27469

Materia ustawowa - zakres spraw, które mogą być normowane jedynie ustawą, a nie jakimkolwiek innym aktem normatywnym; sprawy zastrzeżone do regulacji ustawowej (zazwyczaj: prawa i wolności oraz obowiązki obywateli i ich organizacji, kompetencje organów państwa, ciężary nakładane na obywatel np. podatki)

Ustawa to zazwyczaj akt normatywny, tzn. akt zawierający normy w zasadzie generalne i abstrakcyjne, o określonych wyżej cechach.

Rodzaje ustaw:

Ustawy w sensie formalnym - akty parlamentu, wydane w procedurze przewidzianej dla ustaw, określanych jako ustawa i jak ustawa ogłoszonych, które jednak w ogóle nie zawierają norm postępowania, ale poprzez które coś się tworzy albo zmienia czy ustala

Ustawy organiczne - mają szczególną moc prawną, wyższą niż moc innych ustaw; są zmieniane w specjalnej procedurze (przy większym quorum i innej większości głosów niż ustawy zwykłe), co jest konsekwencją doniosłości spraw, które one regulują, i ma zapobiec pochopnemu zmienianiu ustaw tego rodzaju.

Ustawy wyróżnione ze względu na takie kryteria jak: tematyka ustawy, jej doniosłość społeczna, procedura uchwalania, funkcje ustawy w kształtowaniu systemu prawa; np. ustawy budżetowe.

Zasada wyłączności parlamentu w uchwalaniu ustaw - zasada uchwalania ustaw przez parlament jako organ reprezentujący suwerena, którym jest współcześnie narów; konstytucje mogą przewidywać wyjątki od tej zasady, np. uchwalanie ustawy w drodze referendum (referendum ustawodawcze), co jest uzasadnione tym, że daje ono bezpośrednio wyraz woli suwerena.

Ustawodawstwo delegowane: Akt normatywny o mocy ustawy - akt wydawany przez władzę wykonawczą (np. przez głowę państwa) i regulujący sprawy, które są zazwyczaj normowane ustawą; stosunkowo wąski zakres spraw, które mogą regulować oraz wydawane w szczególnych okolicznościach (np. gdy parlament nie może się zebrać na posiedzenie); w wyznaczonym zakresie spraw akty o mocy ustawy mogą uchylać i zmieniać ustawy; formy: dekrety z mocą ustawy, rozporządzenia z mocą ustawy

❖ w RP jedynie rozporządzenia z mocą ustawy

Akty podustawowe - potoczne określenie wszystkich innych aktów normatywnych, które mają moc niższą niż ustawa; akty wykonawcze w stosunku do ustawy albo aktów normatywnych o mocy ustawy; akty o charakterze umownym, statuy, regulaminy, akty normatywne o charakterze wewnętrznym

Akty WYKONAWCZE - „rozporządzenie", „zarządzenie", „uchwała" - akty normatywne wydawane przez organy władzy wykonawczej (głowę państwa, rząd, ministra) na podstawie upoważnienia udzielonego przez ustawę oraz w celu jej wykonania; są aktami niesamoistnymi, najściślej związanymi z ustawą, bo uzależnionymi od udzielonego przez nią każdorazowa (tzn. do unormowania określonych spraw) upoważnienia, od treści ustawy i od jej obowiązywania; spełniają wobec ustawy upoważniającej rolę służebną

v

w RP jedynie rozporządzenia