24511

Dodać należy, że do naśladowców twórczości Kasprowicza, a co się z tym łączyło wplatający mirt naturalizmu i realizmu w poezji jest Władysław Orkan Jego tomy poezji: Z tej smutnej ziemi 1903, Z martwej roztoki 1912 noszą znamiona naturalizmu. Poeta doskonale orientował się w sytuacji wsi podhalańskiej,( pochodził z tamtą) gdzie ludziom brak było ziemi do uprawy, toczyli oni ciągłą walkę z naturą. Widmo głodu było obecne ludziom tego miejsca, ciągła walka o byt znajduje odzwierciedlenie w poezji, prozie, dramacie Orkana.

+ Klasycyzm- pojawia się w latach 1907- 1914, potrzebę klasycyzmu jako antidotum na kiytykowany wówczas romantyzm głosił Edward Porębowicz, z programem klasycyzmu wystąpił w latach 1911- 1913 czasopismo „Museion”. Utwory z nurtu klasyczno- parnasistowskiego powstawały przez cały okres trwania epoki sporadycznie, prawie każdy twórca „popełnił w swoim dorobku tę zbrodnię” ©,:

4- Lucjan Rydel,

+ Bracia Brzozowscy.

4- Kazimierz. Tetmajer.

4- Leopold Staff.

Ten ostatni najbardziej konsekwentnie realizował w swojej poezji zasady klasycyzmu, nikt nie dorównywał mu w kunszcie artystycznym. Kunszt widzimy w swobodzie igrania konwencjami. Staff chciał uporządkować swoją poezję, połączyć to co „ apolińskie” z tym co „dionizyjskie”. Najbardziej klasyczne są utwory w cyklach Echa Italo- greckie (Gałąź kwitnąca)- element apolińsko- akademicki bierze górę nad dionizyjskim. Wyznawał również Staff klasyczną filozofię życia mianowicie- Stoicyzm wyrażoną w wierszu: Marek Aureliusz mówi . Tonacja wierszy miłosnych również nosi ślady klasycznego nurtu, owe erotyki są kunsztowne i wyciszone pod względem emocjonalnym, wprowadzają realia starożytne, elementy spokojnej rezygnacji pogodzenia się z przetnijalnością uczucia. Klasycyzm w jego poezji zauważyć możemy w stosowanych chwytach: retoryczne inwokacje, peryfrazy, poważna, liierarchiczna forma wypowiedzi objawiająca się w: zastosowaniu polskiego heksametru, budowa zdania również nawiązuje do klasycznej formy, mianowicie długie zdania z częstymi inwersjami i przerzutniami. Epizodycznie wpływy klasyczne potraktowali w swojej twórczości np. Kasprowicz- w tomiku Chwile wiersz Kosmaty faun za nimfą biegnie jasnorudą, czy Tetmajera- który bohaterów klasycznych, jak Achillesa konfrontował z bezsilnym dekadentem. Ludwik Hieronim Morstin, Władysław Kościelski, Edward Leszczyński- Pieśń Dionizosa, to inni poeci konsekwentnie realizujący w swojej twórczości nurt klasyczny. Klasycyzm był całkowitym przeciwieństwem dekadentyzmu, zaprzeczał bowiem dekadenckiemu przekonaniu, że kultura europejska się skończyła.

Franciszkanizm- W' tym okresie wzrasta fascynacja św. Franciszkiem z Asyżu, powstaje Towarzystwo międzynarodowe Studiów Franciszkańskich. Książkę o świętym wydał Edward Porębowicz, Stanisław Witkiewicz próbował przełożyć na gwarę góralską Kwiatki św. Franciszka. Na początku poetów pociąga Franciszek- stygmatyk: tak przedstawił do Wyspiański w witrażu, w Hymnie św. Franciszka z Asyżu Kasprowicza zawarta jest pochwała stygmatów. Święty pomaga tu pogodzić z tym co Kasprowicza przerażało: z

2