29766

Wspomniany powyżej podział funkcjonalny na organy ustawodawcze, wykonawcze i sądownicze odnosić należy nie do prostych strukturalnych schematów klasyfikacyjnych, lecz do mechaniki ustrojowej państwa orientowanej dwiema różnymi zasadami konstrukcyjnymi aparatu państwowego: jedności i podziału władzy.

Podział organów jest zasługą doktryny, a nie ustawodawcy konstytucyjnego, o ile proklamuje zasadę podziału władz, ustanawia organy ustawodawcze, wykonawcze i sądownicze. Poniższa klasyfikacja ma bardziej dydaktyczny niż analityczny wymiar.

Jeżeli uwzględnić liczbę osób (fizycznych) sprawujących dany urząd, otrzymamy prosty podział na:

-    organy jednoosobowe (np. prezydent)

-    wieloosobowe (np. parlament).

Błędne jest częste utożsamianie organu wieloosobowego z kolegialnym ! Każdy organ kolegialny jest organem wieloosobowym. Odwrotna relacja nie jest konieczna, gdyż kolegialność jest cecha funkcjonalną związaną z procesem podejmowania decyzji większością głosów lub przez aklamację. Do wyobrażenia jest organ wieloosobowy decydujący jednoosobowo (prezes, przewodniczący), pozostałym członkom służy prawo doradzania i opiniowania. Dodatkowe zróżnicowania na organy:

-    monokratyczne kolegialne.

Sposób powoływania różnicuje organy na pochodzące:

-    z wyboru (np. parlament)

-    z nominacji (np.wojewoda).

Kryterium czasu trwania pełnomocnictw pozwala wyodrębnić organy:

-    kadencyjne (kadencja - okres funkcjonowania obieralnego organu w niezmienionym składzie) (np. Trybunał Konstytucyjny)

organy powoływane na czas nieokreślony (np. Sąd Najwyższy).

Kolejną cechą wyróżniającą może być tryb funkcjonowania:

-    organy pracujące sesyjnie (np. niektóre parlamenty)

2