26466

-    władza państwowa odpowiada przed narodem

We Francji obowiązuje system dwuwładzy, monardiia konstytucyjna (rządzi król Ludwik XVI ograniczony przez Konstymantę)

Konstytucja cywilna dla kleru VII 1790

-    wybieralność duchownych • przysięga na Konstytuantę

-    dobra kościelne dobrami narodowymi

-    konfiskata klasztorów, dziesięciny

-    ingerencja pańsrwa w stosunki wewnętrzne Kościoła, z wyjątkiem wiary

Uchwalenie Konstytucji 3IX 1791. Trójpodział władzy na ustawodawczą, wykonawczą, sądowniczą Ustawodawcza (legislatywa ) Wykonawcza ( egzekutywa ) Sądownicza

Jednoizbowe zgromadzenie prawodawcza, wybierane co 2 lata ( cenzus majątkowy ) Król wraz z ministrami Sądy

Obrady Konstytuanty toczyły się w atmosferze ostrego konfliktu z królem i częścią rządzącej arystokracji, przeciwnej reformom. Zdymisjonowanie popularnego ministra finansów J. Neckera, uznawanego za symbol dążeń reformatorskich, wywołało rozruchy. 14 lipca lud Paryża (sankiuloci) zdobył twierdzę Bastylię - symbol monarchii represyjnej. W tej sytuacji Ludwik XVI zaakceptował dotychczasowe postanowieiua Zgromadzenia Narodowego, zmierzając do ustabilizowania przemian i uniemożliwienia ich dalszej radykalizacji. Dworskie środowiska antyrewolucyjne oceniły decyzje króla jako grożące monarchii samozniszczeniem.

Rewolta chłopska na przełomie lipca i sierpnia 1789 r. (Wielka Trwoga) skłoniła Konstymantę do zniesienia praw i przywilejów stanowycli, w tym bezpośrednio obciążających chłopów świadczeń feudalnych- Przyjęta 26 sierpnia „Deklaracja praw człowieka i obywatela” potwierdziła rn.in. zasadę równości wobec prawa, suwerenności narodu, wolności wyznania i słowa oraz nienamszalności prawa własności. W 1790 r. przeprowadzono reformę administracyjną - nowy podział terytorialny (departamenty) zniósł partykularyzmy i przywileje lokalne, natomiast przyjęcie zasady wybieralności władz terenowych wzmociuło tendencje decentralizacyjne, osłabiając centralizm państwowy. Reforma Kościoła w 1790 r.. wraz z konfiskatą majątków kościelnych i likwidacją klasztorów, podporządkowała państwu duchowieństwo, zobowiązując je do złożenia przysięgi na tzw. konstytucję cywilną kleru (Konstytucyjny Kościół). Przeprowadzenie tej reformy ułatwiała stanowa struktura Kościoła - początkowo wielu prostych księży poparło rewolucję francuską natomiast arystokratyczna hierarchia na ogół opowiadała się za dawnym porządkiem (ancien regime). Uchwalona 3 września 1791 r. konstytucja przekształciła Francję w monarchię konstyńicyjną z władzą ustawodawczą należącą do wybieralnego Zgromadzenia Prawodawczego.

Na przemiany polityczne wielki wpływ wywarła działalność klubów, zwłaszcza jakobinów, kordelierów i żyrondystów oraz ich przywódców (M. Robespierre, G.J. Danton. C. Desmoulins, J. Marat. J.P. Brissot, P. Vergniaud, H. Petion). W wybranej w październiku 1791 r. Legislatywie przewagę zdobyli żyrondyści. W kwietniu 1792 Francja w7powiedziała wojnę Austrii, następnie Prusom - państwom uważanym za główne zagrożenie zewnętrzne. Niepowodzenia wojsk francuskich, chaos gospodarczy, głód i nędza spowodowały wrzenie ludności Paryża. Ludwik XVI. skompromitowany próbą ucieczki i podejrzany o współpracę z obcymi dworami w celu zdławienia rewolucji, został 10 sierpnia 1792 r. uwięziony. Nowo wybrany Konwent Narodowy, w którym żyrondyści utrzymali dotychczasową przewagę, proklamował 22 września Francję republiką Królowi wytoczono proces o zdradę, został skazany i 21 stycznia 1793 r. stracony. W następstwie tych wydarzeń powstała antyfrancuska I koalicja większości państw europejskich.

Tmdna sytuacja zewnętrzna i wewnętrzna Francji - konflikty społeczne, dyskryminacja religijna, bunty wojskowe i arystokratyczne, spiski rojalistycznej emigracji zabiegającej o pomoc obcych dworów, wreszcie wybuch powstama w Wandei i szuanów w Bretanii oraz lokalne rewolty - sprzyjały narastaniu państwowego terroru i wytworzeniu się jego samonapędzającego się mechanizmu. Wiosną 1793 r. władzę przejęli jakobini, zapoczątkowując okres oficjalnego rewolucyjnego terroru i dyktatury, których głównymi instytucjami stał się Komitet Bezpieczeństwa Powszechnego (i jego lokalne organy) oraz Komitet Ocalenia Publicznego. Terror uderzał w poważnym stopniu w tradycyjną tożsamość Francuzów, zwłaszcza w przywiązanie do wiary katolickiej i życie prywatne. Jakobini wyeliminowali żyrondystów: w czerwcu 1793 przywódcy żyrondy, oskarżeni o brak stanowczych działali wobec zagrożenia republiki oraz niechęć do scentralizowanego państwa z paryskimi instynicjami na czele, zostali aresztowani, skazani i straceni. Podjęte przez jakobinów działania nadzwyczajne (m m. reorgaiuzacja armii, likwidacja pozostałych ciężarów feudalnych na wsi i wprowadzeiue maksymalnych cen i płac) miały obronić rewolucję francuską przed wrogami zewnętrznymi i wewnętrznymi.

2