plik


ÿþ brzmienie od 2009-07-10 Ustawa o gwarancjach wolno[ci sumienia i wyznania z dnia 17 maja 1989 r. (Dz.U. Nr 29, poz. 155) tekst jednolity z dnia 3 marca 2000 r. (Dz.U. Nr 26, poz. 319) tekst jednolity z dnia 16 listopada 2005 r. (Dz.U. Nr 231, poz. 1965) Sejm Rzeczypospolitej Polskiej: - wykonujc postanowienia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej o wolno[ci sumienia i wyznania, - nawizujc do godnej trwaBego szacunku i kontynuacji tradycji tolerancji i wolno[ci religijnej oraz potwierdzajcej j wspóBpracy Polaków ró\nych wyznaD i [wiatopogldów w rozwoju i pomy[lno[ci Ojczyzny, - uznajc historyczny wkBad ko[cioBów i innych zwizków wyznaniowych w rozwój kultury narodowej oraz krzewienie i umacnianie podstawowych warto[ci moralnych, - kierujc si zasadami zawartymi w Powszechnej Deklaracji Praw CzBowieka, Midzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich i Politycznych, Akcie KoDcowym Konferencji BezpieczeDstwa i WspóBpracy w Europie oraz Deklaracji Organizacji Narodów Zjednoczonych o wyeliminowaniu wszelkich form nietolerancji i dyskryminacji z powodów religijnych lub przekonaD, - umacniajc warunki do czynnego i równoprawnego uczestnictwa obywateli w \yciu publicznym i spoBecznym, bez wzgldu na ich stosunek do religii, stanowi, co nastpuje: DziaB I. Wolno[ sumienia i wyznania Art. 1. [Zasada] 1. Rzeczpospolita Polska zapewnia ka\demu obywatelowi wolno[ sumienia i wyznania. 2. Wolno[ sumienia i wyznania obejmuje swobod wyboru religii lub przekonaD oraz wyra\ania ich indywidualnie i zbiorowo, prywatnie i publicznie. 3. Obywatele wierzcy wszystkich wyznaD oraz niewierzcy maj równe prawa w \yciu paDstwowym, politycznym, gospodarczym, spoBecznym i kulturalnym. Art. 2. [Rozwinicie] Korzystajc z wolno[ci sumienia i wyznania obywatele mog w szczególno[ci: 1) tworzy wspólnoty religijne, zwane dalej "ko[cioBami i innymi zwizkami wyznaniowymi", zakBadane w celu wyznawania i szerzenia wiary religijnej, posiadajce wBasny ustrój, doktryn i obrzdy kultowe; 2) zgodnie z zasadami swojego wyznania uczestniczy w czynno[ciach i obrzdach religijnych oraz wypeBnia obowizki religijne i obchodzi [wita religijne; 2a) nale\e lub nie nale\e do ko[cioBów i innych zwizków wyznaniowych; 3) gBosi swoj religi lub przekonania; 4) wychowywa dzieci zgodnie ze swoimi przekonaniami w sprawach religii; 5) zachowywa milczenie w sprawach swojej religii lub przekonaD; 6) utrzymywa kontakty ze wspóBwyznawcami, w tym uczestniczy w pracach organizacji religijnych o zasigu midzynarodowym; 7) korzysta ze zródeB informacji na temat religii; 8) wytwarza i nabywa przedmioty potrzebne do celów kultu i praktyk religijnych oraz korzysta z nich; 9) wytwarza, nabywa i posiada artykuBy potrzebne do przestrzegania reguB religijnych; 10) wybra stan duchowny lub zakonny; 11) zrzesza si w organizacjach [wieckich w celu realizacji zadaD wynikajcych z wyznawanej religii bdz przekonaD w sprawach religii; 12) otrzyma pochówek zgodny z wyznawanymi zasadami religijnymi lub z przekonaniami w sprawach religii. Art. 3. [Ograniczenia, obowizki publiczne] 1. Uzewntrznianie indywidualnie lub zbiorowo swojej religii lub przekonaD mo\e podlega jedynie ograniczeniom ustawowym koniecznym do ochrony bezpieczeDstwa publicznego, porzdku, zdrowia lub moralno[ci publicznej albo podstawowych praw i wolno[ci innych osób. 2. Korzystanie z wolno[ci sumienia i wyznania nie mo\e prowadzi do uchylania si od wykonywania obowizków publicznych naBo\onych przez ustawy. 3. Ze wzgldu na przekonania religijne lub wyznawane zasady moralne obywatele mog wystpowa o przeznaczenie do sBu\by zastpczej na zasadach i w trybie okre[lonych w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o sBu\bie zastpczej (Dz.U. Nr 223, poz. 2217 oraz z 2005 r. Nr 180, poz. 1496). Art. 4. [Uprawnienia] 1. Prawo okre[lone w art. 2 pkt 2 oraz prawo do posiadania i korzystania z przedmiotów potrzebnych do uprawiania kultu i praktyk religijnych przysBuguj równie\ osobom: 1) peBnicym sBu\b wojskow lub zasadnicz sBu\b w obronie cywilnej; 2) przebywajcym w zakBadach sBu\by zdrowia[1] i opieki spoBecznej[2] oraz dzieciom i mBodzie\y na krajowych koloniach i obozach organizowanych przez instytucje paDstwowe; 3) przebywajcym w zakBadach karnych, poprawczych i wychowawczych[3] oraz aresztach [ledczych, o[rodkach przystosowania spoBecznego[4] oraz schroniskach dla nieletnich. 2. Sposób realizacji uprawnieD okre[lonych w ust. 1 reguluj odrbne ustawy oraz przepisy wydane na ich podstawie. Art. 5. [Zwiadczenia] Obywatele maj prawo do swobodnego [wiadczenia na rzecz ko[cioBów i innych zwizków wyznaniowych oraz instytucji charytatywno-opiekuDczych. Art. 6. [Zakaz dyskryminacji i uprzywilejowania] 1. Nikt nie mo\e by dyskryminowany bdz uprzywilejowany z powodu religii lub przekonaD w sprawach religii. 2. Nie wolno zmusza obywateli do niebrania udziaBu w czynno[ciach lub obrzdach religijnych ani do udziaBu w nich. Art. 7. [Cudzoziemcy i bezpaDstwowcy] 1. Cudzoziemcy przebywajcy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej korzystaj z wolno[ci sumienia i wyznania na równi z obywatelami polskimi. 2. Przepis ust. 1 stosuje si odpowiednio do bezpaDstwowców. DziaB II. Stosunek paDstwa do ko[cioBów i innych zwizków wyznaniowych RozdziaB 1. Przepisy ogólne Art. 8. [Status prawny] Ko[cioBy i inne zwizki wyznaniowe w Polsce dziaBaj w konstytucyjnych ramach ustrojowych Rzeczypospolitej Polskiej; ich sytuacj prawn i majtkow reguluj przepisy rangi ustawowej. Art. 9. [Gwarancje] 1. W Rzeczypospolitej Polskiej stosunek paDstwa do wszystkich ko[cioBów i innych zwizków wyznaniowych opiera si na poszanowaniu wolno[ci sumienia i wyznania. 2. Gwarancjami wolno[ci sumienia i wyznania w stosunkach paDstwa z ko[cioBami i innymi zwizkami wyznaniowymi s: 1) oddzielenie ko[cioBów i innych zwizków wyznaniowych od paDstwa; 2) swoboda wypeBniania przez ko[cioBy i inne zwizki wyznaniowe funkcji religijnych; 3) równouprawnienie wszystkich ko[cioBów i innych zwizków wyznaniowych, bez wzgldu na form uregulowania ich sytuacji prawnej. Art. 10. [Zwiecko[] 1. Rzeczpospolita Polska jest paDstwem [wieckim, neutralnym w sprawach religii i przekonaD. 2. PaDstwo i paDstwowe jednostki organizacyjne nie dotuj i nie subwencjonuj ko[cioBów i innych zwizków wyznaniowych. Wyjtki od tej zasady reguluj ustawy lub przepisy wydane na ich podstawie. Art. 11. [Niezale\no[] 1. Ko[cioBy i inne zwizki wyznaniowe s niezale\ne od paDstwa przy wykonywaniu swoich funkcji religijnych. 2. Ko[cioBy i inne zwizki wyznaniowe oraz ich dziaBalno[ podlegaj ochronie prawnej, w granicach okre[lonych w ustawach. 3. Ko[cioBy i inne zwizki wyznaniowe mog skBada wnioski do TrybunaBu Konstytucyjnego na zasadach i w trybie okre[lonych w przepisach o Trybunale Konstytucyjnym. Art. 12. [Duchowni, osoby zakonne] 1. Duchowni oraz osoby zakonne ko[cioBów i innych zwizków wyznaniowych, ustanowione wedBug przepisów prawa wewntrznego ko[cioBa lub innego zwizku wyznaniowego, korzystaj z praw i podlegaj obowizkom na równi z innymi obywatelami we wszystkich dziedzinach \ycia paDstwowego, politycznego, gospodarczego, spoBecznego i kulturalnego. S oni w ramach obowizujcych przepisów ustaw zwolnieni z obowizków niemo\liwych do pogodzenia z peBnieniem funkcji duchownego lub osoby zakonnej. 2. Osoby, o których mowa w ust. 1, maj prawo do noszenia stroju duchownego. 3. Uprawnienia i obowizki osób duchownych w my[l prawa paDstwowego okre[laj odrbne ustawy. Art. 13. [Duchowni, osoby zakonne] 1. Majtek i przychody ko[cioBów i innych zwizków wyznaniowych podlegaj ogólnie obowizujcym przepisom podatkowym, z wyjtkami okre[lonymi w odrbnych ustawach. 2. Osoby prawne ko[cioBów i innych zwizków wyznaniowych s zwolnione od opodatkowania z tytuBu przychodów ze swojej dziaBalno[ci niegospodarczej. W tym zakresie osoby te nie maj obowizku prowadzenia dokumentacji wymaganej przez przepisy podatkowe. 3. (uchylony) 4. (uchylony) 5. Dochody z dziaBalno[ci gospodarczej osób prawnych ko[cioBów i innych zwizków wyznaniowych oraz spóBek, których udziaBowcami s wyBcznie te osoby, s zwolnione od opodatkowania w cz[ci, w jakiej zostaBy przeznaczone w roku podatkowym lub w roku po nim nastpujcym na cele kultowe, o[wiatowo- wychowawcze, naukowe, kulturalne, dziaBalno[ charytatywno-opiekuDcz, punkty katechetyczne, konserwacj zabytków oraz na inwestycje sakralne i inwestycje ko[cielne, których przedmiotem s punkty katechetyczne i zakBady charytatywno-opiekuDcze, jak równie\ remonty tych obiektów. 6. Osoby prawne ko[cioBów i innych zwizków wyznaniowych s zwolnione od opodatkowania i od [wiadczeD na fundusz gminny i fundusz miejski[5] , od nieruchomo[ci lub ich cz[ci, stanowicych wBasno[ tych osób lub u\ywanych przez nie na podstawie innego tytuBu prawnego na cele niemieszkalne, z wyjtkiem cz[ci zajmowanej na wykonywanie dziaBalno[ci gospodarczej. 7. Zwalnia si z nale\no[ci celnych przywozowych towary przeznaczone na cele charytatywno- opiekuDcze i o[wiatowo-wychowawcze oraz towary i charakterze kulturalnym przeznaczone na cele kultu, przywo\one dla osób prawnych ko[cioBów i innych zwizków wyznaniowych, w granicach i na warunkach okre[lonych w rozporzdzeniu nr 918/83/EWG z dnia 28 marca 1983 r. ustanawiajcym wspólnotowy system zwolnieD celnych (Dz.Urz. WE L 105 z 23.4.1983), ostatnio zmienionym aktem dotyczcym warunków przystpienia Republiki Czeskiej, Republiki EstoDskiej, Republiki Cypryjskiej, Republiki Aotewskiej, Republiki Litewskiej, Republiki Wgierskiej, Republiki Malty, Rzeczypospolitej Polskiej, Republiki SBowenii i Republiki SBowackiej oraz dostosowaD w traktatach stanowicych podstaw Unii Europejskiej (Dz.Urz. WE L 236 z 23.9.2003). Art. 14. [Jednostki organizacyjne] 1. Je\eli odrbna ustawa lub ratyfikowana umowa midzynarodowa nie stanowi inaczej, ko[cióB lub inny zwizek wyznaniowy powiadamia ministra wBa[ciwego do spraw wyznaD religijnych[6] i wojewod wBa[ciwego ze wzgldu na siedzib jednostki organizacyjnej ko[cioBa lub innego zwizku wyznaniowego o utworzeniu, zmianie nazwy, siedziby, granic lub poBczeniu, podziale i zniesieniu diecezji (okrgów i porównywalnych jednostek organizacyjnych) oraz parafii (zborów, gmin i porównywalnych jednostek organizacyjnych). 2. Je\eli odrbna ustawa lub ratyfikowana umowa midzynarodowa nie stanowi inaczej, ko[cióB lub inny zwizek wyznaniowy powiadamia w terminie 30 dni ministra wBa[ciwego do spraw wyznaD religijnych[6] i wojewod wBa[ciwego ze wzgldu na siedzib ko[cioBa lub innego zwizku wyznaniowego o zmianie siedziby oraz o zmianie osób wchodzcych do kierowniczych organów wykonawczych, podajc ich imiona i nazwiska, obywatelstwo i miejsce zamieszkania. 3. Przepis ust. 2 stosuje si odpowiednio do jednostek organizacyjnych, o których mowa w ust. 1. 4. Je\eli odrbna ustawa lub ratyfikowana umowa midzynarodowa nie stanowi inaczej, przed objciem stanowisk, o których mowa w ust. 2 i 3, przez cudzoziemca, wBadze ko[cioBa lub innego zwizku wyznaniowego powinny si upewni, czy minister wBa[ciwy do spraw wyznaD religijnych[6] nie wyra\a wobec tego zastrze\eD. NiezgBoszenie zastrze\eD w terminie 60 dni od daty powiadomienia uwa\a si za wyra\enie zgody. Art. 15. (uchylony) Art. 16. [WspóBdziaBanie] 1. PaDstwo wspóBdziaBa z ko[cioBami i innymi zwizkami wyznaniowymi w zachowaniu pokoju, ksztaBtowaniu warunków rozwoju kraju oraz zwalczaniu patologii spoBecznych. 2. W celach, o których mowa w ust. 1, oraz do rozpatrywania problemów zwizanych z rozwojem stosunków midzy paDstwem a poszczególnymi ko[cioBami i innymi zwizkami wyznaniowymi mog by, na zasadach wzajemnego uzgodnienia, tworzone ró\ne, w tym staBe formy wspóBdziaBania. Przepis ten nie narusza wBa[ciwo[ci organów paDstwowych oraz organów ko[cioBów i innych zwizków wyznaniowych. Art. 16a. [Umowy] 1. Dla okre[lenia szczegóBowych zasad stosunków, o których mowa w art. 16, mog by zawierane umowy midzy wBa[ciwymi rzeczowo centralnymi organami administracji rzdowej a wBadzami poszczególnych ko[cioBów i innych zwizków wyznaniowych. 2. Przepisy umowy nie mog narusza przepisów ogólnie obowizujcego prawa, a w szczególno[ci zasady równouprawnienia wszystkich ko[cioBów i innych zwizków wyznaniowych. 3. Podpisana umowa zostaje opublikowana w dzienniku urzdowym wBa[ciwego ministerstwa. Art. 17. [Dziedzictwo kulturowe] PaDstwo wspóBdziaBa z ko[cioBami i innymi zwizkami wyznaniowymi w ochronie, konserwacji, udostpnianiu i upowszechnianiu zabytków architektury, sztuki i literatury religijnej, które stanowi integraln cz[ dziedzictwa kultury. Art. 18. [Zakres stosowania] 1. Przepisy rozdziaBu 2 i dziaBu III reguluj stosunek paDstwa tylko do tych ko[cioBów i innych zwizków wyznaniowych, których sytuacja prawna i majtkowa nie jest uregulowana odrbnymi ustawami. 2. Przepisy rozdziaBu 2 okre[lajce uprawnienia ko[cioBów i innych zwizków wyznaniowych maj jednak\e zastosowanie do ko[cioBów i innych zwizków wyznaniowych o ustawowo uregulowanej sytuacji wówczas, gdy odrbne ustawy okre[lone w ust. 1 nie przewiduj takich uprawnieD. RozdziaB 2. DziaBalno[ ko[cioBów i innych zwizków wyznaniowych Art. 19. [Swoboda dziaBalno[ci] 1. Ko[cioBy i inne zwizki wyznaniowe korzystaj na zasadach równouprawnienia ze swobody peBnienia funkcji religijnych. 2. WypeBniajc funkcje religijne ko[cioBy i inne zwizki wyznaniowe mog w szczególno[ci: 1) okre[la doktryn religijn, dogmaty i zasady wiary oraz liturgi; 2) organizowa i publicznie sprawowa kult; 3) udziela posBug religijnych, w tym osobom, o których mowa w art. 4, oraz organizowa obrzdy i zgromadzenia religijne; 4) rzdzi si w swoich sprawach wBasnym prawem, swobodnie wykonywa wBadz duchown oraz zarzdza swoimi sprawami; 5) ustanawia, ksztaBci i zatrudnia duchownych; 6) realizowa inwestycje sakralne i inne inwestycje ko[cielne; 7) nabywa, posiada i zbywa majtek ruchomy i nieruchomy oraz zarzdza nim; 8) zbiera skBadki i otrzymywa darowizny, spadki i inne [wiadczenia od osób fizycznych i prawnych; 9) wytwarza i nabywa przedmioty i artykuBy potrzebne do celów kultu i praktyk religijnych oraz korzysta z nich; 10) naucza religii i gBosi j, w tym za pomoc prasy, ksi\ek i innych druków oraz filmów i [rodków audiowizualnych; 11) korzysta ze [rodków masowego przekazywania; 12) prowadzi dziaBalno[ o[wiatowo-wychowawcz; 13) tworzy i prowadzi zakony oraz diakonaty; 14) tworzy organizacje majce na celu dziaBalno[ na rzecz formacji religijnej, kultu publicznego oraz przeciwdziaBania patologiom spoBecznym i ich skutkom; 15) prowadzi dziaBalno[ charytatywno-opiekuDcz; 16) (uchylony) 17) powoBywa krajowe organizacje midzyko[cielne; 18) nale\e do midzynarodowych organizacji wyznaniowych i midzywyznaniowych oraz utrzymywa kontakty zagraniczne w sprawach zwizanych z realizacj swoich funkcji. 3. Za wypeBnianie funkcji religijnych, o których mowa w ust. 1, nie uznaje si oddziaBywania poprzez badania i eksperymenty psychologiczne. Art. 19a. [Cmentarze grzebalne] 1. Ko[cioBy i inne zwizki wyznaniowe maj prawo posiadania, zarzdzania oraz zakBadania i poszerzania cmentarzy grzebalnych. 2. Przepis ust. 1 nie narusza przepisów dotyczcych cmentarzy i chowania zmarBych. Art. 20. [Nauczanie religii] 1. Ko[cioBy i inne zwizki wyznaniowe mog naucza religii oraz wychowywa religijnie dzieci i mBodzie\, zgodnie z wyborem dokonanym przez ich rodziców lub opiekunów prawnych. 2. Nauczanie religii dzieci i mBodzie\y jest wewntrzn spraw ko[cioBów i innych zwizków wyznaniowych. Jest ono organizowane, zgodnie z programem ustalonym przez wBadze ko[cioBa lub innego zwizku wyznaniowego, w punktach katechetycznych znajdujcych si w ko[cioBach, domach modlitw i innych pomieszczeniach udostpnionych na ten cel przez osob uprawnion do dysponowania nimi. 3. Nauczanie religii uczniów szkóB publicznych i wychowanków przedszkoli publicznych mo\e odbywa si równie\ w szkoBach i przedszkolach na zasadach okre[lonych w odrbnej ustawie. Art. 21. [SzkoBy i inne placówki] 1. Ko[cioBy i inne zwizki wyznaniowe maj prawo zakBada i prowadzi szkoBy i przedszkola oraz inne placówki o[wiatowo-wychowawcze i opiekuDczo-wychowawcze na zasadach okre[lonych w ustawach. 2. SzkoBy, przedszkola oraz inne placówki, o których mowa w ust. 1, bd dotowane przez paDstwo lub organy samorzdu terytorialnego w przypadkach i na zasadach okre[lonych w odrbnych ustawach. Art. 21a. [Zrównanie praw] DziaBalno[ sBu\ca celom humanitarnym, charytatywno-opiekuDczym, naukowym i o[wiatowo-wychowawczym, podejmowana przez osoby prawne ko[cioBów i innych zwizków wyznaniowych, jest zrównana pod wzgldem prawnym z dziaBalno[ci sBu\c analogicznym celom i prowadzon przez instytucje paDstwowe. Art. 22. [SzkoBy duchowne i seminaria] 1. Ko[cioBy i inne zwizki wyznaniowe maj prawo zakBada i prowadzi, wedBug samodzielnie ustalonych programów, szkoBy duchowne i seminaria duchowne. 2. W zakresie realizacji programu szkóB ogólnoksztaBccych i uzyskiwania [wiadectw dojrzaBo[ci szkoBy duchowne wymienione w ust. 1 podlegaj nadzorowi ministra wBa[ciwego do spraw o[wiaty i wychowania. 3. Tworzenie i prowadzenie przez ko[cioBy i inne zwizki wyznaniowe szkóB wy\szych, zasady udzielania im przez paDstwo pomocy finansowej oraz tryb i zakres uznawania stopni i tytuBów naukowych nadawanych w tych szkoBach reguluj, na wniosek wBadz ko[cioBów lub innych zwizków wyznaniowych, odrbne ustawy. 4. Ko[cioBy i inne zwizki wyznaniowe maj prawo zakBada religijne instytuty naukowe i naukowo- dydaktyczne. 5. Status prawny wydziaBów teologicznych na uniwersytetach paDstwowych reguluj odrbne umowy pomidzy ministrem wBa[ciwym do spraw szkolnictwa wy\szego a wBadzami ko[cioBów lub innych zwizków wyznaniowych. Art. 23. [7] (uchylony) Art. 24. [Zrodki finansowe] 1. W celu realizacji dziaBalno[ci charytatywno-opiekuDczej ko[cioBy i inne zwizki wyznaniowe maj prawo zakBada i prowadzi, na zasadach okre[lonych w ustawach, odpowiednie instytucje, w tym zakBady dla osób potrzebujcych opieki, szpitale i inne zakBady lecznicze, \Bobki i schroniska dla dzieci. 2. Zrodki na realizacj dziaBalno[ci charytatywno-opiekuDczej pochodz w szczególno[ci z: 1) ofiar pieni\nych i w naturze; 2) spadków, zapisów i darowizn krajowych i zagranicznych; 3) dochodów z imprez i zbiórek publicznych; 4) subwencji, dotacji i ofiar pochodzcych od krajowych instytucji i przedsibiorstw paDstwowych, spoBecznych, wyznaniowych i prywatnych; 5) odpBatno[ci za usBugi [wiadczone przez instytucje charytatywno-opiekuDcze ko[cioBów i innych zwizków wyznaniowych; 6) dochodów instytucji ko[cioBów i innych zwizków wyznaniowych. Art. 25. [Wydawnictwa] 1. W celu realizacji swoich funkcji ko[cioBy i inne zwizki wyznaniowe maj prawo wydawania prasy, ksi\ek, druków oraz zakBadania i posiadania wydawnictw oraz zakBadów poligraficznych, z zachowaniem obowizujcych w tym zakresie przepisów prawa. 2. Ko[cioBy i inne zwizki wyznaniowe mog organizowa wBasny kolporta\ prasy lub korzysta z po[rednictwa innej sieci kolporta\u. 3. Dla realizacji postanowieD ust. 1 ko[cioBy i inne zwizki wyznaniowe mog otrzymywa jako darowizny z zagranicy maszyny, urzdzenia, materiaBy poligraficzne i papier. 4. Ko[cioBy i inne zwizki wyznaniowe maj prawo do emitowania w radiu i telewizji programów religijno- moralnych, spoBecznych i kulturalnych w sposób okre[lony w porozumieniach midzy wBadzami danego ko[cioBa lub innego zwizku wyznaniowego a jednostkami publicznej radiofonii i telewizji. Art. 26. [DziaBalno[ kulturalna i artystyczna] 1. Ko[cioBy i inne zwizki wyznaniowe maj prawo organizowania i prowadzenia zwizanej z wypeBnianiem swoich funkcji dziaBalno[ci kulturalnej i artystycznej. 2. Dla realizacji prawa, o którym mowa w ust. 1, ko[cioBy i inne zwizki wyznaniowe mog zakBada i prowadzi odpowiednie instytucje oraz dystrybucj i rozpowszechnianie filmów. 3. Korzystanie z praw, o których mowa w ust. 1 i 2, nastpuje bez obowizku uzyskiwania zezwoleD i upowa\nieD, je\eli dziaBalno[ ta prowadzona jest na potrzeby realizacji zadaD religijno-moralnych w sferze kultury. O podjciu i prowadzeniu tej dziaBalno[ci wBadze ko[cioBa lub innego zwizku wyznaniowego powiadamiaj paDstwowy organ, wBa[ciwy do udzielania takich zezwoleD i upowa\nieD. 4. Dla realizacji postanowieD ust. 1 i 2 ko[cioBy i inne zwizki wyznaniowe mog otrzymywa jako darowizny z zagranicy urzdzenia i materiaBy. Art. 27. [Ograniczenia] 1. DziaBalno[ ko[cioBów i innych zwizków wyznaniowych nie mo\e narusza przepisów ogólnie obowizujcych ustaw chronicych bezpieczeDstwo publiczne, porzdek, zdrowie lub moralno[ publiczn, wBadz rodzicielsk albo podstawowe prawa i wolno[ci innych osób. 2. Korzystanie przez ko[cioBy i inne zwizki wyznaniowe ze swobody dziaBania odbywa si zgodnie z ogólnie obowizujcymi przepisami, chyba \e ustawy stanowi inaczej. Art. 28. [Reprezentacja] 1. W sprawach majtkowych ko[cioBy i inne zwizki wyznaniowe dziaBaj poprzez swoje osoby prawne. 2. Osoby prawne ko[cioBów i innych zwizków wyznaniowych, ich organy, zakres kompetencji i sposób powoBywania oraz reprezentacji okre[laj statuty (prawo wewntrzne, zwane dalej "statutami". Art. 29. [Stosowanie innych ustaw] 1. W stosunku do organizacji tworzonych na podstawie art. 19 pkt 14, je\eli nie maj osobowo[ci prawnej, nie stosuje si Prawa o stowarzyszeniach. Natomiast przepisy ustawy o zgromadzeniach stosuje si do nich jedynie w zakresie dotyczcym zebraD na drogach i placach publicznych oraz w pomieszczeniach u\yteczno[ci publicznej. 2. Organizacje, o których mowa w ust. 1, dziaBaj w ramach osób prawnych ko[cioBów i innych zwizków wyznaniowych, w których zostaBy powoBane. 3. WBadze ko[cioBów i innych zwizków wyznaniowych czuwaj nad zgodno[ci dziaBania tych organizacji z ich celami religijnymi i moralnymi. DziaB III. Rejestrowanie ko[cioBów i innych zwizków wyznaniowych Art. 30. [Deklaracja] Prawo wpisu do rejestru ko[cioBów i innych zwizków wyznaniowych, zwanego dalej "rejestrem", prowadzonego przez ministra wBa[ciwego do spraw wyznaD religijnych[6] , jest realizowane przez zBo\enie temu ministrowi, zwanemu dalej "organem rejestrowym", deklaracji o utworzeniu ko[cioBa lub innego zwizku wyznaniowego i wniosku o wpis do rejestru. Art. 31. [Wniosek o wpis do rejestru] 1. Prawo wniesienia wniosku, o którym mowa w art. 30, przysBuguje co najmniej 100 obywatelom polskim posiadajcym peBn zdolno[ do czynno[ci prawnych, zwanych dalej "wnioskodawcami". 2. Wnioskodawcy skBadaj list zawierajc ich notarialnie po[wiadczone podpisy potwierdzajce tre[ wniosku, o którym mowa w ust. 1, i deklaracji o utworzeniu ko[cioBa lub innego zwizku wyznaniowego, imi i nazwisko, dat urodzenia, miejsce zamieszkania oraz rodzaj, seri i numer dokumentu to\samo[ci oraz numer PESEL ka\dego z wnioskodawców. 3. Wnioskodawcy mog wybra spo[ród siebie co najmniej picioosobowy komitet zaBo\ycielski reprezentujcy ich w postpowaniu w sprawie wpisu do rejestru. Art. 32. [Tre[ wniosku] 1. Wniosek, o którym mowa w art. 30, powinien zawiera: 1) list, o której mowa w art. 31 ust. 2; 2) informacj o dotychczasowych formach \ycia religijnego i metodach dziaBania ko[cioBa lub innego zwizku wyznaniowego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; 3) informacj o podstawowych celach, zródBach i zasadach doktrynalnych, obrzdach religijnych; 4) adres siedziby ko[cioBa lub innego zwizku wyznaniowego oraz dane osób wchodzcych do kierowniczych organów wykonawczych: a) imiona i nazwisko, b) dat urodzenia, c) adres zamieszkania, d) nazw, seri i numer dokumentu to\samo[ci, e) nr PESEL; 5) statut. 1a. W przypadku wybrania komitetu zaBo\ycielskiego, o którym mowa w art. 31 ust. 3, wniosek o wpis do rejestru powinien zawiera tak\e podpisany przez wnioskodawców protokóB z wyboru tego komitetu okre[lajcy dat i miejsce wyborów oraz nastpujce dane osób wchodzcych w jego skBad: 1) imiona i nazwisko; 2) dat urodzenia; 3) adres zamieszkania; 4) rodzaj, seri i numer dokumentu to\samo[ci; 5) nr PESEL. 2. Statut powinien okre[la w szczególno[ci: 1) nazw ko[cioBa lub innego zwizku wyznaniowego ró\n od nazw innych organizacji; 2) teren dziaBania i siedzib wBadz; 3) cele dziaBalno[ci oraz formy i zasady ich realizacji; 4) organy, sposób ich powoBywania i odwoBywania, zakres kompetencji oraz tryb podejmowania decyzji; 5) zródBa finansowania; 6) tryb dokonywania zmian statutu; 7) sposób reprezentowania na zewntrz oraz zacigania zobowizaD majtkowych; 8) sposób nabywania i utraty czBonkostwa oraz prawa i obowizki czBonków; 9) sposób powoBywania, odwoBywania oraz kompetencje osób duchownych, o których mowa w art. 12 ust. 3, o ile ko[cióB lub inny zwizek wyznaniowy przewiduje tworzenie takich stanowisk; 10) sposób rozwizania ko[cioBa lub innego zwizku wyznaniowego i przeznaczenie pozostaBego majtku. 3. Je\eli ko[cióB lub inny zwizek wyznaniowy przewiduje tworzenie jednostek organizacyjnych majcych osobowo[ prawn, statut powinien okre[la ich nazwy, teren dziaBania, siedziby, zakres uprawnieD, zasady tworzenia, znoszenia i przeksztaBcania tych jednostek, ich organy, zakres kompetencji, tryb podejmowania decyzji, sposób powoBywania i odwoBywania tych organów, sposób reprezentowania na zewntrz oraz zacigania zobowizaD majtkowych, a tak\e przeznaczenie majtku pozostaBego po zakoDczeniu likwidacji osoby prawnej ko[cioBa lub innego zwizku wyznaniowego. 4. Je\eli ko[cióB lub inny zwizek wyznaniowy stanowi cz[ organizacji o zasigu midzynarodowym, w statucie powinny by okre[lone zakres i formy wzajemnych stosunków. 5. Je\eli ko[cióB lub inny zwizek wyznaniowy przewiduje tworzenie jednostek organizacyjnych bez osobowo[ci prawnej, w statucie powinny by okre[lone nazwy, zasady tworzenia, znoszenia i przeksztaBcania tych jednostek. Art. 33. [Uchybienia we wniosku] 1. W trakcie postpowania w sprawie wpisu do rejestru organ rejestrowy mo\e \da od wnioskodawców wyja[nieD tre[ci wniosku w zakresie okre[lonym w art. 32, a tak\e zwraca si do odpowiednich organów paDstwowych o sprawdzanie prawdziwo[ci zawartych we wniosku danych. 2. Je\eli organ rejestrowy w trakcie postpowania w sprawie wpisu do rejestru stwierdzi braki lub uchybienia w tre[ci wniosku, w zakresie okre[lonym w art. 32, wyznacza dwumiesiczny termin ich uzupeBnienia, a po upBywie tego terminu wydaje decyzj o odmowie wpisu do rejestru. 3. Je\eli wniosek zawiera postanowienia pozostajce w sprzeczno[ci z przepisami ustaw chronicymi bezpieczeDstwo i porzdek publiczny, zdrowie, moralno[ publiczn, wBadz rodzicielsk albo podstawowe prawa i wolno[ci innych osób, organ rejestrowy wydaje decyzj o odmowie wpisu do rejestru. 4. Decyzje, o których mowa w ust. 2 i 3, powinny by wydane w terminie 3 miesicy od daty wszczcia postpowania o wpis do rejestru. Na decyzje te mo\e by wniesiona skarga do sdu administracyjnego. Art. 34. [Wpis do rejestru] 1. Je\eli nie zachodz okoliczno[ci wskazane w art. 33 ust. 2 i 3, organ rejestrowy wydaje, w terminie 3 miesicy od zgBoszenia deklaracji, decyzj o wpisie do rejestru. 2. Z chwil wpisu do rejestru ko[cióB lub inny zwizek wyznaniowy uzyskuje, jako caBo[, osobowo[ prawn oraz korzysta ze wszystkich uprawnieD i podlega obowizkom okre[lonym w ustawach. 3. Przepis ust. 2 stosuje si odpowiednio do jednostek organizacyjnych, zakonów i diakonatów, o których mowa w art. 32 ust. 3. 4. Do ko[cioBów i innych zwizków wyznaniowych wpisanych do rejestru stosuje si odpowiednio art. 14. Art. 35. [Aktualizacja danych] 1. Zmiany statutu ko[cioBa lub innego zwizku wyznaniowego wpisanego do rejestru dokonuje si w trybie obowizujcym przy ich rejestrowaniu. 2. Organ rejestrowy mo\e domaga si aktualizacji danych warunkujcych wpis do rejestru, okre[lonych w art. 32 ust. 1 pkt 2-5. Art. 36. [Wykre[lenie z rejestru] 1. Wykre[leniu z rejestru podlega: 1) ko[cióB lub inny zwizek wyznaniowy, którego sytuacja prawna i majtkowa zostaBa uregulowana w odrbnej ustawie; 2) ko[cióB lub inny zwizek wyznaniowy, który zawiadomiB organ rejestrowy o zaprzestaniu swojej dziaBalno[ci; 3) ko[cióB lub inny zwizek wyznaniowy, który utraciB cechy warunkujce uzyskanie wpisu do rejestru; dotyczy to w szczególno[ci ko[cioBa lub innego zwizku wyznaniowego, który w cigu 3 lat nie odpowiedziaB na \danie organu rejestrowego i nie zaktualizowaB wpisów do rejestru w zakresie okre[lonym w art. 32 ust. 1 pkt 4. 2. Wykre[lenie z rejestru nastpuje na podstawie decyzji organu rejestrowego. 3. W przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 3 oraz art. 36a ust. 2, wykre[lenie z rejestru nastpuje po przeprowadzeniu likwidacji. 4. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, likwidatorami s czBonkowie organu ko[cioBa lub innego zwizku wyznaniowego uprawnionego do reprezentowania na zewntrz i zacigania zobowizaD majtkowych, je\eli statut lub, w razie braku odpowiednich postanowieD statutu, decyzja wBa[ciwego organu ko[cioBa lub innego zwizku wyznaniowego nie stanowi inaczej. 5. Organ rejestrowy, w drodze decyzji, zarzdza likwidacj i wyznacza likwidatora: 1) w przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 3 i art. 36a ust. 2; 2) w razie braku mo\liwo[ci ustalenia likwidatora, o którym mowa w ust. 4. 6. Przed zniesieniem osoby prawnej, o której mowa w art. 32 ust. 3, ko[cióB lub inny zwizek wyznaniowy zarzdza jej likwidacj i wyznacza likwidatora informujc o tym organ rejestrowy oraz okre[la przeznaczenie majtku pozostaBego po zakoDczeniu likwidacji. 7. Do obowizków likwidatora stosuje si odpowiednio art. 37 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach (Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855, z 2003 r. Nr 96, poz. 874 oraz z 2004 r. Nr 102, poz. 1055). 8. Je\eli statut ko[cioBa lub innego zwizku wyznaniowego nie stanowi inaczej, majtek pozostaBy po zakoDczeniu postpowania likwidacyjnego ko[cioBa lub innego zwizku wyznaniowego albo osób prawnych, o których mowa w art. 32 ust. 3, mo\e by przeznaczony wyBcznie na cele charytatywno- opiekuDcze w drodze decyzji organu rejestrowego. Art. 36a. [Postpowanie w razie naruszenia prawa] 1. Organ rejestrowy lub prokurator mo\e wystpi do sdu okrgowego o stwierdzenie niezgodno[ci dziaBania ko[cioBa lub innego zwizku wyznaniowego z przepisami prawa, o których mowa w art. 27 ust. 1, lub ze statutem, o którym mowa w art. 32. 2. W razie stwierdzenia prawomocnym wyrokiem sdu, \e dziaBalno[ ko[cioBa lub innego zwizku wyznaniowego ra\co narusza prawo lub postanowienia statutu, organ rejestrowy wykre[li z rejestru ten ko[cióB lub inny zwizek wyznaniowy. Art. 37. [Delegacja] Minister wBa[ciwy do spraw wyznaD religijnych[6] okre[la, w drodze rozporzdzenia, zasady i sposób prowadzenia rejestru, dane i informacje podlegajce wpisowi, sposób, form i termin aktualizacji wpisów do rejestru, warunki udostpniania rejestru, wydawania wycigów z rejestru oraz sposób wykre[lania ko[cioBa lub innego zwizku wyznaniowego z rejestru. Art. 38. [Organizacje midzyko[cielne] Przepisy niniejszego dziaBu stosuje si odpowiednio do krajowych organizacji midzyko[cielnych, je\eli maj one mie osobowo[ prawn. Do utworzenia takiej organizacji jest wymagana deklaracja podpisana przez wBadze co najmniej dwóch dziaBajcych w Rzeczypospolitej Polskiej ko[cioBów i innych zwizków wyznaniowych. DziaB IIIa. Regulacja spraw majtkowych niektórych ko[cioBów Art. 38a. [Midzyko[cielna Komisja Regulacyjna] 1. Tworzy si Midzyko[cieln Komisj Regulacyjn, zwan dalej "Komisj", w celu ostatecznego uregulowania spraw majtkowych midzy PaDstwem a ko[cioBami i ich osobami prawnymi, które zgBosiBy roszczenia w trybie i na zasadach okre[lonych w: 1) art. 24-26 ustawy z dnia 13 maja 1994 r. o stosunku PaDstwa do Ko[cioBa Ewangelicko- Reformowanego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 73, poz. 324, z 1998 r. Nr 59, poz. 375 i Nr 106, poz. 668 oraz z 2004 r. Nr 68, poz. 623); 2) art. 37 ustawy z dnia 30 czerwca 1995 r. o stosunku PaDstwa do Ko[cioBa Ewangelicko- Metodystycznego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 97, poz. 479, z pózn. zm.); 3) art. 40-42 ustawy z dnia 30 czerwca 1995 r. o stosunku PaDstwa do Ko[cioBa Chrze[cijan Baptystów w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 97, poz. 480, z pózn. zm.); 4) art. 35 ustawy z dnia 30 czerwca 1995 r. o stosunku PaDstwa do Ko[cioBa Adwentystów Dnia Siódmego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 97, poz. 481, z pózn. zm.). 2. Roszczenia majtkowe wobec PaDstwa mog równie\ zgBasza do Komisji w terminie do dnia 31 grudnia 1998 r. ko[cioBy i inne zwizki wyznaniowe, niewymienione w ust. 1, a tak\e krajowe organizacje midzyko[cielne, je\eli wska\ we wniosku, \e na rzecz Skarbu PaDstwa przejto wBasno[ nieruchomo[ci lub ich cz[ci bdcych uprzednio wBasno[ci tych ko[cioBów i zwizków wyznaniowych oraz krajowych organizacji midzyko[cielnych. 3. Do oceny dopuszczalno[ci postpowania regulacyjnego w sprawach, o których mowa w ust. 2, maj odpowiednie zastosowanie przepisy ustaw wskazanych w ust. 1 pkt 1-4. 4. Je\eli przywrócenie ko[cielnej osobie prawnej wBasno[ci nieruchomo[ci nie jest mo\liwe z uwagi na trudne do przezwyci\enia przeszkody, przyznaje si jej nieruchomo[ zamienn, a je\eli nie jest to mo\liwe, osobie tej przyznaje si odszkodowanie ustalone wedBug przepisów o wywBaszczeniu nieruchomo[ci[8] . 5. Rada Ministrów okre[li, w drodze rozporzdzenia, z mienia których paDstwowych jednostek organizacyjnych lub gmin mo\e by wyBczona nieruchomo[ zamienna lub na któr paDstwow jednostk organizacyjn mo\e by naBo\ony obowizek zapBaty odszkodowania. Art. 38b. [Przedmiot postpowania regulacyjnego] 1. Przedmiotem postpowania regulacyjnego mo\e by równie\ nieodpBatne przekazanie na wBasno[ nieruchomo[ci lub ich cz[ci, które byBy wBasno[ci ko[cielnych osób prawnych dziaBajcych do 1945 r. na Ziemiach Zachodnich i PóBnocnych, w celu przywrócenia w nich sprawowania kultu religijnego, dziaBalno[ci o[wiatowo-wychowawczej, charytatywno-opiekuDczej i opiekuDczo-wychowawczej. 2. W razie niemo\no[ci dokonania regulacji, o której mowa w ust. 1, postpowanie ulega umorzeniu. Art. 38c. [Rozwinicie] Majtek nieruchomy, przekazany na wBasno[ gminie w trybie ustawy z dnia 10 maja 1990 r. - Przepisy wprowadzajce ustaw o samorzdzie terytorialnym i ustaw o pracownikach samorzdowych (Dz.U. Nr 32, poz. 191, z pózn. zm.), podlega postpowaniu, o którym mowa w art. 38a i 38b. Art. 38d. [Przebieg postpowania regulacyjnego] 1. Minister wBa[ciwy do spraw wyznaD religijnych[6] po zasigniciu opinii wBadz ko[cioBów, o których mowa w art. 38a ust. 1 pkt 1-4, okre[li, w drodze rozporzdzenia, liczebno[ Komisji, szczegóBowy tryb postpowania regulacyjnego oraz wynagrodzenie dla czBonków Komisji i personelu pomocniczego, uwzgldniajc w szczególno[ci organizacj pracy Komisji, zadania wspóBprzewodniczcych zespoBów orzekajcych, oraz sposób prowadzenia i protokoBowania rozpraw, orzekania i nadawania klauzul wykonalno[ci orzeczeniom i ugodom. 2. Komisja rozpatruje sprawy w zespoBach orzekajcych, w skBad których wchodzi po dwóch czBonków wyznaczonych przez ministra wBa[ciwego do spraw wyznaD religijnych[6] i wBadze ko[cioBa lub zwizku wyznaniowego, którego wniosek dotyczy. 3. Postpowanie regulacyjne wszczyna si z chwil zBo\enia wniosku w Komisji. ZespóB orzekajcy po otrzymaniu wniosku o wszczcie postpowania regulacyjnego bada, czy jest ono dopuszczalne, a wniosek niedopuszczalny odrzuca. 4. Postpowania sdowe lub administracyjne dotyczce nieruchomo[ci, w stosunku do których wszczto postpowanie regulacyjne, ulegaj zawieszeniu, a sdy i organy prowadzce postpowania administracyjne przekazuj ich akta do Komisji. 5. Uczestnikami postpowania regulacyjnego s, oprócz wnioskodawcy, wszystkie zainteresowane jednostki paDstwowe, samorzdowe i ko[cielne. 6. Uczestnicy postpowania regulacyjnego mog zawrze ugod przed zespoBem orzekajcym. Je\eli ugoda nie zostanie zawarta, zespóB orzekajcy wydaje orzeczenie. 7. Regulacja nie mo\e narusza praw nabytych przez niepaDstwowe osoby trzecie, a w szczególno[ci przez inne ko[cioBy i zwizki wyznaniowe oraz rolników indywidualnych. 8. Ugody zawarte przed zespoBem orzekajcym, jak i orzeczenia uwzgldniajce wniosek, powinny okre[la: 1) stan prawny nieruchomo[ci; 2) zwizane z tym stanem obowizki uczestników postpowania, a w szczególno[ci obowizek wydania nieruchomo[ci w wyznaczonym terminie, je\eli nie znajduje si ona we wBadaniu wnioskodawcy; 3) w razie przyznania odszkodowania, obowizek i termin zapBaty nale\nej z tego tytuBu kwoty. 9. Od orzeczenia zespoBu orzekajcego nie przysBuguje odwoBanie. Art. 38e. [Ugody i orzeczenia] 1. Ugody i orzeczenia maj moc sdowych tytuBów egzekucyjnych. 2. Ugody i orzeczenia stanowi podstaw do dokonywania wpisów w ksigach wieczystych i w ewidencji gruntów. Art. 38f. [Zwolnienie od opBat] 1. Postpowanie regulacyjne jest wolne od opBat. 2.[9] Nabycie wBasno[ci nieruchomo[ci lub ich cz[ci na podstawie ugody lub orzeczenia jest wolne od podatków i opBat z tym zwizanych. Art. 38g. [Zawieszenie i podjcie postpowania] 1. Je\eli zespóB orzekajcy nie uzgodni orzeczenia, zawiadamia o tym pisemnie uczestników postpowania regulacyjnego. 2. Uczestnicy postpowania regulacyjnego mog, w terminie sze[ciu miesicy od otrzymania zawiadomienia, wystpi o podjcie zawieszonego postpowania sdowego lub administracyjnego, a je\eli nie byBo ono wszczte - wystpi na drog sdow pod rygorem wyga[nicia roszczenia. Przy rozpoznawaniu sprawy sd stosuje zasady okre[lone w art. 38a i 38b. DziaB IV. Przepisy przej[ciowe i koDcowe Art. 39. [10] (pominity) Art. 40. [Odrbne regulacje] Stosunki PaDstwa z ko[cioBami i innymi zwizkami wyznaniowymi dziaBajcymi na podstawie wpisu do rejestru mog by regulowane w drodze odrbnej ustawy. Art. 41. [Osobowo[ prawna] Ko[cioBy i inne zwizki wyznaniowe dziaBajce w dniu wej[cia w \ycie ustawy jako stowarzyszenia zwykBe mog naby osobowo[ prawn, je\eli speBni wymagania okre[lone w art. 30-32. Art. 42. [Zwolnienia od pracy i nauki] 1. Osoby nale\ce do ko[cioBów i innych zwizków wyznaniowych, których [wita religijne nie s dniami ustawowo wolnymi od pracy, mog na wBasn pro[b uzyska zwolnienie od pracy lub nauki na czas niezbdny do obchodzenia tych [wit, zgodnie z wymogami wyznawanej przez siebie religii. 2. Osoby niepeBnoletnie mog korzysta z prawa okre[lonego w ust. 1 na wniosek swych rodziców bdz opiekunów prawnych. 3. Zwolnienie od pracy, o którym mowa w ust. 1 i 2, mo\e by udzielone pod warunkiem odpracowania czasu zwolnienia, bez prawa do dodatkowego wynagrodzenia za prac w dni ustawowo wolne od pracy lub prac w godzinach nadliczbowych. 4. Minister wBa[ciwy do spraw pracy oraz minister wBa[ciwy do spraw o[wiaty i wychowania, minister wBa[ciwy do spraw szkolnictwa wy\szego, w porozumieniu z ministrem wBa[ciwym do spraw wyznaD religijnych[6] , w drodze rozporzdzenia, okre[laj szczegóBowe zasady udzielania zwolnieD, o których mowa w ust. 1 i 2. Art. 43. [10] (pominity) Art. 44. [10] (pominity) Art. 45. [Wej[cie w \ycie] Ustawa wchodzi w \ycie z dniem ogBoszenia.[11]

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Ustawa o gwarancjach wolności sumienia i wyznania
151 Ustawa o zatrudnianiu os b pozbawionych wolno ci
Wolność sumienia i wyznania
135 170 USTAWA Kodeks postepowania administracyjnego 11
Ustawa o gwarancji zaplaty za roboty budowlane
Ochrona wolności sumienia i wyznania
Ustawa o stosunku Państwa do gmin wyznaniowych żydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej
ustawa o bankowym funduszu gwarancyjnym
ustawa o bankowym funduszu gwarancyjnym
298 Ustawa o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym
USTAWA O OCHRONIE OSÓB I MIENIA Z 22 SIERPNIA 1997 R
ustawa o umowach miedzynarodowych 14 00
Dziękujemy ci zas…a Polsko
ustawa

więcej podobnych podstron