31943

4. Zarzut

Przez zarzut w prawie cywilnym rozumie się swoiste uprawnienie polegające na odmowie spełnienia roszczenia. Służy więc ono ochronie interesów tej osoby, przeciwko której roszczenie się kieruje.

W prawie cywilnym procesowym .zarzut" ma inne znaczenie; używa się go na oznaczenie twierdzeń pozwanego zmierzających do wygrania spawy. Dla wywołania skutków prawnych zarzut musi być podniesiony przez uprawnionego.

Zarzut pojęty jako swoiste uprawnienie przysługuje podmiotowi tylko w przypadkach prawem przewidzianych.

Podniesienie zarzutu może wywołać trwałe albo tylko przejściowe obezwładnienie roszczenia.

II. prawa bezwzględne i względne

Podstawą przeprowadzonego tu rozróżnienia jest skuteczność praw podmiotowych wobec innych podmiotów.

1 prawa bezwzględne

Prawa podmiotowe bezwzględne są skuteczne wobec wszystkich, na wszystkich zatem spoczywa obowiązek nieingerowania w sferę spraw określonych prawem podmiotowym. Podmioty prawa cywilnego nie mają więc kompetencji do kreowania praw bezwzględnych nieodpowiadających ustawowym ich typom. Dopiero wskutek naruszenia prawa bezwzględnego przez określony podmiot następuje konkretyzacja i indywidualizacja korelatywnego obowiązku i wskutek tego podmiotowi uprawnionemu przysługuje roszczenie mające na celu ochronę jego prawa.

2. prawa względne

Natomiast prawa podmiotowe względne skuteczne są jedynie wobec określonych podmiotów Modelem praw względnych są stosunki zobowiązaniowe, w których wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, polegającego na różnego rodzaju zachowaniach. Strony, zawiązując stosunki zobowiązaniowe, a w ich ramach kreując prawa względne, regulują wyłącznie swoją własną sytuację prawną i dlatego nie są ograniczone ustawowymi typami tych praw podmiotowych.

3    prawo podmiotowe w zobowiązaniach realnych

Podmioty takiego stosunku prawnego ustalane są pośrednio, a mianowicie przez wskazanie określonej sytuacji prawnej w odniesieniu do rzeczy. Zobowiązanym staje się więc każdoczesny podmiot określonej sytuacji prawnorzeczowej. Może to być każda osoba, jednakże stosunek prawny wiąże zawsze konkretnie wskazane osoby i dlatego prawo podmiotowe (wierzytelność) w zobowiązaniu realnym nie trąd cech prawa względnego, mimo swoistego sposobu ustalania podmiotów zobowiązania.

4    Przyporządkowane prawa bezwzględne

Do zaderania ostrośd podziału na prawa względne i bezwzględne prowadzi także konstrukcja przyporządkowanych praw bezwzględnych. Polega ona na tym, Ze z dominującym uprawnieniem względnym sprzężone jest uprawnienie bezwzględne.