33297

Katolicyzm umęczony

Kościół katolicki został przez bolszewików uznany za większego wroga niż Cerkiew prawosławna, gdyż podzielali oni przekonanie carskich urzędników, że katolicyzm jest polską religią. W nowym państwie, Rosji Radzieckiej, organizacja Kościoła katolickiego najpierw się zmieniła, a następnie została całkowicie zniszczona.. Kościół utracił wszystkich biskupów i wielu kapłanów. Kilku z nich zamordowano już w pierwszym okresie rewolucji październikowej, innym zaś odebrano materialne środki do życia. Po upaństwowieniu

majątków kościelnych szybko zaprzestano wypłacać duchownym rekompensaty za nie, co szczególnie odczuła Katolicka Akademia Duchowna i seminaria duchowne, które po prostu trzeba było zamknąć. Liczba katolików, którzy cierpieli i ginęli, nie jest znana. Wiadomo tylko, że szczególnie cierpieli za nauczanie religii, zabronione w kościołach i domach.

Stalinizm radziecki

Do propagowania ateizmu powołał Stalin Związek Wojujących Bezbożników. W działaniu pomocny był mu program antyreligijny, przyjęty (1926) przez wszechzwiązkową konferencję partyjną. Dla zaznaczenia, że przyjmowanie ateizmu jest dobrowolne, a nie oznacza prześladowania Cerkwi, zwolniono metropolitę Sergiusza z więzienia i zarejestrowano Tymczasowy Synod Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego.

Fala prześladowania wzrosła, gdy uchwalono (1929) pierwszy plan 5-letni, pełną kolektywizację wsi i likwidację kułactwa jako (wyimaginowanej) klasy społecznej. Był to pretekst do wielomilionowego ludobójstwa, w tym także do eksterminacji duchownych, zmuszano bowiem popów, by stanęli na czele brygad kolektywizacyjnych. Związkom zawodowym narzucono rezolucję o walce z religią, do szkół wprowadzono podręczniki anty religijne, dzieci wychowywano w kulcie Stalina, cerkwie zamieniano na muzea ateizmu. Gdy w Moskwie zburzono największą cerkiew, Chrystusa Zbawiciela, na jej miejscu zbudowano basen kąpielowy. Wszystkie te działania nie wystarczyły Stalinowi. W 1932 roku ogłoszono pięciolatkę antyreligijną..

Faszyzm włoski

Anarchia w życiu państwowym Włoch ułatwiła Mussoliniemu marsz na Rzym (1922) i przejęcie władzy.

Mussolini był teoretykiem faszyzmu, a przede wszystkim jego wodzem, nosząc oficjalnie tę nazwę (duce) jako dyktator Włoch. Za Piusa XI faszyzm, który jako ruch mieszczański stanowił bunt przeciw anarchicznej sytuacji kraju. Wydawało się , że chrześcijaństwu zapewnia właściwe ramy prawne, bardziej niż dawne włoskie państwo liberalne. W szkołach i sądach wprowadzono krzyże, wydano ustawę przeciw rozwodom, przywrócono przywileje szkołom wyznaniowym. Doznając wrogości masonerii Kościół początkowo nie mógł nie doceniać walki prowadzonej z nią przez faszyzm. Reagowano więc w Watykanie powściągliwie na pierwsze ekscesy faszystowskich bojówkarzy, jak napaści (1923) na sale katolickich organizacji w kilku miastach.

Papież jednak, gdy dostrzegł w faszyzmie hipemacjonalizm i kult państwa, a pod wpływem Niemiec także rasizm, zmienił swe stanowisko. Otwarty konflikt nastąpił, gdy Mussolini objął dzieci i młodzież wyłącznym wychowaniem przez państwo, w szkole i organizacjach. Szkoły zobowiązano do wychowania według systemu faszystowskiego, a dzieci i młodzież systematycznie ujmowano w organizacje faszystowskie.

Nazizm niemiecki

Totalitaryzm hitlerowski, podobnie jak stalinizm, doprowadził do ludobójstwa i prześladowania kościoła na skalę przedtem w historii nie spotykaną. Adolf Hitler w Mein Kampf (1924) wychwalał rasę aryjską, głosił prymat narodu nad jednostką, zapowiedział nowy porządek, który trzeba wprowadzić w Europie, chcąc przez to uzasadnić prawo Niemców do podbijania innych narodów. Idee te rozwinął teoretyk nazizmu, Adolf Rosenberg, który uznawał jedynie pozytywne chrześcijaństwo, rozumiejąc je jako Kościół niemiecki oparty na duchowych wartościach, zaczerpniętych z krwi, rasy i ziemi germańskiej. Taką ideologię, od skrótowego określania członków partii, Nazi (Nazionalsozialisten), nazwano nazizmem. Ideologia i program Hitlera zyskiwały