35906

doprowadziła do wykształcenia się szowinizmu narodowego w nowo powstałych państwach. Jedną z przyczyn tamtejszych konfliktów są różnice religijne. Długotrwałe wpływy tureckie na tych obszarach sprawiły, że duża część ludności wyznaje islam. Tu rozpoczęła się I woja światowa, a w czasie II wojny światowej działał silny ruch oporu. W 1991 roku nastąpił rozpad Jugosławii, a wchodzące w jej skład kraje uzyskały niepodległość. Serbia i Czarnogóra utworzyły Federalną Republikę Jugosławii. W 2003 roku Czarnogóra uzyskała większą autonomię, co zostało wyrażone w zmianie nazwy państwa na: Serbia i Czarnogóra. Skomplikowane dzieje tego regionu spowodowały, że w obrębie każdego z krajów bałkańskich znalazły się enklawy innych wyznań i narodów. Wkrótce na tym obszarze znowu wybuchły wojny. Najbardziej napięta syniacja panuje obecnie w Kosowie. Jest to region leżący na granicach Setbii, ale zamieszkany w większości przez Albańczyków. Od dawna walczą oni o autonomię, której odmawiają im Serbowie. Pod koniec lat 90. nastąpiło zaognienie konfliktu: na zamachy terrorystyczne Wyzwoleńczej Armii Kosowa władze serbskie odpowiedziały represjami. Wypędzenie Albańczyków, masowe egzekucje ludności cywilnej doprowadziły do wojny domowej, a następnie do interwencji państw zrzeszonych w NATO. W roku 1999 doszło do bombardowali Jugosławii. Zmusiło to władze serbskie do ponownego uznania autonomii Kosowa.

Konflikt baskijsko-liiszpański; Baskowie wywodzą się z prastarego ludu pochodzenia przedindoeuropejskiego. który przybył na Półwysep Iberyjski kilka tysięcy lat temu. Mieszkają głównie w Kraju Basków, hiszpańskim regionie autonomicznym, a także w hiszpańskiej prowincji Nawrze i francuskich przygranicznych okręgach. Boskowie tugdy me ulegli romaiuzacji. Po upadku cesarstwa rzymskiego Baskonia była mezależna aż do XIX wieku, kiedy została włączona do Nawarry, a jeszcze później do Kastylii. Zawsze jednak zachowała autonomię. Dopiero w XIX wieku na skutek napływu Hiszpanów i antybasyjskiej polityki rządu hiszpaiiskiego Baskonia zaczęła tracić swą niezależność w rezultacie pojawiły się tam ruchy narodowe. W czasie wojny domowej w 1973 roku generał Franco krwawo rozprawił się z Baskami, w roku 1939 zlikwidowano autonomię icli prowincji. Rząd hiszpański dyskryminował kulnirę baskijską i kontynuował zasiedlanie Baskonii przez Hiszpanów. W takich warunkach w lipcu 1958 roku rozpoczęła działalność orgaiuzacja terrorystyczna ETA(Euskadi Ta Askatasuna- Basyjski Lud i Wolność), walcząca o niepodległość Kraju Basków. Zwykle zamachy są skierowane przeciwko przedstawicielom władzy z Madrytu. Organizacja ta, a zwłaszcza metody jej działania nie są akceptowane przez większość Basków. Orgaiuzacja ta spowodowała śmierć ponad 800 ludzi.

- obszar n estabłinaśo _A_ ogniska _konfhklo^ — - euroazjatycko .Bałkany"

Zamieszki na ulicach Bibao

Euioazjatyckie „Bałkany” (wg. Z. Brzezińskiego)

Irlandia Północna; Konflikt w Irlandii to jeden z najpoważniejszych konfliktów etnicznych w nowożytnej Europie. W roku 1801 Anglia zlikwidowała parlament i autonomię Irlandii. Jednak Irlandczycy stale próbowali odzyskać niepodległość. Ich wysiłki polityczne i wybuchające regularnie krwawe wojny domowe doprowadził)' w grudniu 1921 roku do podpisania w Londynie układu powołującego niepodległą Irlandię w południowej części wyspy i Irlandię Północną stanowiącą część Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Północnej Irlandii. Konflikt jednak nie wygasł, ale wręcz przybrał na sile. Powody były dwa: dyskryminacja Irlandczyków wyznania katolickiego- ludność Irlandii Północnej (Ulsteni) składa się z ludności wyznania protestanckiego (56%) i z ludności wyznania katolickiego (46%)- walka ekstremistów irlandzkich o zjednoczenie Irlandii. Ci ostatni utworzyli Irlandzką Armię Republikańską (IRA). dokonująca krwawych zamacłiów terrorystycznych, głównie w Ulsterze. ale też i w samej Wielkiej Brytanii Wojska Brytyjskie i bojówki protestanckie odpowiadały brutalnymi akcjami Rządy Wielkiej Brytanii i Irlandii, jak również ugrupowania polityczne w Ulsterze. wielokrotme usiłowały osiągnąć porozumienie. Ostatme, podpisane w 1998 roku tzw. Porozumienie Wielkiego Piątku, na razie zażegnało konflikt.

2