6131

Należy pamiętać, że to głównie pozytywna motywacja ma swój wspaniały efekt samonapędzającego się mechanizmu. Umożliwia to pełniejsze wykorzystanie potencjału pracownika, z powodu jego większego zaangażowania emocjonalnego. Co powoduje pracownikiem? Jest tyle powodów ilu ludzi, ale wśród powtarzających się motywatorów można wymienić lepszą płacę, awans, szacunek, uznanie. Skuteczność działań kierownictwa zależy w dużej mierze od ich prawdomówności. Jeśli składają oni obietnice bez pokrycia, to pracownicy bardzo szybko się zorientują i dany motywator stanie się nie tylko bezużyteczny, ale także kierownictwo straci szacunek i zaufanie wśród załogi. Pozytywna motywacja bardzo często kreuje motywację osiągnięć, rozumianą jako ambicję osiągania wysokich wyników, stawiania sobie wysoko sobie i innym poprzeczki czy dążenie do realizowania ambitnych celów. Często motywacja osiągnięć wiąże się z akceptowaniem dużej odpowiedzialności. Sukces jest naturalną drogą do uzyskania społecznej aprobaty i podziwu. Jest to także potwierdzenie swojej własnej wartości, dowartościowanie samego siebie. Jak z wszystkim innym, należy zachować umiar. Pochwała za każdą błahostkę przejdzie szybko do porządku dziennego i nie będzie już wywoływać swojego motywującego efektu. Jeśli pracownicy będą chwaleni za każdą drobnostkę, to zaczną pracować mniej wydajnie i starannie.

Poza motywowaniem pozytywnym istnieje także motywacja negatywna. Opiera się oba na budzeniu poczucia zagrożenia. Jej celem jest wywołanie reakcji obronnych, przeciwdziałających powstałemu zagrożeniu. Negatywne motywatory to np. groźba utraty części wynagrodzenia, nagana, upomnienie, przesunięcia poziome, degradacja czy nawet zwolnienie z pracy. W praktyce częściej wykorzystuje się motywatory negatywne, chociaż są one mniej skuteczne i są stresogenne. Ich wpływa na postawę pracownika jest wyraźny, gdyż wywołuje bezpośrednią reakcję obronną. Należy jednak pamiętać, że odporność na stres jest ograniczona. Oczywiście ta metoda jest mniej kosztowna, ponieważ taniej jest pracownikowi zabrać np. premię niż stworzyć nadzieję otrzymania wyższej gratyfikacji i oczywiście wypłacić ją w przypadku spełnienia wszystkich warunków przez pracownika.

Mechanizm działania człowieka jest prosty - w przypadku motywowania pozytywnego staramy się jak najwięcej zyskać, w przypadku motywowania negatywnego chcemy minimalizować straty czy przykrości. Jak już wspomniano, ujemne oddziaływanie wzbudza poczucie lęku i zagrożenia. Motywowanie negatywne może zmusić kogoś do pracy, jednak nigdy nie wytworzy w nim zamiłowania i entuzjazmu. Z tego powodu w praktyce powinno się koncentrować na pozytywnych oddziaływaniach, a jedynie w razie konieczności wykorzystywać działania negatyw/ne. W ten sposób najłatwiej i najskuteczniej możemy wpływać na postawy pracowmików w miejscu pracy. Za sukcesy powinna być nagroda, za niewłaściwy stosunek do pracy czy rażące uchybienia - kara. J. Reykowski mówi "Działalność człowieka powinna być przede wszystkim pobudzana przez pozytywne następstwa osiągnięcia czegoś, sukcesu, dobrej roboty, sprawnego wykonania działania. Ale równocześnie musza istnieć zabezpieczenia działające w wypadku, gdy pozytywne pobudki okazują się niewystarczające - wrtedy konieczne jest posłużenie się bodźcami ujemnymi". Oczywiście można to potraktować jako ogólną zasadę postępowania w przedsiębiorstwie, ale nie tylko. Konieczne jest wytworzenie przeświadczenia, że tylko poprzez dobrą i sumienną pracę można zyskać, natomiast lenistwo i niestaranność będą karane. Jest to korzystna sytuacja motywacyjna dla obu stron.

Nasza rzeczywistość stworzyła nową generację zarządzania, która ma zwracać uwagę na kapitał intelektualny, jako podstawowy czynnik kreowania konkurencyjnej siły firmy. Nowoczesne firmy, rozumiejąc, że pracownicy są najważniejsi dla ich działania, a efektywne kierowanie nimi podstawą sukcesu, inwestują zarówno w kapitał ludzki, jak i

2