31947

Pojęcie „część składowa rzeczy" słuZy do bliższego wyjaśnienia znaczenia pojęcia .rzeczy". Część składowa rzeczy nie może być bowiem odrębnym przedmiotem praw rzeczowych, a zatem prawa te istnieją jedynie w odniesieniu do rzeczy samoistnych.

Zgodnie z art. 47 par. 2 KC : „częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego".

Ponadto art. 47 par. 3 KC wymaga, aby owo połączenie miało charakter trwały, a nie było dokonane tylko dla przemijającego użytku.

O częściach składowych można orzekać zarówno w odniesieniu do nieruchomości jak i ruchomości.

Wspomniane ogólne pojęcie części składowych rzeczy zostało ograniczone w następujący sposób :

1    Budynki lub ich części nie są częściami składowymi gruntu, lecz samoistnymi nieruchomościami w przypadkach, gdy z mocy przepisów szczegółowych stały się przedmiotem odrębnej własności

2    Drzewa i inne rośliny są odrębnymi rzeczami ruchomymi, w razie gdy przepisy szczególnie przewidują, że stanowią one samoistny przedmiot własności

3    Urządzenia służące do odprowadzania lub doprowadzania wody, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne nie należą do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa lub zakładu.

Poza przedmiotami materialnymi, w myśl art. 50 KC „za części składowe nieruchomości uważa się także prawo związane z jej własnością". Część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności lub innych praw rzeczowych, również prawa związane z własnością nieruchomości.

Reguła wyłączająca istnienie praw rzeczowych na częściach rzeczy nie zawiera zakazu dokonywania podziału rzeczy, a w szczególności także odłączania części składowej i przekształcania jej w rzecz samoistną, która może już być przedmiotem odrębnych praw rzeczowych.

Zakazy takie mogą jednak być zawarte w innych normach prawnych lub wynikać z konstrukcji praw związanych z nieruchomością. Wspomniana reguła art. 47 par 1 KC nie zakazuje także podejmowania jakichkolwiek zobowiązań dotyczących części rzeczy, jak również ich posiadania, a nawet oznaczenia szczególnego sposobu wykonywania praw rzeczowych na określonych częściach rzeczy.

2. Przynależności

Od części składowej rzeczy należy odróżnić jej przynależność. Jest to samoistna rzecz ruchoma, która pozostaje w związku z inną rzeczą ruchomą, lub nieruchomą, nazwaną rzeczą główną. Związek taki zachodzi wtedy, jeżeli występują w nim łącznie następujące cechy:

1    Właścicielem rzeczy głównej i przynależności jest ta sama osoba

2    Przynależność jest potrzebna do korzystania z rzeczy głównej zgodnie z jej przeznaczeniem

3    Przynależność jest z rzeczą główną w faktycznym i stałym związku odpowiadającym wspomnianemu celowi, z tym jednak zastrzeżeniem, że przemijające pozbawienie jej faktycznego związku z rzeczą główną nie powoduje utraty charakteru przynależności