12842

HISTORIA FILOZOFII STAROŻYTNEJ

Forma dialogu, którą Platon nadal wszystkim swoim pismom, ma swój pierwowzór w sokratejskim sposobie filozofowania. Dla Sokratesa filozofować znaczyło badać, wypróbowywać, leczyć i oczyszczać duszę. A może to zostać uczynione tylko w dialogu o ironiczno-maieutycznej strukturze. Dialogi są próbą mediacji pomiędzy sposobem sokratejskim, a sztywnymi konstrukcjami filozoficznymi fizyków. Osiągają one jednak tylko niektóre cele, do których zdążał Platon - filozof.

-    we wczesnych dialogach Platon stawia sobie cele protreptyczne, wychowawcze i moralne -podobne do tych, które stawia! sobie sam Sokrates, uprawiając filozofię moralną;

-    celem dialogów platońskich nie jest przedstawienie faktycznie przeprowadzonych rozmów, ale rozmów idealnych, przekazu filozoficznego zakończonego sukcesem lub porażką:

-    Platon wyznaczył pismu określoną funkcję przypominania (hipomnematyczną), miało ono utrwalać i dawać do dyspozycji autora i innych materiał pojęciowy zdobyty inną drogą;

-    całość dialogów platońskich można zrozumieć tylko wtedy, jeśli zdamy sobie sprawę, że odsyłają one w szczegółach i w ogólności do uzasadnienia o dużym znaczeniu (nauk Akademii), które nie jest wyraźnie w dziele napisane, ale każda część je zakłada;

-    Platon od samego począlku pojmuje pismo filozoficzne, jako pismo, poza które, z punktu widzenia treści, trzeba wyjść, jeśli chce się je w pełni zrozumieć;

Tradycja pośrednia może wprowadzić szereg uściśleń do dialogów platońskich. Z tego wynika, że dialogi Platona, zawsze uznawane za istotne punkty odniesienia umożliwiające odtworzenie jego myśli, uwzględniają ogólny teoretyczny obraz nauk niepisanych. To, jednak, że dialogi straciły swoją .autarkię" nie oznacza, żeby zmalała ich wartość - wręcz przeciwnie, zostały one oświetlone w miejscach, które do tej pory pozostawały ciemne.

Problemy związane z interpretacją Platona w świelęjigwyęlibadąri

Najważniejszym zagadnieniem intrygującym interpretatorów Platona od starożytności do dziś jest odtworzenie jedności myśli platońskiej i uzyskanie jej syntetycznego i organicznego obrazu. Bardzo pomocna wydaje się w tej kwestii tradycja pośrednia, która wypełnia lukę pozostawioną przez dialogi.

Istotny jest też u Platona problem ironii i jej funkcji w poszczególnych dialogach. Ironię przejaf Platon wraz z dialogiem sokratycznym, jako spuściznę po Sokratesie. Obecne są u Platona obydwa aspekty tej ironii: zręczna gra pod maską niewiedzy oraz zbijanie argumentów antagonisty. Pierwszy z tych aspektów traci jednak wraz z czasem znaczenie, drugi zaś -nasila się i komplikuje. Platońska ironia ma głęboką wartość metodologiczną a jej każenie tkwią w maieutyce sokratejskiej.