34525

przeciętnych energii wiązań kowalencyjnych, które wynoszą od 200 do 800 kJ/mol oraz kilkukrotnie mniejsza od energii wiązania wodorowego, która wynosi 20-25 kJ/mol (czasami osiąga 80 kJ/mol).

Wielkość sil van der Waalsa zależy od odległości r pomiędzy cząsteczkami C,    C₂

r? _ 9 9 9    , 999

1888    ' 888

r "    r

gdzie Ci i C₂ są stałymi a „n” i „m" spełniają nierówność n < m Wg klasycznych teorii ciecz)¹ n = 6 zaś m = 12 co w rzeczywistości oznacza, że siły odpychające (drugi składnik równania), maleją wraz z odległością szybciej od przyciągających (składnik pierwszy), czyli jeśli oddalamy cząsteczki od siebie, zaczyna dominować przyciąganie. Obydwa rodzaje sil bardzo szybko maleją ze wzrostem odległości r, co jest cechą charakterystyczną oddziaływań van der Waalsa.

Tak więc dla ciecz)' dla mniejszych odległości niż przeciętna między cząsteczkami zaczyna przeważać siła odpychająca, a dla większych odległości niż przeciętna - przyciągająca Wg teorii Lennarda-Jonesa siła odpychająca powłok walencyjnych, nie pozwalająca na zbyt bliski kontakt atomów jest odwrotnie proporcjonalna do r¹².

III. Rodzaje sil van der Waalsa.

Siły te mają charakter elektrostatyczny i biorą się z oddziaływań pomiędzy dipolami elektrycznymi generowanymi przez cząsteczki Wyróżniamy trzy grupy tych oddziaływań:

1 dipol trwały - dipol trwały (siły Keesoma)

2. dipol trwały - dipol indukowany (siły Debay’a)

3 dipol indukowany - dipol indukowany (siły dyspersyjne Londona)

Według tablic W. Mizerskiego (Wyd. 2,1997, str. 121) w mianownikach wyrażeń na te siły znajduje się w tych trzech przypadkach wyrażenie r°

Pierwszy typ oddziaływań dominuje w cieczach polarnych, jak alkohole, nitryle, amidy, sulfotlenki, sulfony, nitrozwiązki.

Dla porządku należy przypomnieć, że jeszcze silniejsze oddziaływania mają miejsce w ciekłych układach, w których występują wolne jony Do takich należą roztwory wodne i alkoholowe soli a szczególnie kwasów i wodorotlenków, stopione krzemiany i inne zdysocjowane stopione sole Są to oddziaływania między obecnymi w ciecz)' kationami, anionami i centrami z silnie zaznaczonym