27078

stworzyć specyficzną formę porządku publicznego, polegającą na ładzie, opartym na przemocy i ślepym posłuszeństwie w jakimś obszarze wolności. Grecja i Rzym pokazały, że ład i wolność są możliwe do zrealizowania w warunkach swoistego porozumienia między ludźmi bez przymusu, czy przemocy. Te atrybuty Rzymu i Grecji, cywilizacja europejska w jakimś stopniu kultywuje i rozwija. W konsekwencji to z Europy promieniuje na świat idea demokracji, czyli wolności. W innych rejonach świata dopiero teraz ta demokracja się utrwala. Nie w>obrażano sobie, że stabilność społeczna jest możliwa bez rządów silnej ręki. Europa pokazała, że nie musi być rządów tyranii i przymusu. Cywilizacja zachodnia, czyli europejska jest wyraźnie określona przez etykę chrześcijańską. Tego nie zawdzięczamy już Grecji ani Rzymowi. Religia chrześcijańska ukształtowała nas m.ia w formule, że za zło należy odpłacać dobrem. Zasada wyższości siły duchowej nad materialną, cywilizacja europejska zawdzięcza chrześcijaństwu. Jest to inaczej niezależność kościoła od władzy państwowej. Bo przecież etyka tworzona przez kościół obowiązuje także organizacje państwowe. Chrześcijaństwo nie sakralizuje życia codziennego. Nie wnika w nasze życie osobiste jak to czynią inne religie. Chrześcijaństwu zawdzięczamy też swój stosunek do pracy. Luteranie ze swoim szczególnym stosunkiem do pracy doprowadzili do ukształtowania się kapitalizmu,a w efekcie sukcesu, jaki Europa odniosła z innymi kontynentami. Cywilizacja zachodnia uznaje siły moralne nad materialnymi. Niezawisłość czynnika moralnego sił fizycznych od rządów. Człowiek cywilizacji zachodniej ma poczucie należnych mu praw, ma poczucie wartości. Nie akceptuje on nieograniczonej władzy nad sobą. Poszukiwanie prawdy jest w cywilizacji zachodniej dziedzina niezależną od autorytetów pozanaukowych. Cywilizacja zachodnia ma określone podejście do kultu czasu. Kult czasu przekłada się na stosunek do pracy. Pojęcie czasu to zarazem przyswojenie sobie przez cywilizację zachodnią pojęć abstrakcyjnych. Cywilizacja zachodnia- w tym terminie jest lekki nacisk na powiedzenie, że cywilizacja zachodnio-europejska dominuje. Można podzielić Europę na kilka części. Często utożsamiano całą Europę z Europę zachodnią. W dużym stopniu nasza cywilizacja jest przez chrześcijaństwo zdominowana, ale niektórzy nazywają ją po prostu chrześcijańską. Na przestrzeni wieków podziały na kontynencie europejskim były wyraźniejsze, więc można było mówić o kilku cywilizacjach. Dziś ten podział jest coraz mniej czytelny i widoczny. Podział wg. czynnika chrześcijańskiego na Europę zachodnią i wschodnią uwzględniając katolicyzm i prawosławie jest nieuzasadniony. Czasami pewne nazwy nie w pełni oddają istotę zjawiska i są wynikiem zbiegi okoliczności. Podziały na ileś Europ są adekwatne w jakimś momencie historycznym, a różnice coraz bardziej się zacierają. Ale pewne cechy ukształtowane przez setki lat w przeszłości różnicują oblicze Europy. Waga przywiązywana do pewnych charakterystycznych cech odróżniających wschód od zachodu powinna być wymierzana bez nadmiernego podkreślania tego, co zewnętrznie różni Europejczyków. W przeszłości obok pojęcia „cywilizacja łacińska”, używane było pojęcie