25236

Dziedzic

-    miał obowiązek podtrzymać kult familijny i dbać o dobre imię zmarłego

-    stawał się właścicielem rzeczy spadkowych

-    stawał się wierzycielem i dłużnikiem z zobowiązań spadkowych

-    mógł dokonać sprzedaży spadku poprzez emptio vendidtio

-    ochrona procesowa

-    heredilas petilio - środek ius civile,

przeciwko posiadaczowi odziedziczonego spadku

-    nieuprawnionemu dziedzicowi

-    osobie trzeciej, która dąży do usucapio pro herede

-    podobne do rei vindicatio, przedmiotem nie pojedyncza rzecz, ale cały spadek

-    dowód ciążył na powodzie, polegał zwykle na powołaniu się na testament

albo zasady dziedziczenia ab intestato

-    interdictum ąuorum bonorum analogiczny środek prawa pretorskiego

Odpowiedzialność za długi spadkowe

-    dziedzic odpowiadał za długi spadkowe nie tylko wartością spadku, ale całym majątkiem

-    separatio bonorum oddzielenie majątków

-    dziedzic sam był zadłużony i przejmował spadek obciążony długiem,

groziło to jego niewypłacalnością

-    wierzyciele spadkowi mogli poprosić pretora o wydzielenie spadku z majątku dziedzica,

zarządzał nim kurator aż do zaspokojenia wierzycieli

-    beneficjum iurentarii - dobrodziejstwo inwentarza

-    za Justyniana

-    dziedzic mógł sporządzić inwentarz odziedziczonego majątku

-    wierzyciele dochodzili swoich należności tylko z tego inwentarza

$ 162. Legaty i fideikomisy

Legaty - cząstkowe przysporzenia ze spadku, bez odpowiedzialności za długi spadkowe

-    legał windykacyjny - testator przenosił własność kwirytamą określonej rzeczy

wprost na legatariusza

-    ochrona procesowa

-    rei vindicatio - legatariusz mógł dochodzić od dziedzica wydania rzeczy

-    legat damnacyjny - zawiązanie się stosunku obligacyjnego quasi ex contractu

-    legatariusz stawał się wierzycielem

-    dziedzic stawał się dłużnikiem

-    ochrona procesowa

-    actio ex testamento - powództwo legatariusza przeciw dziedzicowi

o wypłacenie legatu damnacyjnego

-    lex l ulcidiu - ustawa o ograniczeniu zapisywania legatów

-    spadki nazbyt obciążone legatami były niekorzystny

-    dziedzice często się ich zrzekali

-    prowadziły do dużego rozdrobnienia majątku

-    kwarta falcydyjska - minimalna wartość spadku przyznawana dziedzicowi

-    obliczanie:

spadek - długi spadkowe - koszty pogrzebu - wartość wyzwalanych niewolników,

3/4 reszty mogło być obciążone legatami, 1/4 reszty dla dziedzica (kwarta falcydyjska) Fideikomisy - testator zwracał się do dziedzica prośbą o wydanie rzeczy wskazanej osobie, np. peregrynowi, dla którego legaty były niedostępne

-    forma

- zapis w testamencie