1984

Mateusz Socha Gr. 21 BC E3 Administracja, sem. I Tok I

Każde państwo ma też kompetencje własne, wewnętrzne, dotyczące działań, które nie są zakazane przez normy prawa międzynarodowego, wiążące to państwo.

Przyjęta na XXV sesji Zgromadzenia Ogólnego NZ w 1970r. Deklaracja zasad prawa międzynarodowego głosi: „Każde państwo ma prawo swobodnie wybrać i rozwijać swój system polityczny, społeczny, gospodarczy i kulturalny”. Tak więc jest to jedna z najważniejszych kompetencji własnych państwa, która wiąże się z prawem do samostanowienia. W związku z tym żadne państwo nie ma prawa mieszać się w sprawy innego, występować przeciwko jego politycznym, gospodarczym i kulturalnym czynnikom, używać gróźb i organizować interwencji zbrojnej, gdyż byłoby to niezgodne z prawem międzynarodowym, byłoby pogwałceniem tego prawa.

A jak przedstawiają się inne kompetencje wewnętrzne państw? Dawniej należały do nich np. sprawy stosunku do własnych obywateli, kwestia wolności obywatelskiej czy prawa pracy. Obecnie zmiany w prawie międzynarodowym spowodowały, że wzrasta jego rola i wiele zagadnień , należących do wyłącznej kompetencji własnej państw ( np. stosunki społeczne), poddano reglamentacji międzynarodowej.

Bardzo ważną zasadą jest równość państw wobec praw i obowiązków. Konkretne prawa i obowiązki nie są jednak identyczne dla każdego państwa, gdyż zależą one od jego aktualnych zobowiązań międzynarodowych oraz praw nabytych. Z zasady równości wynika równość systemów prawa wewnętrznego państw oraz fakt, że jedno państwo nie może być sądzone przez sądy innego (immunitet jurysdykcyjny). Mimo zasady równości prawo międzynarodowe dopuszcza zróżnicowanie państw wg pewnyclt charakterystycznych cech. Są więc państwa jednolite, w których jeden rząd centralny ma prawo zawierania umów międzynarodowych oraz państwa złożone, których części składowe mają ograniczone prawo występowania w stosunkach międzynarodowych i to w sprawach drugorzędnych ( Szwajcaria, dawna RFN ). Inny podział dotyczy położenia geograficznego: państwa śródlądowe bez dostępu do morza, państwa o niekorzystnym położeniu geograficznym, mające ograniczony dostęp do bogactw morskich, np. Polska, która jest położona nad półzamkniętym Morzem Bałtyckim oraz państwa archipelagowe. Istnieją też państwa stale neutralne, jak obecnie Szwajcaria i Austria.

Terytorium każdego państwa zamieszkują osoby, które są jego obywatelami lub cudzoziemcami. Ci ostatni to przeważnie obywatele innych państw, otoczeni opieką dyplomatyczną swojego kraju. W zasadzie wszystkie osoby przebywające na terytorium państwa podlegają jego władzy i prawu, ale prawo międzynarodowe wprowadza tzw. immunitety, które przysługują np. dyplomatom. Oznacza to, że osoby posiadające taki immunitet są wyłączone spod władzy i prawa państwa pobytu. Zdarzają się tez osoby nieposiadające żadnego obywatelstwa czyli bezpaństwowcy (apatrydzi). Podlegają oni prawu państwa pobytu, ale nie korzystają z jego opieki dyplomatycznej i nie posiadają jego praw politycznych innych. Natomiast o tym, kto jest obywatelem danego państwa, decyduje ono samo, gdyż stanowi to jego własne kompetencje. Należy jednak pamiętać, że prawo międzynarodowe wpływa czasem na prawo wewnętrzne, a zdarza się również działanie odwrotne.

Każde państwo otacza opieką swoich obywateli pełni nad nimi zwierzchnictwo osobowe niezależnie od tego, gdzie się znajdują, a obywateli powinna cechować wierność i lojalność wobec swojego państwa. W myśl konwencji Rady Europy o