32744

nazwę stosuję się najczęściej do umów dobrosąsiedzkich, integracyjnych oraz sojuszniczych. Umowy sojusznicze zawierają casus foederis. czyli zawarte w umowie zobowiązanie do przyjścia z pomocą partnerowi zaatakowanemu przez stronę trzecią. Przykład Polska - Anglia - Francja II wś. Najdobitniej zawarty jest w traktacie brukselskim tworzącym dzisiejszą Unię Zachodnioeuropejską. Przed powstaniem UZE miała być coś na kształt NATO, ale kiedy powstała NATO, rola UZE spadła. Art. 5 traktatu brukselskiego ma zapis: natychmiastowa reakcja na stratę poniesioną przez jedno z państw innych państw. NATO powstała w 1949 na podstawie traktatu waszyngtońskiego. Tu też art. 5 zawiera casus foederis: w wypadku napaści na jedno z państw, pozostałe państwa rozważa przyjście z pomocą.)

Umowy międzynarodowe podlegają pewnej typologii:

I    podział:

❖    Dwustronne (bilateralne)

❖    Wielostronne (multilateralne)

II    podział:

❖    Uniwersalne - takie do których mogą przystąpić wszystkie państw

❖    Regionalne - takie do których mogą przystąpić państwa z określonego regionu

III    podział ze względu na sposób przystępowania:

❖    Otwarte - takie do których przystąpić może każde państwo bez warunków wstępnych (np. umowy dotyczące praw człowieka - Konwencja Praw Dziecka, Międzynarodowe Pakty Praw Człowieka, Konwencja o Zakazie Stosowania Tortur, ale także np. Konwencja Prawa Morza, Konwencja o Prawie Traktatów, Konwencja o Stosunkach Dyplomatycznych)

❖    Półotwarte/Półzamknięte - takie do których można przystąpić po spełnieniu pewnych warunków wstępnych (np. umowy regionalne - Statut Rady Europy, NAFTA, do umowy statuującej OPEC -trzeba wydobywać ropę naftowej i być jej eksporterem, wstępnymi warunka mogą być także uwarunkowania natury politycznej - do statutu Rady Europy mogą przystąpić tylko państwa, które są demokratyczne, mają rządy prawa, pluralizm polityczny oraz przestrzegają praw człowieka).

❖    Zamknięte - takie, które stworzone zostały dla określonych w umowie państw. Są to wszystkie umowy dwustronne oraz niektóre umowy wielostronne (np. traktat waszyngtoński, traktat paryski tworzący EWWiS, traktaty rzymskie tworzące EWG i Euratom).