38409

Ciepło Ziemi wykorzystywane jest do produkcji energii geotermalnej IZOSTAZJA

Izosta/ja - da nosc mas w skorupie ziemskiej do osiągnięcia równowagi grawitacyjnej Poszczególne fragmenty skorupy stanowiące pewne wyodrębnione całości (bloki), mimo róriic swojej wysokości (góry oceany) i gestosci (zrójiicowanie materiału skalnego) na ogól nie wykazują proporcjonalnych ró nic siły ciekosci. Nadmiar masy, np w górach, musi byc skompensowany (np. mniejsza gestoscia takiego bloku ni bloków sąsiednich większym jego zagłębieniem w obrębię gęstszego podlo a skorupy). Niedoborowi masy pod oceanem musi odpowiadać nadmiar masy pod jego dnem (większa gestosc bloku, płytsze podlo e gęstych mas podskorupow^ych). Gdy taka równowaga, zwana izostatyczna, nie jest osiągniętą, często dochodzi do przemieszczania mas objawiających sie ruchami izostatycznymi Ruchy izostatyczne sa wiec wywołane brakiem równowagi pomiędzy skorupa ziemska i płaszczem Ziemi. Mogą one np doprowadzać do transgresji i regresji morskich.

Stan zaburzenia równowagi izostatycznej wskazuje sie za pomocą anomalii grawimetrycznych a wiec ró nicy pomiędzy rzeczywista, występującą na danym terenie siła cie_kosci a teoretyczna. Gdy równowaga grawimetryczna jest zaburzona często dochodzi do pionowego przemieszczania mas - mchów izostatycznych. Sa one przejawem kompensacji izostatycznej.

Skorupa ziemska ma nierównomierna gestosc zar ówno w poziomie jak i w pionie

-    Wg. G. Airy’ego skonipa ziemska zbudow^rana jest z bloków o podobnej

średniej gestosci, ale ró nej grubości. Im grubszy blok tym glebiej jest zanurzony w podlo u. Wiele danych uzyskanych w trakcie badan trzesien ziemi i magmatyzmu potwierdza te przypuszczenia.

-    wg J. Pratfa (teoria nie potwierdzona) - skompe ziemska mojia przedstawić jako zespół bloków spoczywających na wspólnej podstawie, znajdującej sie na stałej głębokości. Bloki maja ró_na wysokosc alejednakow^ra masę, gdy_ im blok jest wy szy, tym średnia gestosc jego skał jest mmejsza.

Równowaga izostatyczna mo_e byc zakłócana przez:

-    fałdowanie -sedymentacje

-rozwój lub zanik pokrywy lodowej

-    zmianę ilości wód w zbiornikach

-    zwiększanie obcia enia skorupy w rezultacie ruchów górotwórczych -denudacje (wietrzenie, erozja, powierzclmiowe mchy masowe) http://piru.;ilexan<lria.ucsb.e(lu/~gcog3/kib_imagc.v/l-12.jpg Przykładem ruchów^r izostatycznych rno_e byc postglacjalne podnoszenie sie Skandynawii (równie_ Kanady i obszarów przyległych). Miejscowości polo one niegdyś nad morzem dziś znajdują sie z dala od brzegu, na znacznych wysokościach nad poziom morza. Ruch dźwigający miał największe nasilenie bezpośrednio po ustąpieniu ladolodu (6.800 lat temu ok 13 cm/rok). Aktualnie nich ten odbywa sie z prędkością ok. 1 cnVrok.