzywn pienin, ale nawet kar po- lei powoduj powstanie w tarczy prdw wirowych. zbawienia wolnoSci. Wspdziaanie indukowanych prdw wirowych ze 24 2 4 MAODY TECHNIK 11/2004 Ol [ ni ewaj  co pomysB owe zast osowani e praw i ndukcj i el ekt romagnet ycznej strumieniami magnetycznymi przesunitymi wzgldem osi tarczy. Kiedy ta obraca si, wolny koniec drutu prze- siebie w przestrzeni powoduje powstanie momentu na- suwa si obok stalowej blaszki (jzyczka) przymocowa- pdowego wprawiajcego tarcz w ruch. nej do rdzenia i namagnesowanej przez strumie roz- W konstrukcji licznika nie stosuje si spryn, proszenia obwodu napiciowego. Blaszka przyciga dziki czemu kt obrotu wskaxnika (czyli - w tym wy- drut stalowy i hamuje tarcz. Moment hamujcy zaley padku - tarczy) nie jest ograniczony jak w miernikach od napicia tak samo jak moment dodatkowy. Zapewnia elektrycznych. Dlatego te tarcza wskutek dziaania to skuteczne dziaanie chorgiewki hamujcej. momentu napdowego obraca si w sposb cigy. Mo- Przy obcieniu licznika hamowanie chorgiewki ment napdowy rwnowaony jest momentem hamuj- nie zmienia Sredniej prdkoSci tarczy, gdy przy zblia- cym. Moment hamujcy uzyskiwany jest za pomoc niu si chorgiewki do jzyczka nastpuje przyspiesze- 6 magnesu trwaego ( ). Magnes trway powoduje po- nie ruchu obrotowego, a przy oddalaniu opxnienie. wstanie w obracajcej si tarczy prdw wirowych, Chorgiewka powinna by tak umocowana, aby przy ktre wspdziaajc ze strumieniem magnetycznym, zatrzymanej tarczy czerwony znak na tarczy by wi- dziaaj hamujco. Hamowanie jest proporcjonalne do doczny w okienku licznika. prdkoSci obrotowej tarczy. Przy staym poborze prdu momenty - napdowy i hamujcy, rwnowa si, co sprawia, e tarcza obraca si ruchem jednostajnym. LI CZNI KI ENERGI I 12 Obroty tarczy przekazywane s na liczydo ( ) 11 za poSrednictwem Slimaka ( ) umieszczonego na osi ELEKTRYCZNEJ 11A oraz k zbatych ( ). Przekadnia k jest dobrana w taki sposb, e licznik wskazuje energi bezpoSred- Z NADAJ NI KI EM I MPULSW nio w kWh. Moment tarcia w oyskach i liczydle dziaa ha- Klasyczne liczniki indukcyjne wymagaj bezpo- mujco na obroty i powinien by jak najmniejszy. Sredniego odczytu wskaza z liczyda w celu obliczenia Napicie w sieci jest na og stabilne, lecz przy opat za korzystanie z energii elektrycznej. Eliminuj to wzroScie napicia sieci moment napdowy moe przy- liczniki indukcyjne wyposaone w nadajnik impulsw. j tak du wartoS, e uruchomi tarcz licznika, mimo Tarcza takiego licznika zawiera na obwodzie otwory, e przez cewk prdow nie pynie prd (czyli odbiorca przez ktre Swiato z diody elektroluminescencyjnej nie pobiera energii). To zjawisko nazywane biegiem ja- przechodzi do fototranzystora. Przy obracaniu tarczy po- owym licznika jest zjawiskiem niepodanym i zapo- wstaj impulsy, ktre po odpowiednim uformowaniu po- 10 biega mu tzw. chorgiewka hamujca ( ). To wygity zwalaj na przeprowadzenie zdalnych pomiarw i na kawaek drutu stalowego umocowany prostopadle do biec kontrol poboru energii elektrycznej. Uproszczony schemat jednofazowego licznika induk- 6 magnes hamujcy, cyjnego: 7 bocznik magnetyczny, 1 tarcza aluminiowa, 8 zwoje zwarte, 2 rdze napiciowy, 9 zwora do regulacji rezystancji zwojw zwartych, 3 rdze prdowy, 10 chorgiewka hamujca, 4 cewka napiciowa, 11 przekadnia Slimakowa, 5 cewka prdowa, 12 liczydo 2 4 6 11 12 10 1 7 6 5 1 8 9 4 8 5 3 Magnes trway w liczniku energii dziaa na tarcz: 9 a) napdzajco b) hamujco c) przycigajco przewd  faza L 25 2 5 odbiorca N przewd  zero MAODY TECHNIK 11/2004 MINI QUIZ MT CZYTAM, WIC WIEM j a k t o d z i a B a LEKSYKON BUDOWA Indukcja elektromagnetyczna Obudowa licznika musi by szczelna na kurz. Zjawisko powstawania prdu w obwodzie, przez ktry przechodzi Musi ona by tak plombowana, wzgldnie piecztowa- zmienny strumieD indukcji magnetycznej, nazywamy indukcj elektro- na, aby wewntrzne czSci licznika byy dostpne tyl- magnetyczn. Powstajcy w wyniku tego zjawiska prd nazywamy ko po usuniciu plomby, wzgldnie pieczci. Pokrywa prdem indukcyjnym. Prd indukcyjny pBynie zawsze w takim kierun- licznika musi by takiego rodzaju, aby nie moga zosta ku, aby jego wBasne pole magnetyczne przeciwstawiaBo si zmianom otwarta bez uycia jakiegoS narzdzia. strumienia magnetycznego, wskutek ktrych powstaB. W dolnej czSci obudowy znajduje si skrzynka Dziki temu zjawisku zmiana biegunowo[ci na wej[ciu licznika nie zaciskowa zapewniajca du wytrzymaoS dielek- powoduje zmiany kierunku wirowania, poniewa| zmienia si kierunek tryczn i mechaniczn. Skrzynka zaciskowa zawiera prdu zarwno w cewce prdowej, jak i napiciowej. Jednak poB- zaciski pozwalajce na przyczenie instalacji ze- czenie licznika odwrotnie ni| jest to oznaczone pozwala na kradzie| wntrznej. Osona skrzynki zaciskowej uniemoliwia energii elektrycznej poprzez doBczenie odbiornika pomidzy faz dostp do zaciskw licznika przez osoby niepowoane. i ziemi, poniewa| w takim przypadku prd odbiornika pBynie od fazy Rama noSna jest odlewem aluminiowym stano- do uziemionego punktu. wicym element noSny dla gwnych podzespow licznika: organw napdowych, organu hamujcego, li- Mierniki indukcyjne czyda, uoyskowania wirnika, regulacji itp. Mierniki z ustrojem indukcyjnym to przede wszystkim watomierze Organ napdowy skada si z elektromagne- i liczniki energii. Podstawow cz[ci takiego ustroju jest specjalny sw: napiciowego i prdowego, zamontowanych bez- obwd magnetyczny wykonany z blach transformatorowych z nawi- poSrednio do ramy noSnej. nitymi cewkami obwodu prdowego i napiciowego oraz obracaj- Organ hamujcy skada si z dwch ksztatek cej si na osi tarczy i bbna. Tarcza powinna by wykonana z mate- magnetycznych, wykonanych ze stopu alnico, poczo- riaBu dobrze przewodzcego prd np. aluminium, poniewa| pod wpBy- nych stabilnie stopem aluminiowym. Na kostce magne- wem pola magnetycznego wytworzonego w cewkach indukuj si su znajduje si wkadka termokompensacyjna. Stanowi w niej prdy wirowe. WspBdziaBanie strumieni magnetycznych - po- ona bocznik magnetyczny i zapewnia prawidow pra- chodzcych od cewek napiciowej i prdowej - oraz prdw wiro- c magnesu w duym zakresie temperatur. Pod doln wych powoduje wytworzenie momentu napdowego. Dwa sinusoidal- ksztatk magnetyczn znajduje si wkrt do pynnej nie zmienne w czasie strumienie magnetyczne, przesunite w czasie regulacji momentu hamujcego. i przestrzeni, indukuj w tarczy prdy wirowe - powodujc tym sa- W szczelinach powietrznych organw napdo- mym jej obrt. wych i organu hamujcego obraca si wirnik. Wirnik licznika stanowi oS z zamocowan na niej tarcz. Tar- nacinane s zbki, ktre mog by wykorzystane przy cza wykonana jest z aluminium. Na obwodzie tarczy wzorcowaniu licznika. Ponadto, na tarczy znajduje si barwny znak pozwalajcy na zliczanie obrotw wirnika oraz podziaka ktowa, umoliwiajca bezpoSrednie odczytanie bdu licznika przy wzorcowaniu. Wirnik licznika osadzony jest w oyskach. oysko grne (typu szyjko- wego) stanowi iglica ze stali nierdzew- nej, ktra wsppracuje z prowadnic wirnika. oysko dolne dwukamieniowe skada si z dwch kamieni wykonanych z szafiru syntetycznego, midzy ktrymi znajduje si luxno osadzona kulka wyko- nana z twardej stali. oysko posiada podpor sprynow zabezpieczajc je przed wstrzsami. Taka konstrukcja uo- yskowania zapewnia dugotrwa i sta- biln prac licznika. Obydwa oyska mocowane s do ramy za pomoc wkr- ta dociskowego Ukadem odczytowym powinno by albo urzdzenie bbnowe, albo urzdzenie wskazwkowe. Jednostk odczytu musi by kilowatogodzina. Jed- no z ocyfrowanych k liczyda wska- zwkowego, wzgldnie jeden z bbnw cyfr, ktre wskazuje dziesit czS jed- nostki odczytu (kWh), musi by koloro- wo obramowane lub kolorowo wykona- ne. 26 2 6 MAODY TECHNIK 11/2004 1 POD LUP Dlaczego tarcza si obraca? Dlacze- go w t akurat stron? 1 W liczniku energii elektrycznej mamy do czynienia z prdem zmiennym. Dla L uproszczenia rozwaa sprawdxmy, skd pojawia si moment napdowy w chwili, gdy prd przepywa od L do N. Uzwojenie napiciowe wytwarza zmien- N ny strumie magnetyczny o kierunku prostopadym do tarczy. 2 Strumie ten indukuje w tarczy prdy wirowe o kierunku przepywu przeciw- nym do ruchu wskazwek zegara. 3 Teraz czas na przypomnienie lekcji fizy- ki. Pamitacie, jak zachowuje si prze- 2 wodnik, przez ktry przepywa prd w polu magnetycznym? Jest z niego wypychany zgodnie z regu trzech pal- cw. Interesujce nas pole magnetycz- ne wytwarza uzwojenie prdowe, a prze- L wodnik... to nasza tarcza. Sprawdxcie nas, czy aby na pewno nie pomyliliSmy kierunkw... zgadza si? To teraz ju wiecie, skd pojawia si w tarczy mo- ment napdowy? N Tak waSnie maj si sprawy w chwi- li, gdy prd przepywa od L do N. Ponie- wa jednak mamy do czynienia z prdem zmiennym, zmieniaj si (z czstotliwoSci 50 Hz) kierunki przepywu prdu w obu 3 uzwojeniach, zwroty strumieni magnetycz- nych i prdw wirowych. Niezmienny jed- nak pozostaje kierunek powstajcego mo- mentu napdowego. Warto zauway, e gdy zabraknie strumienia od uzwojenia prdowego (np. L wtedy gdy nie zuywamy energii elek- trycznej), uzwojenie napiciowe oddziay- wujc na prdy wirowe w tarczy, hamuje j zupenie tak samo jak magnes hamujcy. WyjaSnia to jednoczeSnie, jak dziaa sprz- N go magnetyczne opisane obok. 27 2 7 MAODY TECHNIK 11/2004 j a k t o d z i a B a SPRZGAA INDUKCYJNE Ma r e k Ut k i n MAGNADRIVE OBNI ONE KOSZTY SprzgBa i urzdzenia magnetyczne przenoszce siB na- KONSERWACJ I pdow firmy MagnaDrive mog zmniejszy zapotrze- W sprzcie, w ktrym wystpuje ruch bowanie na energi i obni|a koszty pracy zakBadw, obrotowy, ponad 80% uszkodze jest spowo- w ktrych pracuj liczne silniki napdzajce pompy, dowanych wibracjami. Drgania rozhermety- zowuj uszczelnienia i podnosz temperatu- wentylatory, dmuchawy itp. W samych Stanach Zjedno- r pracy oysk oraz caych urzdze. Bada- czonych zastosowanie tego typu systemw przenosze- nia wykazuj, e od 50% do 60% drga uszkadzajcych maszyny jest wynikiem nie- nia napdu mo|e, szacunkowo, pomc w zaoszczdze- dokadnego spasowania (niewsposiowo- niu dwch miliardw kilowatogodzin elektryczno[ci Sci) wau. Od 30% do 40% szkodliwych drga powstaje na skutek zego wywaenia sprz- rocznie, bez konieczno[ci ograniczania produkcji. tu, a ponad 20% jest wynikiem rezonansu. sprzgach magnetycznych MagnaDrive pocze- Sprzga MagnaDrive redukuj drgania dziki przeno- nie mechaniczne pomidzy silnikami i urzdzenia- szeniu momentu obrotowego przez szczelin powietrz- Wmi napdzanymi jest zastpione szczelin po- n, eliminujc poczenie mechaniczne poczenia me- wietrzn. Szczelina ta eliminuje szkodliwe wibracje, chanicznego. Szczelina powietrzna jest szeroka na co zmniejsza zuycie czSci, zwiksza doskonaoS energe- najmniej 3,2 mm. tyczn, przedua ycie silnikw i chroni sprzt przed Dokadne spasowanie wau silnika w jednej linii uszkodzeniami spowodowanymi przecieniem. Dziki z waem urzdzenia napdzanego, czyli zapewnienie szczelinie powietrznej silnik i urzdzenie napdzane nie idealnej wsposiowoSci, wymaga stosowania specjali- stykaj si mechanicznie. Pozwala to na zwikszenie stycznych urzdze laserowych, jest kosztowne i sta- niezawodnoSci i zmniejsza potrzeb konserwacji. nowi znaczc sum zarwno w trakcie instalowania, jak i podczas konserwacji sprztu. Typowe tolerancje dla wsposiowoSci wau wynosz szczeliny powietrzne 0,05 mm lub mniej. Sprzgo magnetyczne ASD (Adjustable zesp rotora Speed Drive, napd o zmiennej zesp rotora przewodnikw prdkoSci) MagnaDrive toleruje magnesw miedzianych bdy wartoSci 5,08 mm bez po- wodowania jakichkolwiek wi- element suwliwy sterujcy bracji. Dopasowanie na podsta- rozstawem tarcz wie obserwacji bezpoSredniej to wszystko, czego wymaga system ASD. Poniewa way silnika i urzdzenia napdzanego nie s fizycznie poczone, liczba ewentualnych problemw wy- stpujcych w systemie znacz- nie si zmniejsza. System nap- wa silnika dowy pracuje z inn prdkoSci wa urzdzenia ni napdzane urzdzenia i napdzanego drgania nie przenosz si z wa- u na wa. Dziki temu atwiej jest wyodrbni poszczeglne dxwignia problemy z systemem napdo- sterujca wym, czsto bez koniecznoSci zatrudniania specjalistw i po- sugiwania si specjalistycznym tarcze z magnesami, zbliaj si do siebie, sprztem diagnostycznym. 28 2 8 a oddalaj od tarcz miedzianych (na rys.  te) MAODY TECHNIK 11/2004 j jedynie corocznego przegldu, ktry moe by prze- prowadzony w czasie pracy urzdzenia. W sytuacjach przecienia sprzga magnetyczne automatycznie roz- PRACA czaj si i chroni przed zniszczeniem silnik i urz- dzenie napdzane. W momencie, gdy przyczyna wzro- Sprzgo MagnaDrive ASD w pooeniu  roz- stu obcienia zostaje usunita, sprzgo automatycz- czone umoliwia mikki start i mikkie zatrzymanie. nie podejmuje przerwan prac. Wczanie i wyczanie silnika odczonego od nap- System MagnaDrive ASD jest obecnie instalowa- dzanego sprztu i powolne zasprzglanie i wysprzgla- ny w papierniach, stacjach pomp, oczyszczalniach Scie- nie obcienia obnia naprenia i efekty zmczeniowe kw, zakadach przetwarzania rud, irygacji, przy wy- w konstrukcji, ogranicza take pobr prdu przy starcie twarzaniu energii, w grnictwie i produkcji ywnoSci. oraz zmniejsza przegrzewanie silnika, zanim nie nabie- Napd MagnaDrive ASD skada si z trzech ele- rze on prdkoSci. Mikki start redukuje take uderzenia mentw podstawowych: wody powodujce uszkodzenia rur, a w rezultacie - Poczonego z silnikiem zespou rotorw z przewod- podwyszone koszty konserwacji w systemach hydro- nikiem miedzianym. forowych. Poczonego z urzdzeniem napdzanym zespou ro- W porwnaniu z elektronicznymi lub elektrome- tora z magnesami z metali ziem rzadkich. chanicznymi systemami sterujcymi prdkoSci silni- Elementw sterujcych szerokoSci szczeliny po- kw za pomoc zmieniania czstotliwoSci czas ycia wietrznej pomidzy rotorem z magnesami a rotorami silnika poczonego z odbiornikiem za pomoc sprzga z przewodnikiem. MagnaDrive jest wyduony, gdy silnik dziaa blisko swej prdkoSci synchronicznej, co maksymalizuje wy- dajnoS chodzenia. Przegrzewanie silnikw, wystpu- jce w systemach konwencjonalnych, powoduje pogor- szenie izolacji elektrycznej uzwoje, co prowadzi do ich przedwczesnego uszkodzenia. W dodatku systemy ste- rujce prdkoSci pracy silnikw za pomoc zmiany czstotliwoSci generuj czstotliwoSci harmoniczne, stwarzajce problemy, jak rwnie mog przegrzewa uzwojenia silnikw. System MagnaDrive ASD nie gene- ruje elektronicznych harmonicznych i moe by zamon- towany do kadego silnika. JeSli idzie o wydajnoS energetyczn, zastoso- wanie sprzgie magnetycznych pozwala na uzyskanie od 25% do 66% oszczdnoSci energii. ZASTOSOWANI E Adjustable Speed Drive (ASD), napd o zmiennej prdkoSci, nadaje si idealnie do pomp, wentylatorw, dmuchaw, pozwalajc na sterowanie ich prdkoSci obrotow. Prosty, niezawodny i relatywnie niedrogi system ASD zapewnia take oszczdnoS energii, kon- trol prdkoSci i obnienie komplikacji urzdze. Po za- stosowaniu sprzgie ASD wikszoS silnikw mona zastpi modelami o mniejszej mocy znamionowej (brak koniecznoSci startu pod obcieniem), co znako- micie zmniejsza zuycie energii. Rodzina sprzgie MagnaDrive jest przeznaczona do silnikw stosowanych w przemySle, o mocach od 15 kW (20 KM) do 750 kW (1000 KM). Sprzga MagnaDri- ve s niemal cakowicie bezobsugowe, gdy wymaga- 29 2 9 MAODY TECHNIK 11/2004 j a k t o d z i a B a Ruch zespow rotora z przewodnikami miedzia- niewa uwaano, i wystpuja one niezwykle rzadko nymi wzgldem rotora z zespoem magnesw indukuje w paszczu Ziemi. Przyczyn rzadkoSci wystpowania silne poczenie magnetyczne przez szczelin po- tych pierwiastkw jest ich poczenie z powszechniej wietrzn. Zmienianie szerokoSci szczeliny powietrznej spotykanymi mineraami. Obecnie uwaa si, e wiele pomidzy rotorem z magnesami a rotorami z przewod- z nich wystpuje tak powszechnie jak srebro. nikami miedzianymi daje w rezultacie moliwoS stero- Technologia ziem rzadkich jest najnowsz cz- wania prdkoSci obrotow na wyjSciu. PrdkoS wyj- Sci, dodan do metod wytwarzania magnesw trwa- Sciowa jest regulowana, sterowalna, a jej wartoSci - ych o duej sile dziaania, i powstaa w latach 80. Ma- powtarzalne. gnesy NdFeB wytwarzaj najsilniejsze pole magnetycz- ne ze wszystkich magnesw trwaych, umoliwiajc wytwarzanie niewielkich urzdze przenoszcych wy- MAGNADRI VE ASD sokie momenty, jak opisywane sprzga magnetyczne. Magnesy NdFeB mog pracowa bez utraty trwaoSci W PRZEKROJ U w temperaturze 150C, a ich poowiczna dugoS ycia wynosi ponad 20 000 lat. Zasada indukcji elektro- magnetycznej wymaga ruchu pomidzy magnesem (a raczej polem magnetycznym) a prze- wodnikiem. Oznacza to, i prd- koS na wyjSciu jest zawsze mniejsza ni prdkoS na wej- Sciu. Rnic prdkoSci okreSla si m.in. terminem  poSlizg (brak synchronicznoSci). Zazwy- czaj, gdy MagnaDrive ASD pra- cuje przy penej prdkoSci zna- mionowej, poSlizg wynosi od 1% do 4%. Moment obrotowy na wyjSciu MagnaDrive ASD jest zawsze rwny momentowi wej- Sciowemu. Od silnika wymaga si jedynie zapewnienia mo- mentu obrotowego wymagane- go przez urzdzenie napdzane. WydajnoS systemu oblicza si, dzielc prdkoS na wyjSciu (prdkoS urzdzenia napdza- nego) przez prdkoS na wej- Sciu (prdkoS silnika). System MagnaDrive jest chroniony 16 patentami. O MAGNESACH Magnesy trwae z metali ziem rzadkich stanowi obecnie wan czS naszego ycia co- dziennego, suc jako wane czSci urzdze, od silnikw elektrycznych, komputerw, sprztu wytwrczego, na samo- chodach koczc. S one wy- twarzane z kombinacji neody- mu, elaza i boru (NdFeB). S nazywane magnesami z ziem rzadkich, poniewa neodym znajduje si w czSci ziem rzad- kich tablicy Mendelejewa. Me- tale ziem rzadkich, takie jak neodym, zyskay t nazw, po- 30 3 0 MAODY TECHNIK 11/2004

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Projekty AVT Licznik Energii Elektrycznej z AD7750 cz 2
2000 06 Licznik energii elektrycznej z układem AD7750
System zdalnego odczytu liczników energii elektrycznej
Licznik Energii Elektrycznej EC 9 instrukcja
Przesył i dystrybucja energii elektrycznej Frąckowiak KŁ 2012
Jak płacić mniejsze rachunki za energię elektryczną
Oszczędność energii elektrycznej w napędach wentylatorów kopalń podziemnych
Zbior zadan do Przesylania energii elektrycznej
Parametry jakościowe energii elektrycznej
Przesył Energii Elektrycznej Harmonogram Ćwiczeń
model ekonometryczny 5 energia elektryczna (10 stron)
Paska Wywarzanie energii elektrycznej z wykorzystaniem odnawialnych zasobów energii

więcej podobnych podstron