2029

podlegało przede wszystkim posiadanie, które jako stan faktyczny interesuje prawnika ze względu na związane z nim skutki prawne.

W świetle literatury prawniczej posiadanie (possessio) jest władztweni faktycznym nad rzeczą, z zamiarem zachowania jej dla siebie.

W skład posiadania wchodzą dwa elementy: zewnętrzny - corpus i wewnętrzny - aminus. Coruus iest to fizyczne władanie rzeczą, natomiast aniimts iest to wola, zamiar osoby władaiacei faktycznie rzeczą

Posiadanie należy odróżnić od dzierżenia (detetuió) - władztwo faktyczne, w którym występuje jedynie corpus tzn. władca nie zamierza zachować rzeczy dla siebie lecz sprawuje władztwo alieno nomine.

3.    Rodzaje posiadania.

Possessio civilis - władztwo faktyczne sprawowane cor/fore. ale z wolą podobną do woli właściciela tzn. z zamiarem zatrzymania rzeczy posiadanej wyłącznie dla siebie (ani ima possidendi) i w oparciu o podstawę uznaną przez prawo cywilne. Takie posiadanie wywierało doniosłe skutki w sferze prawa własności -ł nabycie prawa własności przez usucapio. przez przeniesienie posiadania (tradirio).

Possessio naturalis (detentio) - władztwo faktyczne sprawowane corpore. nie wywierąjące skutków w sferze prawa cywilnego i prawa pretorskiego. Dzierży ciele sprawowali władzę faktyczną corpore. ale nie mieli animus possidendi -> sprawowali władztwo alieno nomine. Przykłady detentorów: najemcy i dzierżawcy cudzej rzeczy, przechowawcy, użytkownicy, koloni, osoby alieni iuris.

Possessio ad interdicta - posiadanie uznane i dironione wg prawa pretorskiego. Do tego rodzaju posiadania byli dopuszczeni wszyscy posiadacze suo nomine mający cmimus possidendi (właściciel posiadający, posiadacz w dobrej wierze, posiadacz w złej wierze).

Dzierżyciele byli pozbawieni ochrony pretorskiej (byli chronieni pośrednio poprzez posiadaczy). W późniejszym okresie pretorowie dopuścili do samodzielnej oclirony posesoryjnej cztery wyjątkowe kategorie detentorów: wierzyciel zastawny (zastawnik), prekarzysta, depozytariusz sekwestrowy, emfiteuta.

Quasi possessio - ..jak gdyby posiadanie” dotyczyło res incorporales głównie praw - iuris possessio np bononnn possessio - posiadanie spadku.

4.    Skutki prawne posiadania

Władztwo faktyczne sprawowane fizycznie (corpore) i w określonym zamiarze (animo) pociągało za sobą doniosłe skutki prawne:

możliwość nabycia - poprzez ciągłe posiadanie rzeczy przez czas określony prawem - prawa własności

- osobna oclirona Dosiadania tzw. odirona posesoryjna.

Skutki te wywoływały jednak tylko określone rodzaje posiadania -> possessio civilis.

5.    Odirona posiadania.

Pretor chronił posiadaczy udzielając im interdyktów, które były środkami ochrony pozaprocesowej.

2