29169

naturalnych praw na rzecz władzy, którą można rozwiązać;

• Jan Jakub Rousseau -> treścią umowy społecznej jest przelanie przez jednostki przysługujących im uprawnień na rzecz społeczeństwa. Przez to wolność stała się wartością chronioną przez państwo. Umowa społeczna zabezpieczyła równość ludzi, która była fundamentem ich wolności.

2. Koncepcje racjonalistyczne - oparte na rezultatach dociekań, badania historycznego: e) teoria przemocy i podboju (XIX w.) - rezultat rozwoju nauk historycznych.

Koncepcja, która zakładała, że państwo jest następstwem podboju ludów słabszych przez silniejsze i lepiej zorganizowane. Koncepcję tę głosił Duhring i Ludwik Gumplowicz (1838-1909).

Gumplowicz twierdził, że pierwotnie ludzie żyli w niezorganizowanych hordach. Hordy te, jednolite co do pochodzenia etnicznego, walczyły między sobą o łupy, powodowane chęcią trwałego podporządkowania sobie zwyciężonych.

Państwo powstało jako organizacja zwycięzców nad pokonanymi i trwale sobie podporządkowanymi hordami.

Niektórzy historycy niemieccy głosili, że państwa słowiańskie powstały w wyniku podboju przez plemiona germańskie, że rządzący w tych państwach wywodzą się z wyższej „rasy".

0 teoria rozwarstwienia klasowego - koncepcja marksistowska (XIX w.) autorami są Karol Marks (1818-1883) i Fryderyk Engels (1820-1895).

Engels oparł swoje koncepcje na podstawie badań etnologicznych L.H. Morgana (1818-1881), badacza dziejów ludności indiańskiej w Ameryce. Morgan jest autorem znanej, dziś przestarzałej, koncepcji podziału dziejów ludzkości na epoki: dzikości, barbarzyństwa i cywilizacji.

Ludzie zawsze żyli w pewnych skupiskach. Państwo wyrasta z ustroju rodowo -plemiennego wg historii archeologii. Powstało, gdyż rozwój społeczeństwa przerastał możliwości starego ustroju, przestał on odpowiadać nowym potrzebom. Wykształca się i rozwija własność prywatna. Następuje majątkowe zróżnicowanie, stopniowo powstają klasy społeczne, powstają nowe podziały pracy (rolnicy, pasterze, kupcy). Zarysowuje się podział na miasto i wieś. wyodrębnia się elita władzy, formuje się organizacja wojskowa. Wprowadza się podatki i daniny, żeby utrzymać aparat państwowy. Od zbieractwa przejście do hodowli i uprawy, od życia wędrownego do osiadłego. Nierówności społeczne prowadziły do różnego rodzaju konfliktów, co osłabiało więzi rodowo - plemienne.

-> wzrost wydajności pracy -» własność prywatna -» rozpad społeczeństwa na klasy

g) doktryna anarchistyczna - rewolucyjne zniesienie państwa, własności prywatnej.