12573

W szerszym znaczeniu (tzw. moni/m atrybucyjny) monizm pozwala na istnienie wielu substancji, jednak głosi, że ich natura jest taka sama. Przykładowo atomizm albo monadyzm Leibniza to pluralizm nie mieszczący się w wąskim rozumieniu monizmu, ale mieszczący się w szerokiej definicji.

Ontologiczne stanowisko monistyczne było reprezentowane przez takich filozofów i kierunki jak:

• monizm materialistyczny:

o jońska szkoła przyrody, Leucyp i Demokryt. Epikur i Lukrecjusz. Vanini, franc. oświecenie (Julien Offray de La Mettrie. Denis Diderot. Paul d Holbach) , Ludwig Feuerbach. Marks, neomarksizm. pozytywizm. neopozvtvwizm (rzeczywistością jest materia; wszystko co duchowe jest wytworem materii)

Hylozoizm - (filoz.) koncepcja ożywionej materii, pogląd filozoficzny, wg którego zasada mchu jest jej immanentna. Powstał na tle przekonań przedfilozoficznych typowych dla animizmu. Został sformułowany przez Talesa z Miletu w twierdzeniu: "wszystko jest ożywione, jak to widać w bursztynie i magnesie". Do hylozoistów należą m.in. także pozostali (prócz Talesa z Miletu ) tzw. filozofowie iońscy czyli Anaksymenes i Anaksymander. ponadto lleraklit. Leukippos czy Demokryt. Hylozoizmowi ostro przeciwstawili się np. pitagorejczycy. Empedokles czy Anaksagoras. Do koncepcji hylozoistycznej powrócono w filozofii hellenistycznej, np. epikurejczycy czy stoicy.

Demokryt, Empedokles, Anaksagoras- materialiści, różnili się od Jończykach w szczegółach.

Demokryt twierdził, że cały świat zbudowany jest z atomów, nie był hyłozoistą

Anaksagoras- arche to zarodki zwane homoimeriami. Te jednak nie mogły wytworzyć rzeczy z własnej mocy,

Empedokles -połączenie 4 żywiołów, tworzy byt

Materializm to ogólna nazwa systemów filozoficznych twierdzących, że jedynym realnym bytem jest świat materialny, zaś wszelkie idee są tylko wytworem psychiki człowieka. Przeciwieństwem materializmu jest idealizm.

materializm żywiołowy - zapoczątkowany przez Talesa z Miletu, wchodzi w skład jońskiej filozofii przyrody (naiwny materializm żywiołowy). Wychodzi z założenia, że świat ma naturę materialną, a materia (woda, ogień, powietrze) tworzy byty. Istotną cechą materii jest rozciągłość w czasie i przestrzeni oraz mcii. Nieodłączną własnością materii jest życie.

Tales -byt ma początek w wodzie, Aksymenes- byt ma pocz. W powietrzu, Heraklit -byt ma pocz. w ogniu, ponieważ przenika wszystko, Anaksymandes- byt ma pocz. w ziemii.

Szkoła I lejska- (gł. Zał.- byt jest niezmienny) wielcy przedstawiciele tej szkoły to: Ksenofanes, Parmenides i Zenon z Elei. Wychowankowie tej szkoły rezygnowali i byli krytyczni w stosunku do hylozoizmu, wariabilizmu oraz materializmu, przez co