16891

Kryteriami decydującymi o tym, czy dobro ma charakter publiczny czy prywatny

są

-    kryterium użyteczności - społeczne

-    kryterium odpłatności - ekonomiczne

Dobra społeczne - dobra, które ze względów fizycznych mogą być dobrami prywatnymi, ale na skutek doktryny społecznej i prowadzonej polityce są dostępne dla każdego obywatel tak jak w przypadku klasycznych dóbr publicznych. Sytuacja taka dotyczy np. ochrony zdrowia i edukacji.

Funkcje państwa:

Możemy wyróżnić 3 podstawowe państwa, które są często utożsamiane z funkcjami finansów publicznych

1)    zapewnienie efektywności całej gospodarki przy niesprawności rynkowego mechanizmu alokacji zasobów.

2)    zapewnienie sprawiedliwości i równości przy nadmiernej dysproporcji dochodów

3)    zapewnienie sprawiedliwości gospodarki rynkowej przy jej cyklicznym funkcjonowaniu nadając im pieniężny charakter odpowiadają one analogicznie następnym funkcjom finansów publicznych -alokacyjnej, redystrybucyjnej, stabilizacyjnej.

f. alokacji - istota tej funkcji polega na tym, że funkcje publiczne są narzędziem alokacji zasobów w gospodarce rynkowej. Skutkiem tego jest dostarczenie towarów i usług obywatelom, społecznościom lokalnym czy całemu społeczeństwu. Następuje ono w związku z zadaniami publicznymi i społecznymi stanowionymi przed państwem. Realizacja przez państwo wymienionych zadań jest konieczne gdy nie mogą być wykonane za pomocą mechanizmu rynkowego dotyczy to następujących rodzajów niepewności tego mechanizmu.

1)    duże zróżnicowanie dochodów obywateli ograniczałoby dostęp pewnej ich liczby do niektórych dóbr, gdyby były one alokowane na zasadach rynkowych.

2)    pozostawienie pełnej swobody wyboru obywatelowi mogło by wyrządzić szkodę jemu jak i społeczeństwu.

3)    państwo musi alokować część funduszy publicznych na zapobieganie lub usuwanie zmian wywołanych np. poprzez działalność gospodarczą (efekty uboczne).

f. redystrybucyjna - redystrybucja dochodów jest realizowana w formie pieniężnym przez system transferów dochodów. Dla transferów o charakterze publicznym istotne jest to, że w zarządzie przepływ jest jednostronny, jednokierunkowy. Redystrybucja funkcji finansów publicznych jest przedmiotem kontrowersji, gdyż jej realizacja narusza interesy jednych podmiotów przysparzając korzyści innym.