17533

Historia Państwa i Prawa polskiego

Prawo zwyczajowe: Prawo co do którego norm nie ma żadnego znanego organu, który by je tworzył. Nie wiemy kto nakazał je respektować. Normy te wchodzą w życie jeśli są przez długi czas stosowane. Do okresu oświecenia funkcjonuje przekonanie, iż prawa to byt istniejący obiektywnie. Były różne koncepcje co do genezy prawa:

Prawo zesłał Bóg

Prawo jest to coś co jest produkowane na podstawie doświadczenia. Starcy uchwalali prawa nakazując ich przestrzegania młodszym członkom danego społeczeństwa. Prawo zwyczajowe wykorzystuje przyzwyczajenia. Decyduje się, które z nich będą miały formę prawa.

2. PRAWO NOWOŻYTNE

Jest to prawo niezwyczajowe tzn. jest to prawo stanowione.

1.    Prawo obowiązuje tylko wtedy, gdy decyzje o nadaniu następują przez uprawniony organ, czyli ciało ustawodawcze np. parlament, rząd, władca panujący.

2.    Organ musi decyzją stanowienia prawa podjąć uchwałę w odpowiednim trybie. Ustawa musi przejść proces legislacyjny.

3.    Prawo stanowione ma charakter pisemny. Obowiązuje tylko jedna wersja prawa zapisana w języku urzędowym danego kraju.

4.    Prawo musi być opublikowane

Dziś prawo jest terytorialne. Obowiązuje wszystkich obywateli. Są dopuszczalne odrębności (prawo lokalne), autonomie, prawo mniejszości narodowych.

Prawo feudalne jest prawem przywilejów. O pozycji społecznej jednostki decyduje przywilej. Różni się ono od prawa nowożytnego, ponieważ dziś prawo cechuje się zasadą powszechności tzn. jest równie dla wszystkich obywateli.

1.2 Systematyka prawa

Systematyka prawa:

Prawo dzieli się na:    - prawo publiczne

- prawo prywatne

Podział ten zastosowany był już przez Rzymian i funkcjonuje do dnia dzisiejszego. Prawo publiczne reguluje normy życia publicznego np. wybór prezydenta. Prawo prywatne dotyczy tylko interesu jednostki. Są to dziedziny sporne. Np. trudno jest określić czy prawo karne jest prawem publicznym czy też prywatnym. Są przestępstwa ścigane z urzędu takie jak korupcja, ale istnieją też problemy niepubliczne takie jak np. zniesławienie.

Doktryna współczesna posługuje się obydwoma pojęciami dając jednak zastrzeżenia.

W feudalizmie mamy do czynienia z piywatyzacją władzy publicznej. W stosunkach feudalnych kontrola nad większością spraw jest przekazana w ręce prywatne. Prawo publiczne w tym systemie prawie nie występuje. Zastosowano inny podział: na prawo polityczne i prawo sądowe. Prawo polityczne to prawo na straży, którego stoją władze publiczne. Prawo sądowe to takie, którego reprezentowania domagamy się przed sądem.

2